O ΣΤΑΘΗΣ ΜΠΑΡΤΖΩΚΑΣ στον ∆ΑΝΙΚΑ

Η ΠΑΝ∆ΗΜΙΑ ΓΕΝΝΗΣΕ «ΣΑΜΟΥΡΑΪ»

(και… απασφάλισε τους «ψεκασμένους»)

«Ο διακεκριμένος ψυχίατρος μιλά για την παράνοια που προκάλεσε ο κορωνοϊός, με αποτέλεσμα την έξαρση των εγκληματικών πράξεων, τον ναρκισσισμό που οδηγεί σε γυναικοκτονίες, τα χαρακτηριστικά ψυχοπαθολογίας που έχουν οι οπαδοί θεωριών συνωμοσίας και επισημαίνει ότι 100.000 Έλληνες πάσχουν από σχιζοφρένεια»
του ∆ημήτρη ∆ανίκα
ddanikas@protothema.net

Ο Αρτινός Στάθης Μπαρτζώκας γνωστός στους Αρτινούς όχι μόνο ως ψυχίατρος, αλλά και ως ενεργός πολίτης και παθιασμένος με την Άρτα, έδωσε μια συνέντευξη στο Κυριακάτικο ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ και στον δημοσιογράφο Δημήτρη Δανίκα, την οποία αναδημοσιεύουμε στην ΗΧΩ. Η συνέντευξη του Στάθη Μπαρτζώκα έχει ως εξής:
«Ο φίλος Στάθης Μπαρτζώκας από την Άρτα, όπου εκεί ολοκλήρωσε τον κύκλο των σχολικών σπουδών του. Στη συνέχεια Ιατρική, με ειδικότητα στην Ψυχιατρική και μετά για πρακτική στον «Ευαγγελισμό», με εξειδίκευση στον τομέα της κατάθλιψης και κρίσεων πανικού.

Τρεις οι γέφυρες που ενώνουν τις ευρύτερες ανησυχίες μας: η λογική, η λατρεία για το σινεμά (ο μπαγάσας, είναι αθεράπευτος σινεφίλ) και η ΑΕΚάρα μας. «Ο Γιαννίκης», μου έλεγε προσφάτως, «είναι της γερμανικής σχολής, οπαδός του pressing». Μη βιάζεσαι, του είπα. Να δούμε τι θα κάνουμε με τον Ολυμπιακό και μετά τα λέμε. Ο Στάθης Μπαρτζώκας είναι ο πρώτος που άκουσα να αναφέρεται στον ορισμό «πανδημία παράνοιας». Επειδή, λοιπόν, είναι αναλυτικός και διεισδυτικός. Επειδή το ιατρείο του (πού αλλού;) στο Κολωνάκι και καθημερινά με
πλήθος επισκεπτών. Και επειδή προσφάτως τα κρούσματα παράνοιας έχουν πολλαπλασιαστεί και, ως φαίνεται, θα συνεχίσουν με τον ίδιο ιλιγγιώδη καλπασμό, αποφάσισα να κουβεντιάσω μαζί του κι έτσι με τα δικά του
εργαλεία κάποια συμπτώματα μαζί του να τα «χειρουργήσω». ∆ύσκολο, πολύ δύσκολο.
Ο Στάθης κατειλημμένος επί 12ώρου βάσεως. Μόνο μετά τις 10 το βράδυ. Πλην ΣΚ.
Τελικώς, το κατάφερα. Και η κουβέντα μας, πού αλλού, στο αγαπημένο στέκι «Daily» της οδού Ξενοκράτους.

«Γιατρέ, με παρακολουθούν»

– Ποιο ακριβώς είναι το ποσοστό των ασθενών σου ανάμεσα σε γυναίκες και άνδρες;
ΑΠΑΝΤ.: Οι περισσότεροι ασθενείς μου είναι γυναίκες, κατά το 70%, οι υπόλοιποι είναι άνδρες.

– Και οι ηλικίες; Οι πιο πολλοί από 40 με 50.
ΑΠΑΝΤ.: Όμως έχω αρκετούς ασθενείς των φοιτητικών θρανίων, μεταξύ 20 και 25 ετών. Ως γνωστόν, οι περισσότερες ψυχιατρικές παθήσεις εκδηλώνονται σε μικρές ηλικίες, κάπου μεταξύ των 18 και 25 ετών.

– Σε ποιες παθήσεις αναφέρεσαι;
ΑΠΑΝΤ.: Όπως η ψύχωση, η κατάθλιψη και οι αγχώδεις διαταραχές.

– Πώς ορίζεται η ψύχωση; Συμβαίνει σε πολλούς;
ΑΠΑΝΤ.: Σε αρκετούς. Η ψύχωση είναι κάτι σαν να λέμε ομπρέλα νοσημάτων. Κάτω από αυτή στεγάζονται και περιλαμβάνονται ποικίλες και διάφορες εκφράσεις της σχιζοφρένειας.

– Και ποια είναι τα συμπτώματα αυτής της πάθησης; Ας πούμε συνήθως η παρανοϊκού τύπου σχιζοφρένεια. ΑΠΑΝΤ.: Εκφράσεις και χαρακτηριστικά αυτής της σχιζοφρένειας είναι μερικές βασικές εμμονές. Όπως η εμμονή ότι κάποιος ή κάποιοι με παρακολουθούν και με φακελώνουν ή θέλουν το κακό μου ή ακόμα σχεδιάζουν να με σκοτώσουν. Επίσης η εμμονή της δίωξης και της καταδίωξης. Η εμμονή της μεγαλομανίας. Όπως, ας πούμε, το ανεκδοτολογικό παράδειγμα του «είμαι ο Ναπολέων». Κάπως έτσι.

– Μερικά παραδείγματα που να τεκμηριώνουν αυτές τις παθήσεις;
ΑΠΑΝΤ.: Είπαμε, όταν κάποιος ασθενής παραπονείται επειδή αισθάνεται, είναι βέβαιος ότι τον παρακολουθούν και τον καταδιώκουν για να του κάνουν κακό. Κάποιος άλλος που πάσχει, υποφέρει μάλιστα από ακουστικές και οπτικές ψευδαισθήσεις. Σαν να λέμε «γιατρέ, ακούω φωνές».

– Πολλοί ασθενείς είναι κατειλημμένοι από αυτές τις εμμονές;
ΑΠΑΝΤ.: Αρκετοί. Άλλοι με ήπια, άλλοι με βαριά συμπτώματα.

«∆εν κοιμάμαι καλά και δεν έχω όρεξη»

– Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης αυξήθηκαν, πολλαπλασιάστηκαν τα κρούσματα;
ΑΠΑΝΤ.: Εδώ σημειώθηκαν, τεκμηριωμένα μάλιστα με αριθμούς και ποσοστά, δύο κατηγορίες. Η πρώτη αφορά στις ψυχώσεις οι οποίες δεν αυξήθηκαν στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Αντιθέτως, οι αγχώδεις και αισθηματικές διαταραχές αυξήθηκαν σημαντικά, κατά 30%. Παγκοσμίως πρέπει να πω ότι οι ψυχώσεις στον γενικό πληθυσμό κατέχουν το 1%. Ακούγεται μικρό, απειροελάχιστο, όμως σε πραγματικά νούμερα είναι μεγάλο.

– Πώς ακριβώς προσδιορίζονται και ανιχνεύονται αυτές οι ψυχώσεις;
ΑΠΑΝΤ.: Από έντονο άγχος. Το συναίσθημα είναι καταθλιπτικό και εκφράζεται με κλάματα, με ανηδονία.
Που πάει να πει ότι οι πάσχοντες δεν βρίσκουν ευχαρίστηση σε τίποτα και με κανέναν. ∆ιαρκώς δυσαρεστημένοι και καταθλιπτικά ταλαιπωρημένοι. Ακόμα τα συμπτώματα προκύπτουν από συχνές διαταραχές στη διάρκεια του ύπνου, καθώς και διακοπή, διαζύγιο με την όρεξη για φαγητό. Οι δύο βασικοί παράγοντες της καλής ψυχικής υγείας είναι ο ύπνος και η όρεξη για φαγητό.

– Αν κρίνω από τον πρωταθλητισμό μας στην παχυσαρκία, τότε το κριτήριο του φαγητού και του κοψιδιού δεν αφορά εμάς στην Ελλάδα.
ΑΠΑΝΤ.: Αστείο είναι, αλλά τα γεγονότα είναι διαφορετικά. Από την ύπαρξη κάθε ανθρώπου, δηλαδή με τη γέννησή του, το πρώτο πράγμα που αναζητεί είναι η τροφή, την οποία λαμβάνει είτε από το στήθος της μητέρας του είτε από το μπιμπερό του. Το δεύτερο που κάνει είναι κοιμηθεί. Όλα αυτά χωρίς κανείς να του δώσει εντολή. Άρα βλέπουμε ότι αυτές οι βασικές δραστηριότητες είναι γενετικά καθορισμένες από τη φύση
για την επιβίωση του βρέφους. Άρα όταν διαταράσσονται ο ύπνος και η όρεξή μας, που είναι γεννητικά καθορισμένες δραστηριότητες, τότε καταλαβαίνουμε πως το συγκεκριμένο άτομο υποφέρει από κάποια
μορφή Ψυχοπαθολογίας.

– Οι νεότεροι από τι ακριβώς πάσχουν;
ΑΠΑΝΤ.: Από αγχώδεις διαταραχές και καταθλίψεις. Και κάποιοι εκδηλώνουν τα πρώτα συμπτώματα
σχιζοφρένειας. Μια χρόνια νόσος που διαρκεί όλο το διάστημα της ζωής του ασθενούς.

– Τελευταία, με την πανδημία, παρατηρήθηκε δραματική αύξηση κρουσμάτων τρέλας, όπως γυναικοκτονίες. ΑΠΑΝΤ.: Είναι γεγονός ότι παράλληλα με την πανδημία του κορωνοϊού παρατηρείται και πανδημία παράνοιας. Γι’ αυτό λέμε «χάθηκε το μέτρο» ή «ο κόσμος τρελάθηκε». Τα περιστατικά στα οποία αναφέρεσαι έχουν αυξηθεί κατά 30%. Τόσο αυξήθηκε η ψυχοπαθολογία των ατόμων μέσα στην καραντίνα. Γι’ αυτό παρατηρούνται διάφορες ακραίες συμπεριφορές.

– Πού οφείλονται αυτές οι ακραίες συμπεριφορές, δηλαδή ποιο είναι το πρωτογενές αίτιο;
ΑΠΑΝΤ.: Αυτές οι συμπεριφορές σχετίζονται με τον ναρκισσισμό του καθενός. Για παράδειγμα, η σχετικά πρόσφατη δραματική αύξηση κρουσμάτων κατηγορίας «γυναικτονονιών» αποδεικνύει ότι η κοινωνία μας οδηγείται σε έναν απόλυτο και χαοτικό ναρκισσισμό.

– ∆ηλαδή;
ΑΠΑΝΤ.: ∆ηλαδή ο καθένας νοιάζεται μόνο και αποκλειστικά για τον εαυτό του και καθόλου, μα καθόλου για τον διπλανό του. Ναρκισσισμός σημαίνει ότι εγώ, για παράδειγμα, ασχολούμαι μόνο με τον εαυτό μου και ταυτόχρονα δεν ανέχομαι την απόρριψη από οποιονδήποτε άλλο.

– Τι ακριβώς είναι ναρκισσισμός;
ΑΠΑΝΤ.: Ο ναρκισσισμός είναι μέρος της Ψυχοπαθολογίας. Ένας βασικός παράγοντας που τον καλλιεργεί
οφείλεται στη λανθασμένη ανατροφή που παρατηρείται ειδικά στα αγόρια. Οταν, για παράδειγμα, η μάνα λέει στο παιδί ότι «εσύ είσαι και κανένας άλλος». Αυτό το «αγόρι μου, μόνο εσύ και κανένας άλλος» δυναμώνει,
θεριεύει τον ναρκισσισμό του, οπότε στη συνέχεια δεν δέχεται την απόρριψη. Εκεί εδράζεται η γυναικοκτονία. Ένας νάρκισσος δεν ανέχεται την απόρριψη.

«Γιατρέ, μου έβαλαν τσιπάκι»

– Και το άγχος;
ΑΠΑΝΤ.: Σωστή παρατήρηση. Προσφάτως, μέσα σε συνθήκες πανδημίας, έχουν αυξηθεί οι αγχώδεις διαταραχές. Φυσικά λόγω οικονομικών δυσκολιών. Η λέξη «άγχος» σχετίζεται με τη λέξη «απειλή». Και η λέξη
«κατάθλιψη» σχετίζεται με τη λέξη «απώλεια». Από τη μία άκρη η «απειλή» και από την άλλη η «απώλεια». Με την καραντίνα, λόγω πανδημίας, αλλά και προηγουμένως με την οικονομική κρίση, πολλαπλασιάστηκαν τα κρούσματα ανθρώπων που απώλεσαν και χρήματα και δουλειές και κοινωνικές επαφές.
Άρα βίωσαν απειλή και απώλεια. Αυτοί οι δύο όροι τονώνουν και καλλιεργούν κατάθλιψη και άγχος. Στοιχειώδες.

– Και όλα αυτά με τις θεωρίες συνωμοσίας;
ΑΠΑΝΤ.: Οι θεωρίες συνωμοσίας επέτειναν την καχυποψία με την οποία υποφέρουν αρκετές προσωπικότητες. Άτομα με ακλόνητες πεποιθήσεις περί ψεκασμών και άλλων ποικίλλων θεωριών. Για παράδειγμα, ότι με τον
εμβολιασμό κάποια αόρατη εξουσία τοποθετεί μέσα στον οργανισμό μας ένα πανέξυπνο τσιπάκι διαστημικής τεχνολογίας, με το οποίο παρακολουθείται και καταγράφεται κάθε κίνησή μας.

– Και οι φανατικοί των αρνητών;
ΑΠΑΝΤ.: Επανερχόμαστε στην ίδια αιτία. ∆ηλαδή μέσα στην καραντίνα αυξήθηκε το ποσοστό διάδοσης
παρανοϊκών ιδεών. Είπαμε, πανδημία κορωνοϊού και πανδημία παράνοιας. Πώς να το κάνουμε; Θεωρείται και είναι αδιανόητο και εξωφρενικό να συγκρούεσαι με την Αστυνομία στις πορείες με αντικείμενο την ανακάλυψη ενός ευεργετικού εμβολίου. Είναι σαν να κάνεις πορεία και να διαμαρτύρεσαι εναντίον της χημειοθεραπείας για την καταπολέμηση του καρκίνου. Η επιστημονική κοινότητα βρήκε κάποια εμβόλια. Το ποσοστό που δεν έχει εμβολιαστεί τρομάζει. Όταν το 90% που καταλήγει είναι ανεμβολίαστοι, τότε όλοι αυτοί παίζουν με τη ζωή τους»

– Επομένως πανδημία παράνοιας.
ΑΠΑΝΤ.: Η πανδημία παράνοιας σχετίζεται με πολιτικές, θρησκευτικές και άλλες περίεργες αντιλήψεις. Το αντιεμβολιαστικό κίνημα των αρνητών εκδηλώνεται με έντονα πολιτικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά που σχετίζονται με το «αντί». Ένα γενικό και ολοκληρωτικό «αντί» προς όλους και όλα. Το σύνολο των
αντιεμβολιαστών είναι και αντιμνημονιακοί και αντικοινωνικοί και, κυρίως, ακροδεξιοί και γενικώς αντισυστημικοί.

– Άρα ο ορθός λόγος, η κοινή λογική βρίσκονται σε υποχώρηση.
ΑΠΑΝΤ.: Φυσικά. Θα έλεγα μάλιστα σε άτακτη υποχώρηση. Ζούμε σε μια εποχή όπου η κοινή λογική είναι το ζητούμενο. Κυριαρχούν ακραίες θεωρίες, με αποτέλεσμα κανείς να μην αναγνωρίζει και να διακρίνει ποια είναι η αλήθεια και ποιο το ψέμα. Πολλοί, για να μην πω οι περισσότεροι, βασίζουν τις ιδέες τους, τις αντιλήψεις τους
και τα πιστεύω τους στα λεγόμενα και τις τοποθετήσεις που κυκλοφορούν στα social media. Κάπως έτσι διαμορφώνεται η τεθλασμένη και η λανθασμένη περιρρέουσα ατμόσφαιρα, η αντίληψή μας για τον κόσμο.
Το ψέμα αντικαταστάθηκε με τον όρο «μετα-αλήθεια». Με αποτέλεσμα το μεγαλύτερο, το πιο εξωφρενικό ψέμα να γίνεται πιστευτό και να υιοθετείται έστω και από ένα μικρό ακροατήριο.

– Και ποια είναι τα ψυχοπαθολογικά χαρακτηριστικά αυτών των ομάδων;
ΑΠΑΝΤ.: ∆ιακατέχονται από έντονα χαρακτηριστικά Ψυχοπαθολογίας. Κάποιοι ανήκουν σε συγκεκριμένες ψυχιατρικές ομάδες. Κάποιοι είναι λάτρεις της συνωμοσιολογίας λόγω της προσωπικότητάς τους. Και κάποιοι άλλοι, περισσότερο ευπαθείς, επηρεάζονται από τους γύρω τους. Αυτοί είναι της κατηγορίας «εξαρτητικές
προσωπικότητες».

– Και η ψυχική θεραπεία;
ΑΠΑΝΤ.: Βασική προϋπόθεση καλλιέργειας και ανάπτυξης ψυχιατρικών συμπτωμάτων είναι η άρνηση της καλής υγείας. Ετσι, η σειρά των πραγμάτων πάει ως εξής: άρνηση της πραγματικότητας, στρεβλή
αντίληψη των πραγμάτων, μετάθεση ευθυνών και έντονα ναρκισσιστικά συμπτώματα. Είναι εξωφρενικό κάποιος να λέει για τον εμβολιασμό «κάτσε να δούμε τι θα γίνει». Πράγμα που σημαίνει ότι χρησιμοποιεί το κοινωνικό
σύνολο ως πειραματόζωο για τη δική του υγεία. Αυτό θυμίζει άγρια ζούγκλα, «ο θάνατός σου η ζωή μου».

– Όλοι αυτοί πάσχουν από κατάθλιψη;
ΑΠΑΝΤ.: Σίγουρα και καταθλιπτικά συμπτώματα μαζί με τις διαταραχές προσωπικότητας οι οποίες φτάνουν στο 30% του παγκόσμιου πληθυσμού. Παρατηρούμε σε όλες τις έρευνες πως ένα 30% των πολιτών πιστεύει ότι μας ψεκάζουν. Γι’ αυτό είναι αντίθετοι με τα εμβόλια και υιοθετούν διάφορες θεωρίες συνωμοσίας.
Αυτό είναι παγκόσμιο φαινόμενο και όχι μόνο ελληνικό. Και αφορά όλες τις κοινωνικές ομάδες και όλα τα επαγγέλματα.

«Τη σκότωσα επειδή ήταν ο διάβολος»

– Πόσοι περίπου είναι οι πάσχοντες που αρνούνται να επισκεφθούν τον γιατρό τους;
ΑΠΑΝΤ.: ∆ύο στους δέκα δεν πάνε στον ψυχίατρο και ένας στους δύο δεν παίρνει τα φάρμακά του.
Αυτή είναι και η περίπτωση του «σαμουράι» που σκότωσε τον άτυχο υπάλληλο της εταιρείας.

– Σου έχει τύχει ασθενής να είναι και υποψήφιος δολοφόνος;
ΑΠΑΝΤ.: Στο ιατρείο μου όχι, αλλά όταν ήμουν στον «Ευαγγελισμό» συνέβη στο νοσοκομείο το εξής ανατριχιαστικό περιστατικό: κάποιος κάρφωσε την κεραία της τηλεόρασης στο μάτι μιας άτυχης γυναίκας επειδή
είπε ότι την πέρασε για τον διάβολο. Οι ψυχιατρικές κλινικές είναι γεμάτες από ασθενείς που δυνητικά θα μπορούσαν να κάνουν κακό στους άλλους ή στον εαυτό τους.

– Σε τι ποσοστό;
ΑΠΑΝΤ.: Το 1% του πληθυσμού, δηλαδή 100.000 Έλληνες πάσχουν από σχιζοφρένεια. ∆εν σημαίνει όμως ότι κάθε σχιζοφρενής είναι και επικίνδυνος, με την προϋπόθεση φυσικά να λαμβάνει τα φάρμακά του.

– Και πόσοι εξ αυτών μπορεί να είναι υποψήφιοι δολοφόνοι;
ΑΠΑΝΤ.: Αυτό δεν μπορείς να το μετρήσεις. Για να συμβεί κάτι τέτοιο πρέπει ο ασθενής να πάθει σχιζοφρενικό αμόκ. Και είναι κρίμα να χρεώνουμε στους σχιζοφρενείς τους φόνους, αλλιώς θα είχαν γεμίσει οι φυλακές από σχιζοφρενείς. Βλέπουμε ότι φόνους διαπράττουν κακοποιοί, μπράβοι, επαγγελματίες δολοφόνοι και άλλες ψυχοπαθητικές προσωπικότητες. Ένας στους εκατό γεννιέται αντικοινωνικός. Αυτές οι προσωπικότητες
διακρίνονται από νωρίς στο bullying του σχολείου, στο εμπόριο ναρκωτικών και σε κάθε είδους απάτη. Αυτοί οι ψυχοπαθητικοί που καταλήγουν στη φυλακή είναι αντικοινωνικοί. Η κύρια πελατεία των φυλακών.

– Και ποια είναι η γνωμάτευσή σου για την περίπτωση της Εφης Κακαράντζουλα με το βιτριόλι;
ΑΠΑΝΤ.: Κλασική περίπτωση παρανοϊκής προσωπικότητας, αλλά με πλήρη επίγνωση της πράξεώς της. Θεωρώ ότι η συγκεκριμένη περίπτωση δεν έχει το ακαταλόγιστο, γιατί σχεδίασε με απόλυτη ακρίβεια την ενέργειά
της.

– Ποια μπορεί να ήταν τα κίνητρά της;
ΑΠΑΝΤ.: Προφανώς ζηλοτυπικά, όπως αποδεικνύεται στην πράξη. Ήταν αποκύημα της φαντασίας της συγκεκριμένης κοπέλας.

– Κάποιος, στο παρελθόν, από το στενό της περιβάλλον, δεν όφειλε να τη βοηθήσει;
ΑΠΑΝΤ.: Συνήθως αυτές οι προσωπικότητες ξέρουν καλά να κρύβουν την ψυχική τους διαταραχή. ∆εν μοιράζονται εύκολα τα μυστικά τους. Ούτε με τους οικείους τους. Καταλήγουν να είναι παραληρηματικοί. Και
στο παραλήρημά τους περιλαμβάνονται εχθροί και φίλοι μαζί. Όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας και φυσικά αυτός κινδυνεύει.

– Ανάμεσά μας κυκλοφορούν πολλές τέτοιες, ανάλογες, περιπτώσεις;
ΑΠΑΝΤ.: Πάρα πολλοί, οι οποίοι θα έπρεπε να είχαν πάει στον ψυχίατρο. Άτομα που είτε το κρύβουν είτε η οικογένειά τους το συγκαλύπτει και έτσι δεν οδηγούνται στην καρέκλα του ψυχιάτρου. Και φυσικά δεν λαμβάνουν αγωγή, εφόσον χρειάζεται.

– Τι ακριβώς είναι ο ψυχίατρος;
ΑΠΑΝΤ.: Οι ψυχίατροι κάνουν ψυχοθεραπεία και ψυχανάλυση, αν φυσικά είναι εκπαιδευμένοι γι’ αυτό. Για την ψυχανάλυση εννοώ. Η λέξη «Ψυχιατρική» περιλαμβάνει τη λέξη «ψυχή», που είναι θρησκευτικός όρος. Λέμε «ψυχή» και δείχνουμε την καρδιά μας. Αλλά όλοι ξέρουμε ότι ο εγκέφαλος είναι για τους επιστήμονες η «ψυχή». Άρα η λέξη «Ψυχιατρική» θεωρώ ότι στο μέλλον θα αντικατασταθεί με τον όρο «νευροεπιστήμη». Ήδη γνωρίζουμε ότι πολλές ψυχιατρικές ασθένειες είναι γενετικά κληρονομούμενες. Άρα στο μέλλον Νευρολογία και Ψυχιατρική θα ενωθούν. Όπως ήταν παλιότερα.

«Μπας και είμαι γεννημένος φονιάς;»

– Τι είναι κατάθλιψη;
ΑΠΑΝΤ.: Κατάθλιψη, σύμφωνα με το βιβλίο Ψυχιατρικής του καθηγητή Χριστοδούλου, είναι μια «πρωτεϊκή» νόσος, δηλαδή μεταμφιέζεται όπως ο μυθικός γέροντας Πρωτέας, σαν τον ∆ημήτρη Χορν ένα πράγμα. Υπάρχει μείζονα κατάθλιψη, υπάρχει καταθλιπτική προσωπικότητα, υπάρχει το καταθλιπτικό προσωπείο, υπάρχει μέχρι και γελαστή κατάθλιψη. Στη μείζονα κατάθλιψη, που είναι βιολογική κατάθλιψη, παίζουν ρόλο οι νευροδιαβιβαστές σεροτονίνη, νορεπινεφρίνη. Αυτού του είδους η κατάθλιψη πάει καλά με φαρμακευτική αγωγή και ψυχοθεραπεία. Στην καταθλιπτική προσωπικότητα παίζουν μεγάλο ρόλο τα γεγονότα ζωής. Το καταθλιπτικό προσωπείο εκπροσωπείται από το καταθλιπτικό ωμέγα. ∆ηλαδή πεσμένες γωνίες στα μάτια και στα χείλη και μια
γραμμή ως υπογεγραμμένη ανάμεσα στα φρύδια. Υπάρχουν άνθρωποι που γελάνε αλλά από μέσα τους κλαίνε. Αυτοί κατά κύριο λόγο εκπροσωπούνται με τη διάγνωση «γελαστή κατάθλιψη».

– Τι είναι η σχιζοφρένεια;
ΑΠΑΝΤ.: Είναι μια γενετικά μεταδιδόμενη ασθένεια η οποία αποτελεί μια ομπρέλα νοσημάτων που χαρακτηρίζονται ψυχώσεις. Γενικώς ψύχωση είναι ό,τι δεν είναι λογικό για την κοινή λογική.

– Καθένας από εμάς μπορεί να γίνει δολοφόνος;
ΑΠΑΝΤ.: Όταν αισθάνεσαι κίνδυνο, είναι βέβαιο ότι θα αμυνθείς. Ο άνθρωπος δεν γεννήθηκε πάντα σε σπίτια με κλιματισμό και θέρμανση, η ζωή υπάρχει εκατομμύρια χρόνια πριν. Υπάρχουν γενετικά άγρια ένστικτα που επαναφέρουν τον ρόλο του κυνηγού που κάποτε ήταν ο άνθρωπος. Όλοι εν δυνάμει κάτω από συνθήκες βίας
μπορεί να γίνουμε δολοφόνοι. Αυτό που χαρακτηρίζεται ως αστυνομική βία δεν είναι τίποτε άλλο από άμυνα για την επιβίωση και τη ζωή. Όχι πάντα, βέβαια, αλλά πολλές φορές.

«Γιατρέ, άλλη γυναίκα αγαπάω, άλλη θέλω»

– Η σχέση αγάπης δεν τροφοδοτεί το «εγώ» μου;
ΑΠΑΝΤ.: Αν υπάρχει ανταπόκριση, τονώνει το «εγώ». Όμως η αγάπη δεν είναι εγωιστικό συναίσθημα.

– Αν σε μια σχέση τελειώσει το σεξ;
ΑΠΑΝΤ.: Το σεξ είναι το «μέσο» που δίνει η φύση ώστε να υπάρχει η συνέχιση της ζωής. Γι’ αυτό
με τη σεξουαλική πράξη συνεχίζεται το ανθρώπινο είδος. Στα ζευγάρια οι ορμόνες του σεξ, όπως η τεστοστερόνη, μετατρέπονται στην ορμόνη της αγάπης που λέγεται ωκυτοκίνη. Αυτό συμβαίνει γιατί το παιδί που θα γεννηθεί θέλει δύο αγαπημένους γονείς. Ποια είναι η πραγματικότητα; Στους δέκα γάμους, οι τέσσερις οδηγούνται σε διαζύγιο, οι τρεις είναι συμβατικοί, δηλαδή οι σύζυγοι μένουν μαζί για τα παιδιά, και στους υπόλοιπους τρεις δεν ξέρουμε τι γίνεται. Άρα αυτό που λένε οι ταινίες «ζήσαμε εμείς καλά κι αυτοί καλύτερα» δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.

– Και όταν εκπνεύσει η επιθυμία για σεξ τι γίνεται;
ΑΠΑΝΤ.: Το σεξ τελειώνει όταν τελειώνει το πάθος. Το πάθος είναι ψυχοπαθολογικό συναίσθημα. Αλλά κανένας λογικός άνθρωπος δεν μπορεί να υπάρχει και να λειτουργεί εφ’ όρου ζωής κατεχόμενος από ερωτική τρέλα. Γι’ αυτό βλέπουμε ότι το σεξ φθίνει με τα χρόνια στα παντρεμένα ζευγάρια.

– Και πώς εξηγείται η ραγδαία ανάπτυξη πορνογραφίας τη στιγμή που υποτίθεται ότι οι κοινωνίες, ειδικά οι δυτικές, διάγουν περίοδο πλήρους ελευθερίας;
ΑΠΑΝΤ.: Η διάδοση του πορνό εξηγείται από την απουσία προσωπικών σχέσεων. Γινόμαστε τηλε-άνθρωποι. Εργαζόμαστε με τηλεργασία και κάνουμε έρωτα με cyber sex. Όσο καλό κάνει η τεχνολογία στην πρόοδο τόσο κακό κάνει στις ανθρώπινες σχέσεις και στην ανθρώπινη επαφή.

– Οι διαστροφές, ο σαδομαζοχισμός, για παράδειγμα, είναι δείγμα και αποτέλεσμα ψυχικών διαταραχών;

ΑΠΑΝΤ.: Αποτελούν μια ξεχωριστή κατηγορία ψυχιατρικών ασθενειών που ονομάζονται «παραφιλίες». Όπως και άλλες σεξουαλικές διαστροφές. Είναι μέσα στην ανθρώπινη φύση να υπάρχουν διαφορετικού τύπου σεξουαλικές προτιμήσεις. Για παράδειγμα, ένας στους δέκα παγκοσμίως είναι γενετικά προκαθορισμένος ως ομοφυλόφιλος. Άρα βλέπουμε ότι οι ερωτικές προτιμήσεις φέρουν μέσα τους έναν έντονο γενετικό χαρακτήρα. Και η διαστροφή εκείνου που του αρέσει να είναι υποτακτικός και να τον μαστιγώνουν είναι γενετικά καθορισμένη.

– Από τον γενετικό σου κώδικα;
ΑΠΑΝΤ.: Βέβαια. Μικρότερο ρόλο παίζει το περιβάλλον από τη γενετικά προκαθορισμένη σεξουαλική
προτίμηση.

– Πώς ορίζει κανείς την ψυχική υγεία;
ΑΠΑΝΤ.: Όπως λέει και ο Φρόιντ, «φυσιολογικότητα δεν υπάρχει». Φυσιολογικό σε σχέση με τι και με ποιον; Και κάτι άλλο, τα ψυχιατρικά ιατρεία τα επισκέπτονται πιο συχνά οι γυναίκες απ’ ό,τι οι άνδρες, γιατί εκείνες είναι πιο συναισθηματικές από τους άνδρες, άρα μπορούν να πάθουν πιο εύκολα ψυχιατρικές
διαταραχές.

– Μπορεί κάποιος να αγαπάει δύο ανθρώπους ταυτόχρονα;
ΑΠΑΝΤ.: Η λέξη «αγάπη» συνδέεται λιγότερο με τις σεξουαλικές ορμόνες. Οπότε μπορεί να υπάρχει ερωτική επιθυμία για κάποιον και αισθήματα αγάπης και ασφάλειας για κάποιον άλλον. Έτσι μπορεί να κοιμάσαι με την τάδε και να βγαίνεις και να ταξιδεύεις με τη δείνα.

– Αυτό συμβαίνει και με τη γυναίκα;
ΑΠΑΝΤ.: Το ίδιο. Η απιστία στα παντρεμένα ζευγάρια κυμαίνεται γύρω στο 70%, είτε αφορά άνδρες είτε γυναίκες. Γι’ αυτό και τα ξενοδοχεία ημιδιαμονής πολλαπλασιάζονται.

– Αρα ο άνθρωπος εκ φύσεως δεν είναι μονογαμικός.
ΑΠΑΝΤ.: Ο άνθρωπος είναι πολυγαμικός. Γιατί τη φύση την ενδιαφέρει η συνέχιση του ανθρώπινου είδους. Είμαστε πολυγαμικοί.

«Είναι νάρκισσος κάθε πολιτικός;»

– Οταν αυτό δεν εκφράζεται και καταπιέζεται δεν δημιουργεί συνέπειες και προϋποθέσεις ποικίλλων εκτροπών; ΑΠΑΝΤ.: Καταπιεσμένα και απωθημένα συναισθήματα φυσικά μπορεί να δημιουργήσουν αγχώδεις και καταθλιπτικές διαταραχές. Γι’ αυτό στις μέρες μας βλέπουμε να καταρρέει ο θεσμός του γάμου.

– Θα χαρακτήριζες την ελληνική κοινωνία υποταγμένη και καθυστερημένη;
ΑΠΑΝΤ.: ∆εν θέλω να μιλήσω για το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας γιατί υπάρχουν δυνάμεις προοδευτικές και δυνάμεις συντηρητικές. Αυτό δεν έχει να κάνει με πολιτική τοποθέτηση, αλλά με τις προσωπικότητες των ανθρώπων. Υπάρχουν άτομα που τραβάνε την κοινωνία μπροστά και άλλοι που δεν προσαρμόζονται και μένουν καθηλωμένοι.

– Και ποια η πρόβλεψή σου για το μέλλον; Καλύτερα ή χειρότερα;
ΑΠΑΝΤ.: Το μέλλον δεν είναι ευοίωνο. Αυτά που συμβαίνουν την τελευταία εικοσαετία, με τις μεταναστευτικές ροές, την κλιματική αλλαγή, καθώς και με την τρομοκρατία, την πανδημία, την καραντίνα και την οικονομική ύφεση, όλα αυτά μας δείχνουν ότι στο μέλλον η κοινωνία θα αντιμετωπίσει πρωτόγνωρα προβλήματα. Περισσότερες διαταραγμένες ανθρώπινες σχέσεις και πλήθος αιφνιδιαστικών φυσικών καταστροφών. Γεγονότα που δεν είχαν συμβεί στο παρελθόν. Σκέψου ότι μόνο η πανδημία του κορωνοϊού συντάραξε τον πλανήτη για δύο ολόκληρα χρόνια.

– Α, και κάτι ακόμα σχετικά με τους πολιτικούς και τον ναρκισσισμό;
ΑΠΑΝΤ.: Μα φυσικά πολλοί πολιτικοί διαθέτουν το «χάρισμα» της «ναρκισσιστικής προσωπικότητας». Να μην αναφερθώ σε συγκεκριμένα παραδείγματα.

– Το μυαλό μου πάει αμέσως στην περίπτωση του Γιάνη Βαρουφάκη. Τι σημαίνει αυτό;
ΑΠΑΝΤ.: Σημαίνει ότι η προσωπικότητά τους είναι εκμεταλλευτική. Και έτσι καταλήγουν με διαταραγμένη προσωπικότητα. ∆εν το ξέρουν, αλλά την έχουν. Όταν πιστεύω ότι εγώ είμαι και κανείς άλλος, ε τότε είμαι ικανός να διαπράξω τα πάντα. Αλλά, πρόσεξε, δεν αναφέρομαι στο σύνολο των πολιτικών».

*Φεύγοντας, τη στιγμή που απομακρυνόταν, πετάχτηκα και με είδα στον καθρέφτη μου και στη συνέχεια αναρωτήθηκα: μπας και είμαι καταθλιπτικός και δεν το ξέρω; Μπας και πρέπει επειγόντως να επισκεφτώ τον φίλο μου τον Στάθη; Μπα, μια χαρά με βρήκα, είπα και μετά, αμέσως, από μια σκέψη τρόμαξα: μπας και επειδή
με βρήκα μια χαρά, πάσχω κι εγώ από την ανίατη ασθένεια μιας ναρκισσιστικής προσωπικότητας;
Χτύπα ξύλο!