Εσείς, ποιας πραγματικότητας είστε;

Γράφει ο Νίκος Μπιλανάκης

Το πρωί συνόδευσα κάποια φίλη στα ιστορικά αξιοθέατα της περιοχής μας, ανάμεσα σε αυτά και σε ένα γνωστό για την ιστορικότητα του μοναστήρι. Εκεί που παλεύαμε να περάσουμε από το συγκεντρωμένο κόσμο που βρίσκονταν στο προαύλιο του μοναστηριού, αγοράζοντας εικονίτσες, λαμπάδες, κομποσχίνια, παγουράκια, λουκουμάδες κ.α., το βλέμμα μου είδε κάπου παράμερα ένα παρκαρισμένο αεροπλάνο της πολεμικής αεροπορίας. Ένα αληθινό πολεμικό αεροπλάνο στο προαύλιο μιας εκκλησίας, όπως και νάχει, προκαλεί εντύπωση, που γίνεται ακόμα μεγαλύτερη όταν διαπιστώνεις ότι το αεροπλάνο έφερε ως όνομα τις λέξεις «η Μακεδονία είναι ελληνική». Παράξενο πολύ μου φάνηκε εμένα, αλλά κανείς άλλος δεν έδειχνε παραξενεμένος. Μόνο όταν είπα με δυνατή φωνή στη φίλη μου «τι ζητάει ένα αεροπλάνο που το λένε “η Μακεδονία είναι ελληνική” στο προαύλιο ενός πνευματικού ιδρύματος όπως είναι ένα μοναστήρι;», τότε ήταν που σαν να πάγωσε η εικόνα, σαν όλοι οι ήχοι να σταματήσανε και όλο το κοντινό σε μένα πλήθος να έστρεψε το κεφάλι του να με κοιτάξει επιτιμητικά.

Όταν μπήκαμε στο εσωτερικό του μοναστηριού είδα εξίσου πολλούς ανθρώπους να περιμένουν στη σειρά για να προσκυνήσουν μια εικόνα, με άλλους από αυτούς “κανονικούς” (με το τζηνάκι τους, τα χρωματιστά τους παπούτσια, το μακρύ τους μαλλί ή το σκουλαρίκι στο αυτί) και άλλους να μοιάζουν “γκρί”, παραδοσιακοί, της εκκλησίας. Πάντως και οι δυό, αφού είχανε προσκυνήσει την εικόνα, βουτάγανε κάτι ευμεγέθη τολύπια από μπαμπάκι ή ακόμα και το δάκτυλο τους σε μια γαβάθα γεμάτη με λάδι και στη συνέχεια με το λάδι αυτό σχημάτιζαν το σύμβολο του σταυρού στο μέτωπο τους- και όλοι μαζί μετά επιδίδονταν σε επιπρόσθετα άλλα τελετουργικά πίστης! Βγήκα από το μοναστήρι αποσβολωμένος και μόνος, αν και σε πλήθος!

Το μεσημέρι, μαζί και με άλλους, κάτσαμε σε ένα εστιατόριο, κάτι να τσιμπήσουμε. Εκεί, μεταξύ “τυρού και αχλαδιού” και ανάμεσα στα άλλα, ένας από τους συνδαιτυμόνες περιέγραφε πως κάποιοι, από το κόμμα που τώρα κυβερνά, του πρότειναν, εκείνου που είναι επίσης του κόμματος, να αναλάβει την θέση του διοικητή του νοσοκομείου της περιοχής αλλά αυτός αρνιόταν, παζαρεύοντας την θέση διοικητού σε άλλο μεγαλύτερο νοσοκομείο. Αναρωτήθηκα στα φωναχτά για την αλήθεια των λεγομένων του, βασιζόμενος στο γεγονός ότι η πρόσκληση για τους ενδιαφερόμενους για αυτές τις θέσεις δεν είχε ακόμα λήξει, μια πρόσκληση που περιέγραφε κριτήρια επιλογής των ενδιαφερομένων ενώ από άλλες δημοσιεύσεις είχαμε ήδη πληροφορηθεί τά ονόματα της επιτροπής που έκανε τις κρίσεις! Δεν πρόλαβα να αποτελειώσω την φράση μου και όλοι χαχάνισαν με τα λόγια μου! Στη συνέχεια, μην δίνοντας περαιτέρω σημασία στο σχόλιο μου, αναφερθήκαν σε κάποιον τέως Υφυπουργό και νυν αποτυχόντα υποψήφιο βουλευτή, που ένας άλλος («το φιλαράκι του») που εκλέχτηκε πρόσφατα δήμαρχος, δεν θα τον αφήσει έτσι («θα τον πάρει μαζί του σαν γενικό διευθυντή του δήμου ή θα τον κάνει διοικητή μιας δημοτικής επιχείρησης») όπως και παλαιότερα, ο τωρινός δήμαρχος είχε ευεργετηθεί με τη σειρά του από τον τοτινό υφυπουργό!

Το απόγευμα στο σπίτι μίλησα στο τηλέφωνο με τον Αλέκο, ένα φίλο που ασχολείται με το εμπόριο φαρμάκων. Ήταν περιχαρής γιατί έμαθε ότι υπεύθυνος Οργανισμός, του είχε εγκρίνει τελικά την κυκλοφορία ενός δικού του ιατρικού σκευάσματος. «Πιο ακριβοί, απλώς πιο ακριβοί από τους προηγούμενους» μου είπε με την στωικότητα του ανθρώπου που έχει κάνει πολλές φορές την ίδια δουλειά και πλέον ξέρει να την τελειώνει αποτελεσματικά.
Χαλαρώνοντας το βραδάκι και κάνοντας ένα σύντομο απολογισμό της μέρας που πέρασε, σκέφτομαι πόσες πραγματικότητες συνάντησα σήμερα, πόσες πραγματικότητες συνυπάρχουν στον κόσμο μας ή πόσοι αξιακοί κόσμοι συνωθούνται στην πραγματικότητα μας!

Από την θρησκεία και όλο το πλήθος των νεότερων ανορθολογικών πεποιθήσεων που συναντά κανείς στην κοινωνία μας (π.χ. οι ψεκασμένοι, αυτοί που ακράδαντα πιστεύουν ότι οι Εβραίοι έκαναν την 11/9, οι άλλοι που πιστεύουν ότι το μνημόνιο έφερε την ύφεση και όχι το ανάποδο, εκείνοι του αντι-εμβολιαστικού κινήματος, κλπ, κλπ), στην κομματοκρατία,την αναξιοκρατία, την ευνοιοκρατία και το πελατειακό κράτος, στο χρήμα και στη δύναμη εκείνου που το κατέχει. Πόσο περιθωριακές άραγε είναι αυτές οι πεποιθήσεις και αντιλήψεις-πόσοι πολλοί ή λίγοι τις μοιράζονται; Είναι απλά ιδέες ή παραληρητικά συστήματα σκέψης που διαμορφώνουν ατομικές αλλά και ομαδικές παράπλευρες αξίες και συμπεριφορές και οργανώνουν ολόκληρα τμήματα της πραγματικότητας;

Και πόσο χώρο αφήνουν όλες αυτές οι μερικές, πολλαπλές, παραδοσιακές πραγματικότητες για να αναπτυχθεί και να πρυτανεύσει στις ζωές μας η μία, η αναγκαία, η κοινή, η ορθολογική, η θεσμοποιημένη πραγματικότητα; Μην ξεχνάμε πως ο Αλβέρτος Αινστάιν ισχυριζόταν ότι «η κοινή λογική δεν είναι τίποτα άλλο από το σύνολο των προκαταλήψεων μας!» Και πως ζούμε σε κράτος (=στην πολιτική οργάνωση της κοινωνίας που επιβάλλεται με την βία, την δύναμη και την ισχύ), και όχι σε πολιτεία (state, etat=η τρέχουσα κατάσταση, όπου οι αναμεταξύ μας σχέσεις καθορίζονται από συμφωνημένες και θεσμοποιημένες κοινές αρχές συμπεριφοράς)!