Και φτωχοί και αγράμματοι; Μνήμη Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, του εθναποστολου και εθνεγέρτη

Γράφει ο Θεοφάνης Μαλκίδης

«Ἁµαρτάνετε πολύ νά τά ἀφήνετε τά παιδιά ἀγράµµατα καί τυφλά, καί µή µόνον φροντίζετε νά τούς ἀφήσετε πλούτη καί ὑποστατικά, καί µετά τόν θάνατό σας νά τά τρῶν καί νά τά πίνουν καί νά σᾶς ὀπισολογοῦν. Καλύτερα νά τά ἀφήσετε φτωχά καί γραµµατισµένα, παρά πλούσια καί ἀγράµµατα».

Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο πατροΚοσμάς, λέγοντας τα παραπάνω λόγια απευθυνόταν στο γένος των Ελλήνων που έβλεπε την καταπίεση των Οθωμανών και των συνεργατών τους να γίνεται ολοένα και σκληρότερη, έχοντας όμως πίστη στο Θεό και πεποίθηση στο Ρωμαίικο, ότι μπορούν τα γράμματα να γίνουν πρωταγωνιστικό μέσο απελευθέρωσης.
Είναι φανερός ο πόθος του Αγίου και εθνεγέρτη για την παιδεία των σκλαβωµένων Ελλήνων, με αυτήν πίστευε ότι θα τους ελευθερώσει από τα δεσμά της αμάθειας και της βαρβαρότητας των καταπιεστών. Στον αδελφό του Χρύσανθο έγραφε το 1779 ότι ίδρυσε 210 ελληνικά σχολεία και ανώτερες σχολές σε 30 επαρχίες που είχε επισκεφθεί, ενώ µερίµνησε και για την λειτουργία και συντήρησή τους. Αυτός ο πόθος του για την παιδεία αποτελεί το πρώτο και βασικό στοιχείο, το οποίο χαρακτηρίζει την ιεραποστολική και την εθνική του δραστηριότητα.

Προβλέποντας την στρεβλή (σημερινή) πορεία της παιδείας μας θα πει, ότι «το κακό θα έρθῃ ἀπό τούς διαβασμένους», αναφερόμενος στους διαφωτιστές ψευτοδιανοούμενους, προσθέτοντας ότι «θά βγοῦν πράγματα ἀπό τά σχολεῖα, πού ὁ νοῦς σας δέν φαντάζεται». Περιγράφει προορατικά και την κοινωνική ζωή μας, όταν μιλούσε για το γεγονός ότι οι πολιτικοί «θά βάλουν φόρο στίς κόττες καί στά παράθυρα», ενώ «οἱ ληστές (αυτοί δηλαδή που χειρίζονται τίς τύχες μας) θα φύγουν ἀπό τά βουνά καί θά κατεβοῦν στίς πόλεις καί θά φοροῦν ποδήματα».

Για τους νόμους που απορρυθμίζουν τον κοινωνικό , εκπαιδευτικό, εθνικό, οικονομικό και ηθικό μας βίο επαληθεύθηκε η πρόβλεψή πως «θά δοῦμε και θά ζήσουμε τά Σόδομα καί τά Γόμορρα», ενώ προβλέποντας το ζήτημα της μετανάστευσης, θα αναφέρει το εξής: «Ἐσεῖς θά πᾶτε νά κατοικήσετε ἀλλοῦ καί ἂλλοι θἀρθοῦν νά κατοικήσουν σέ σᾶς»
Σήμερα ζούμε την παρακμή της παιδείας και τη χρεοκοπία της οικονομίας.

Ζούμε την κατάρρευση της αξιοκρατίας και την οικονομική πτώχευση.
Ζούμε την έλλειψη ελληνικής και ορθόδοξης παιδείας και την οικονομική και κοινωική καταστροφή.
Σήμερα έχουμε εκατομμύρια πτυχιούχους και ανάλογους άνεργους, παιδεία χωρίς μέλλον και αντίκρυσμα.
Σήμερα έχουμε μια νέου τύπου δουλεία
Σήμερα είμαστε “και φτωχοί και αγράμματοι” για να παραφράσουμε τα λόγια του Πατροκοσμά.