Κουβεντιάζοντας...

Η Κατερίνα Σχισμένου με τον Στυλιανό Ντίνο

Ένα νέο έργο με επιστολές του Μητροπολίτου Ιωάννη Απόκαυκου. Ποιός ήταν ο μητροπολίτης Απόκαυκος και ποιός ο ρόλος του στην περιοχή;

Ο Απόκαυκος ήταν Μητροπολίτης Ναυπάκτου από το 1200 μέχρι και 1232 μ.Χ. με μια θρησκευτική δικαιοδοσία από την Άρτα μέχρι και την Ναύπακτο. Εκτός από τα θρησκευτικά καθήκοντα είχε και τα δικαιώματα της επιβολής επιτιμίου δηλ. της τιμωρίας σε όσους διέπρατταν εγκλήματα ή θρησκευτικές παραβάσεις ή δημιουργούσαν οικογενειακά προβλήματα. Πολλές φορές ο ρόλος του έπαιρνε πολιτικές διαστάσεις και για αυτόν τον λόγο είχε σοβαρές διενέξεις με τον Κωνσταντίνο Δούκα Κομνηνό.
Αγαπούσε πολύ την αρχαία Ελληνική γλώσσα και από τους αρχαίους συγγραφείς κορυφαίος για αυτόν ήταν ο Πίνδαρος. Η επισκοπή Βονδίτζης ήταν για αυτόν η αγαπητή και αξιόλογη επισκοπή. Μάλιστα σε επιστολή του έγραψε ότι μόνο εις την Βόνδιτζα ομιλούν την αρχαία Ελληνική.
Οι επιστολές , όχι μόνο αυτές προς την επισκοπή Βονδίτζης αλλά και σε άλλες επισκοπές και σημαντικά για την εποχή πρόσωπα, μας μεταφέρουν την τότε εικόνα της καθημερινής ζωής και των τότε αξιών. Αποδεικνύουν ότι στον μεσαίωνα μπορεί στον Ελλαδικό χώρο να μην είχαμε τα μεγάλα κτίρια της δύσης, αλλά υπήρχε οργανωμένος κοινωνικός ιστός.

Πόσο επίκαιρος είναι και σήμερα;

Δεν θα ήταν υπερβολή αν τον παραλληλίζαμε με τον θανόντα αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο. Είχε και αυτός τις απόψεις του πάνω στον πολιτισμό (όχι στην πολιτική) , χειρίζονταν άριστα τον γραπτό λόγο μεταχειριζόμενος και εναλλάσσοντας με δεξιοτεχνία τον σταυρό και το μαστίγιο.

Είστε μια ομάδα πολιτισμού, ιστορίας και έρευνας.Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι αυτή την εποχή της καραντίνας να ασχοληθεί κάποιος και να υποστηρίξει τον πολιτισμό του;

Η ιστορική έρευνα και γενικότερα η πολιτιστική ζωή έχουν βρεθεί σε μια μόνιμη και διαρκή καραντίνα από την στιγμή της παρουσίασης του οικονομικού πληθωρισμού στην Ελλάδα. Από τότε που η κάθε Κυβέρνηση για να ικανοποιήσει τις «ανάγκες» άρχισε να «κόβει» νέο χρήμα (νέες αξίες) χωρίς να έχει αντίκρισμα σε χρυσό .
Σήμερα η έρευνα που μετράει και κυκλοφορεί, είναι της κατηγορίας για το αν το στήθος της κάθε Βάνας είναι φυσικό ή τεχνητό.

Από το βιβλίο σας διαγράφονται για άλλη μια φορά οι ιδιαίτερες σχέσεις της Βόνιτσας με την περιοχή της Ηπείρου και μάλιστα της Άρτας. Πόσο μπορούν και πώς μπορούν να ξεκινήσουν νέες γέφυρες συνεργασίας και πολιτισμικών ανταλλαγών;

Η Βόνδιτζα από την ίδρυσή της τον 6 μ.Χ αιώνα συνδέθηκε με την Ήπειρο σε όλους τους τομείς. Δεν θα σταθούμε στην θρησκευτική εξάρτηση που υπάρχει με την συγχώνευση με την επισκοπή Δωδώνης, ούτε την συμμετοχή της στο Δεσποτάτο της Ηπείρου. Θα μιλήσουμε για την φράση που κυριάρχησε στον Μεσαίωνα «ήταν τα μάτια και τα αυτιά της Βενετιάς».
Ήταν το απέναντι της Άρτας, το μοναδικό οικονομικό κέντρο. Τους χώρισε «ο κόλπος της Άρτας» όπως τότε ονομάζονταν ο Αμβρακικός κόλπος. Οι κάτοικοι της Βόνδιτζας αλλά και της σημερινής Βόνιτσας ήταν και είναι με μεγάλο ποσοστό Ηπειρώτες, όπως και η δική μου καταγωγή.

Ας παρακολουθήσουμε τις καθημερινές συνομιλίες των ηλικιωμένων κατοίκων της Βόνιτσας και αντίστοιχα αυτών της Άρτας. Έχουμε ένα κοινό λεξιλόγιο, με λέξεις προερχόμενες από την αρχαία ελληνική, την αρβανίτικη, την λατινική και την Οθωμανική. Διαφέρουμε μόνο στην προσφορά. Οι Αρτινοί έχουν μια προφορά που ακουμπά στο χάδι, ενώ οι νότιοι κάτοικοι «του κόλπου της Άρτας» με το χαρακτηριστικό της αφαίρεσης φωνηέντων και με μια πιο «ξερή» προφορά. Τις ίδιες όμως λέξεις και φράσεις.
Θα κλείσω με αυτό ά που άκουγα στην Βόνιτσα από την Κυρία Νίνα Ζέρβα, την γυναίκα του μαιευτήρα Γεώργιου Ζέρβα. Απευθύνονταν στην μάνα μου «αδελφή, εδώ δεν βρήκα μόνο την αδελφή μου, βρήκα και την άλλη πατρίδα μου».