Κυριακή Γ’ Νηστειών, της Σταυροπροσκυνήσεως

Επιμέλεια – Αρθρογραφία Περικλής Αντωνίου, οικονομολόγος

Η Τρίτη Κυριακή των Νηστειών είναι αφιερωμένη στην προσκύνηση του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού. Βρισκόμαστε στη μέση του νοητού σταδίου και η κόπωση άρχισε να μας καταλαμβάνει. Ο διάβολος καραδοκεί να μας πείσει να παρατήσουμε και να χαλαρώσουμε τον αγώνα μας. Σε αυτή την πρόκληση χρειαζόμαστε ένα ισχυρό στήριγμα, ένα αποκλειστικό, αποτελεσματικό όπλο, για να καταπολεμήσουμε και να κατατροπώσουμε τον υποβολέα μας. Έχουμε ανάγκη από τον Σταυρό του Κυρίου. Αυτός μπορεί να μας στηρίξει και να μας ενδυναμώσει. Πράγματι μα ενδυναμώνει ο Σταυρός του Χριστού. Μας αναπαύει από τον κόπο του Πνευματικού Αγώνα. Γι’ αυτό και η Αγία μας Εκκλησία τον θέτει ενώπιων μας στη μέση της πορείας μας αυτής, προς το Πάσχα, για να τον προσκυνήσουμε και να λάβουμε Χάρι και ενίσχυση στον αγώνα μας.

Ο Χρυσορρήμων Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ο οποίος εκοιμήθη την ημέρα της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, μας λέγει, ότι ο Σταυρός είναι παντού: «Ούτως εν τη Ιερή Τραπέζη, ούτως πάλιν μετά του Σώματος του Χριστού επί του Μυστικού Δείπνου διαλάμπει. Τούτον πανταχού χορεύοντας ίδιοι τις αν, εν οικίαις, εν αγοραίς, εν ερημίαις, εν οδοίς, εν όρεσιν, εν νάπαις, εν βουνοίς, εν θαλάσση και πλοίοις και νήσοις, εν κλίναις, εν ιματίοις, εν όπλοις και εν παστάσιν, εν συμποσίοις, εν σκεύεσιν αργυροίς, εν χρυσαίοις, εν μαργαρίταις, εν τοίχω γραφαίς, εν σώμασιν αλόγων, πολλά πεπονηκότων, εν σώμασιν υπό δαιμόνων πολιορκουμένων εν πολεμοις, εν ειρήνη, εν ημέραις, εν νυξί…Ούτω περιμάχη των άπασι γέγονε τον θαυμαστόν αυτό δώρο». Και είναι πράγματι ένα δώρο. Δώρο συμφιλίωσης με τον Ουράνιο Πατέρα που μαρτυρεί αψευδώς την ακένωτη αγάπη και τη διοχετεύει στην ανθρωπότητα και σε ολόκληρη τη δημιουργία αποτελώντας ταυτόχρονα την ενώπιον δύναμή της.
Δώρο, που αν και διαπέρασε την καρδιά της Παρθένου Μαρίας, ως ρομφαία, δεν την μετακίνησε για να την κάνει δεχόμενη τον φωτισμό της Θείας Χάρης, παρά τη βίωση του προσωπικού μαρτυρίου της, να ομολογήσει «Ει και σταυρόν υπομένεις, συ υπάρχεις ο Υιός και Θεός μου».

«Εμοί δε μη γένοιτο καυχάσθαι ει μη, εν τω Σταυρώ του κυρίου ημών Ιησού Χριστού, δι’ ου εμοί κόσμος εσταύρωται καγώ των κόσμω» (Γαλ. Στ, 14), αναφέρει ο ουρανοβάμων Απόστολος Παύλος.Και είναι όντως αφορμή για καύχηση ο Τίμιος Σταυρός. Μια διαφορετική, ωστόσο, μία παράδοξη καύχηση.
Με τη Σταύρωση του Κυρίου οι «αφελείς» με τα άνομα χέρια, πίστεψαν ότι απορρίφθηκε το μήνυμα της Βασιλείας του Θεού, που έφερε ο Υιός Του, ότι απωλέσθη η ενεργητική του δύναμη, ότι ξεθώριασε η αποδοχή του, ότι ηττήθηκε το καινούργιο, το διαφορετικό νόημα που θέλησε να δώσει στη ζωή των ανθρώπων.

Στην πραγματικότητα, όσο αντιφατικό κι αν ακούγεται, τιμούμε την ατίμωση του Κυρίου εν γνώσει μας. Γιατί γνωρίζουμε ότι στον Σταυρό σταυρώθηκε ο ίδιος ο κόσμος. Το κοσμικό πνεύμα ηττήθηκε η αμαρτία, η ιδιοτέλεια, τα πάθη, ο εγωισμός. Αναγνωρίζουμε την ανεκτίμητη αξία της Σταυρικής θυσίας, γιατί χωρίς αυτή δεν θα υπήρχε Ανάσταση. Δηλαδή δόξα, ελευθερία. Απεγκλωβισμός από μια ζωή. Λυπούμεθα και χαιρόμαστε συνάμα. Στη σημερινή εορτή που η πρόσκληση είναι σταυρική, που ως ημέρα ανάμνησης της σταυρικής θυσίας του Χριστού, υπολανθάνει μια αναστάσιμη ευωδία. Και η αμφιθυμία αυτή εξηγείται από την πρόγευση μιας «νίκης» που επιτυγχάνεται μέσα από το «παθείν» και τον θάνατο.
Καυχόμαστε γιατί ταπεινώθηκε η αυθάδης έπαρση των δαιμόνων, καταβλήθηκαν οι εχθροί μας και εδραιώθηκε η ελευθερία από τη φθορά και τον θάνατο. Αντί πόνου, δεχθήκαμε ίαση και ελπίδα.

«Κύριε όπλον κατά του διαβόλου τον Σταυρό Σου ημίν δέδωκας, φρίττει γαρ και τρέμει μη φέρων καθοράν αυτού την δύναμιν, ότι νεκρούς ανιστά και θάνατον κατήργησεν». Και όχι απλώς τον κατήργησε. Τον συνέτριψε. Με τον Σταυρό του Χριστού ο άνθρωπος πλέον δεν δένεται με τον θάνατο, αλλά πορεύεται εκ του θανάτου, στη ζωή.
Διότι στο σύμβολο του Σταυρού συνοψίζεται ολόκληρη η πίστη μας. Εμπεριέχεται όλο το σχέδιο της Θείας Οικονομίας για τη σωτηρία του ανθρώπου του οποίου ο βίος είναι μια αδιάκοπη «σταύρωση» μια αέναη σταυρική κινησιολογία, από τη στιγμή της βάπτισης, του προσδιορισμού της ύπαρξής μας και της ταυτότητάς μας μέσα στην Εκκλησία.Ο Τίμιος Σταυρός είναι όλες οι δοκιμασίες, τα εμπόδια και οι θλίψεις, που το μεγάλο βάρος τους, , γέρνει τους ώμους μας εσωτερικά και εξωτερικά, καθώς βαδίζουμε το δρόμο της συνειδητής εκπλήρωσης των εντολών του Κυρίου. Ο Σταυρωμένος Κύριος γίνεται «σπονδοφόρος» της ψυχής μας, ειρηνεύοντας τις ασυνείδητες συγκρούσεις μας όπως χαρακτηριστικά γράφει ο Άγιος Κλήμης ο Αλεξανδρείας.

Καθημερινή ύψωση του προσωπικού μας σταυρού σημαίνει εμφάνεια διαρκής ορατότητα, αναγνωσιμότητα και παραδοχή των συνειδητών και των ασυνείδητων ενοχών, υπαρξιακών κρίσεων και εσωτερικής μας πάλης με στόχο τη λύτρωση. Όσο καθημερινά αυτοπροσφερόμαστε και «σταυρωνόμαστε» τόσο αληθινά ζούμε. Όσο αποδυναμώνονται τα πάθη μας, τόσο δυναμώνει το πνεύμα μας.
Ο Σταυρός του Κυρίου μας δείχνει τις αληθινές διαστάσεις και προεκτάσεις για τη σχέση μας με τον Χριστό. «Όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν». (Μαρκ. 8,34). Για να ακολουθήσω Αυτόν, πρέπει να μεταμορφωθώ εν αγάπη.

«Απαρνησάσθω εαυτόν». Πρέπει να απαρνηθώ τον κακό εαυτό μου, τις παθιασμένες ιδεοληψίες μου, τις ψυχολογικές εμπλοκές και ασυμμετρίες στο «εγώ» μου. Να παραιτηθώ από τα δικαιώματα μου για χάρη των άλλων και να ακολουθήσω συντεταγμένα και συνειδητά την άσκηση, την αρετή την προσφορά τη φιλανθρωπία τη συγχωρητικότητα με έργα τα οποία έχουν σχέση με συμφέροντα και με φίλαυτες εμπαθείς προσκολλήσεις. Δεν πρέπει ν αφήσω το «σαρκικό φρόνημα» να με καταδυναστεύσει και να με οδηγήσει στην αυτονόμηση μου από τη ζωή την Αλήθεια, την Ανάσταση, που είναι ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός.
«Αράτω τον Σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι». Στην άρση του Σταυρού μας δεν είμαστε μόνοι, στην τραγικότητα και την απελπισία που περικλείει η οποιαδήποτε ανθρώπινη δυσχέρεια ή δυσκολία και αντιξοότητα. Ο Χριστός είναι δίπλα μας, ως Βασιλιάς που δεν εξουσιάζει με τρόπο αυταρχικό. Προσφέρει την απολυτρωτική θυσία Του, για να δώσει ειρήνη, Ανάπαυση και Έλεος στις αβάσταχτες δοκιμασίες που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος όλων των εποχών.

Η Χάρη του Θεού δε λειτουργεί αυτόματα και μηχανικά. Επιβάλλεται και η από μέρους μας συνέργεια με προσευχή, εγρήγορση, εγκράτεια, νίψη και καλοσύνη. Η ύψωση μέσα μας, δηλαδή την κοινωνία μας στα μυστήρια του Βαπτίσματος και της Θείας Ευχαριστίας, τα οποία τελειώνονται με την επίκληση του Παναγίου Πνεύματος και την επισφράγιση του Σταυρού. Ας τον προσκυνούμε όλοι! Η μαρτυρική θυσία του Θεανθρώπου επαναλαμβάνεται σε κάθε Θεία Λειτουργία και είναι λυτρωτική για το σύνολο των πιστών. Ο Σταυρός δεν τιμάται ποτέ αποδεσμευμένος από τον Εσταυρωμένο Κύριο, στα βήματα του οποίου ο προσκυνητής μαθητεύει να είναι μεγαλόκαρδος δηλαδή να διευρύνει διαρκώς την καρδιά του επιδιώκοντας να χωρέσει μέσα σ’ αυτήν και τον συνάνθρωπο του, με τις οποιεσδήποτε ατέλειές του και τα οποιαδήποτε ελαττώματα του. Δηλαδή να τον συγχωρέσει.

Με αφορμή αυτή την ωραία και πλήρη εμπνεύσεως γιορτή, οφείλουμε να αδράξουμε την ευκαιρία και να αναθεωρήσουμε σκέψεις επιλογές, στάσεις, προτιμήσεις και το εσώτατο «εγώ» μας. Ας πάψουμε να θρέφουμε τη ματαιοδοξία και να αποθεώσουμε το ευτελές και να αγωνιστούμε για την κατίσχυση του πνεύματος της εν Χριστώ βιωτής και μαρτυρίας έναντι της ύλης και των δαιμόνων τα ανίσχυρα θράση. Φάρος, οδηγός και πνευματική βακτηρία μας ο Τίμιος και Ζωοποιός Σταυρός τον οποίο πρέπει να κρατούμε σταθερά, αγωνιστικά και με θάρρος ομολογίας έργων σε όλες τις εκφάνσεις της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής και δραστηριότητάς μας.

Τέλος, ας κάνουμε τον Σταυρό μας! Τον δικό μας Σταυρό! Για να βαδίσουμε στο δρόμο που χάραξε ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός με τη θυσία Του! Άλλωστε, Εκείνος μας κάλεσε λέγοντας: « Όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον Σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι». (Μαρκ. 8,34). Αμήν!