Μικρός τόπος, μεγάλο παράδειγμα
της Παναγιώτας Π. Λάμπρη
http://users.sch.gr/panlampri/
Είναι ξεχωριστά τα συναισθήματά σου, όταν φτάνεις σε λιμάνια πρωτοειδωμένα, που λέει κι ο ποιητής. Πόσο μάλλον, αν πολύ τα έχεις ποθήσει! Τέτοιο υπήρξε για μένα το λιμάνι της μικρής, βραχώδους, γοητευτικής, της ηρωικής Κάσου, η οποία στην καρδιά του Καρπάθιου πελάγους αρμενίζει ορθόπλωρα, κουβαλώντας τη μνήμη αιώνων και μιλώντας για τους ανθρώπους που πάνω της στέριωσαν ή συνεχίζουν να στεριώνουν τη ζωή τους.
Τα λιμάνια και οι στεριές που τα φιλοξενούν, παρότι άψυχα, έχουν τον τρόπο τους να μας συστήνονται, αλλά και εύγλωττα να μας παρουσιάζουν την Ιστορία ενός τόπου. Τώρα όμως, δεν θ’ αναφερθώ περαιτέρω σ’ αυτά, διότι ο λόγος της συγγραφής του παρόντος άρθρου αφορά στο περιβάλλον, για το οποίο ιδιαίτερα οι Κασιώτες γνοιάζονται και το διαπιστώνεις, κινούμενος οπουδήποτε στο νησί.
Για του λόγου το αληθές, πέραν της ατομικής εμπειρίας, η οποία θα το βεβαιώσει στον καθένα, η δική μου μαρτυρία πιστοποιεί πως βασίλευε παντού καθαριότητα, οργανωμένη αποκομιδή των απορριμμάτων, καθώς και των ανακυκλώσιμων υλικών, τα οποία διαχωρίζονται στην πηγή, αφού υπάρχουν ξεχωριστοί κάδοι για τα πλαστικά, τα γυάλινα, τα χάρτινα.
Σ’ αυτό το σημείο μάλιστα αξίζει η μνεία ενός περιστατικού. Σε ταβέρνα χωριού του νησιού, μετά το καλωσόρισμά μας και το κάλεσμα των ιδιοκτητών να γευτούμε τα φαγιά τους, εξέφρασα τον θαυμασμό μου που έξω από το κατάστημά τους υπήρχαν τρεις όμορφοι κάδοι ανακύκλωσης για διαφορετικά υλικά έκαστος. Η απάντηση ήταν άμεση και δυναμική για τη σημασία, την οποία δίνουν στον τόπο τους στη διαχείριση των απορριμμάτων, ενώ κάποια κυρία, η οποία εργαζόταν εκεί, παρενέβη στη συζήτηση καμαρώνοντας και βεβαιώνοντας πως όλοι κάνουν το ίδιο πράγμα και στο σπίτι τους!
Δεν συμβαίνει αλλού αυτό; Οπωσδήποτε! Αλλά με λύπη μου διαπίστωσα τελευταία πως σε κάδους ανακύκλωσης της γενέτειράς μου είχαν ριχτεί σκουπίδια, ακόμα και χαρτιά τουαλέτας, ενώ σε κάδους απορριμμάτων, είχαν πεταχτεί χάρτινα κιβώτια, με το τελευταίο να συνιστά και αλλοτινή διαπίστωση. Επίσης, στην επαρχιακή οδό, η οποία οδηγεί από την Άρτα στα χωριά που είναι χτισμένα σε υπώρειες του Ξηροβουνίου, και όχι μόνο, και κυρίως μεταξύ Κορφοβουνίου και Ζαρκαδέικων πλήθος σκουπιδιών διαφεντεύει τον χώρο πέριξ των κάδων, ενώ διάφορα ανακυκλώσιμα υλικά και απορρίμματα είναι πεταμένα σε διάφορα σημεία εκατέρωθεν του δρόμου. Αν σ’ αυτά προστεθούν και κείνα, τα οποία πετούν εποχούμενοι εδώ κι εκεί, το πρόβλημα είναι εμφανέστατο και αποκρουστικό.
Τα ανωτέρω δεν τα γράφω, για να δυσφημίσω τον τόπο που τόσο αγαπώ, αλλά, γιατί άτομα και υπεύθυνοι φορείς οφείλουμε να γνοιαζόμαστε, ο καθένας στο μέτρο που του αναλογεί, για το οικολογικό αποτύπωμα, το οποίο αφήνουμε με τη συμπεριφορά μας. Κι εδώ, πέραν της Παιδείας που πίσω απ’ όλα αυτά υπάρχει, διακρίνονται και κάποια άλλα ζητήματα, τα οποία οφείλουμε να δούμε. Για παράδειγμα, οι εμπλεκόμενοι φορείς οφείλουν να διατηρούν την καθαριότητα, αλλά και να διαπαιδαγωγούν τους πολίτες σχετικά με την ορθή διαχείριση των απορριμμάτων τους.
Που σημαίνει ότι δεν αρκεί να καθαρίζονται πού και πού τα επίμαχα, ή άλλα, σημεία, αλλά να γίνεται αυτό σε τακτά χρονικά διαστήματα, ώστε να μη δημιουργείται η ψυχολογία «ας ρίξω τα σκουπίδια εκεί, αφού υπάρχουν κι άλλα»(!), αλλά και διότι αυτό καλλιεργεί την αισθητική των πολιτών. Επίσης, θα μπορούσαν να γίνουν ημερίδες, ενημερώσεις σε σχολικές μονάδες, μοίρασμα σχετικών φυλλαδίων ή ό,τι άλλο θεωρηθεί πρόσφορο, ώστε να γίνει κατανοητή η σημασία του διαχωρισμού των απορριμμάτων, η σπουδαιότητα της ανακύκλωσης για την αειφορία, η αξία της καθαριότητας του δημόσιου χώρου για την υγεία, για την ομορφιά, για τη σύνδεσή της με τις πυρκαγιές, για…
Τέλος, μ’ όσα έγραψα, προφανώς, δεν κομίζω γλαύκα εις Αθήνας, απλά κάνω μια υπόμνηση για ένα θέμα που μας αφορά όλους, ως άτομα και ως κοινωνία, και για το οποίο οφείλουμε καθημερινά να είμαστε σε εγρήγορση. Διότι το περιβάλλον είναι το κοινό μας σπίτι κι ως τέτοιο οφείλουμε να το φροντίζουμε. Αυτό όλοι το γνωρίζουμε! Εκείνο που φαίνεται πως απουσιάζει, ή υπάρχει σε μικρή κλίμακα, είναι το εναργές και καθημερινό νοιάξιμο! Η ακριτική Κάσος, μικρός τόπος, μας στέλνει ένα μεγάλο παράδειγμα! Ας το δούμε, ας το σκεφτούμε, ας το αδράξουμε, ας το μιμηθούμε!