Παγκόσμια πρωτιά το γεφύρι της Πλάκας

Η Europa Nostra βράβευσε το έργο αποκατάστασης

Το Βραβείο Ευρωπαϊκής Κληρονομιάς, παρέλαβε η Λίνα Μενδώνη

Η πρώτη ανακατασκευή λίθινης γέφυρας στην Ελλάδα και ένα από τα λίγα παρόμοια έργα παγκοσμίως, βραβεύτηκε στα Τζουμέρκα, από την Europa Nostra. Η πρότυπη αποκατάσταση του ιστορικού γεφυριού της Πλάκας βραβεύτηκε το Σάββατο 2 Οκτωβρίου, στα Τζουμέρκα, στον χώρο του γεφυριού της Πλάκας, το οποίο πλέον στέκει όρθιο, όπου η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ), που εκπροσωπεί στην χώρα μας την «Europa Nostra» βράβευσε τους συντελεστές για το έργο πρότυπης αποκατάστασης.

Το Βραβείο Ευρωπαϊκής Κληρονομιάς, παρέλαβε η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, η οποία ευχαρίστησε όλους όσους εργάστηκαν για την αποκατάσταση του Γεφυριού. «Είμαστε εδώ, για να αποδώσουμε εύσημα στην επιστημονική κοινότητα και σε όλους όσους συνέβαλαν για το έργο. Το βραβείο αποδίδεται σε όλους τους συντελεστές, στα υπουργεία, τους επιστήμονες, την αυτοδιοίκηση…».
Η ΕΛΛΕΤ, εκπρόσωπος της Europa Nostra στην Ελλάδα, εκφράζει «τη χαρά και την συγκίνησή της για την διάσωση αυτού του μοναδικού μνημείου αλλά και την αναγνώριση αυτής της υποδειγματικής δουλειάς: την πρώτη ανακατασκευή λίθινης γέφυρας στην Ελλάδα και ένα από τα λίγα παρόμοια έργα παγκοσμίως».
Η παράδοση της τιμητικής πλακέτας στην υπουργό κα Μενδώνη έγινε από την πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) Λυδία Καρρά, από την εκπρόσωπο της ΕΛΛΕΤ στην Europa Nostra Αλεξάνδρα Προκοπίου και από τη γενική γραμματέα της Europa Nostra Sneška Quaedvlieg – Mihailović.
H εκδήλωση, η οποία έγινε με περιορισμένο αριθμό προσκεκλημένων λόγω των μέτρων κατά της Covid-19, έκλεισε με ξενάγηση στο γεφύρι από τον Μανώλη Κορρέ, πρόεδρο της Επιστημονικής Επιτροπής και ομότιμο Καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.

Όπως είναι γνωστό, την 1η Φεβρουαρίου 2015, κατά τη διάρκεια μίας ισχυρής καταιγίδας η οποία προκάλεσε την υπερχείλιση του ποταμού, κατέρρευσε ένα σημαντικό μέρος της κύριας καμάρας και του ανατολικού βάθρου της γέφυρας. Το έργο αποκατάστασης ολοκληρώθηκε χάρη στην επιτυχημένη συνεργασία των υπουργείων Πολιτισμού και Αθλητισμού, Υποδομών, Οικονομικών, της περιφέρειας Ηπείρου, του ΕΜΠ και του ΤΕΕ, ενώ και χρηματοδοτήθηκε από το υπουργείο Οικονομικών και Ανάπτυξης. Η Περιφέρεια Ηπείρου και ένας ιδιωτικός χορηγός συνέβαλαν επίσης οικονομικά στο έργο.
Όπως είπε στον χαιρετισμό της κατά την τελετή απονομής η Λίνα Μενδώνη, «Σήμερα είναι μια ξεχωριστή μέρα. Γιατί το έργο, το οποίο έγινε εδώ και στο οποίο επένδυσε η επιστημονική κοινότητα εμπειρία, γνώση, χρόνο και κόπο, τιμάται και αναγνωρίζεται από μία οργάνωση της Κοινωνίας των Πολιτών, την Europa Nostra, η οποία τα τελευταία αρκετά χρόνια, έχει καθιερωθεί ως ο φορέας ο οποίος τιμά και αναδεικνύει ένα αναστηλωτικό έργο, ένα έργο αποκατάστασης μνημείου, το οποίο αποδίδεται στην κοινωνία.

Το γεφύρι της Πλάκας, ο τόπος που είμαστε, εδώ, είναι φορτισμένος ιστορικά. Είναι το ίδιο το γεφύρι, το οποίο χτίστηκε, έπεσε, ξαναχτίστηκε, ξανάπεσε, για να αποκατασταθεί τώρα οριστικά. Είναι ο τόπος που ήταν κάποτε τα σύνορα της πατρίδας μας -και γι’ αυτό υπάρχουν και τα τελωνεία εκατέρωθεν- είναι ένας τόπος στον οποίο, κάποια στιγμή, επιδιώχθηκε η Εθνική Συμφιλίωση το 1944. Εδώ, το ΕΑΜ και ο ΕΔΕΣ συμφώνησαν για την πορεία της χώρας, άσχετα αν ακολούθησαν θλιβερά γεγονότα. Στην πραγματικότητα, η Συμφιλίωση εκείνη, είναι γεγονός σήμερα, το οποίο ξεκίνησε από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και συνεχίζεται φυσικά, ως σήμερα.
Ελπίζουμε ότι αυτές οι εσωτερικές μας έριδες, που, από την αρχαιότητα έως τα νεότερα χρόνια, μας ταλάνισαν, αποτελούν πια παρελθόν. Η Ελλάδα πορεύεται σε ένα ευοίωνο μέλλον. Και γι’ αυτό το μέλλον μπορεί να εγγυηθεί το ίδιο το παρελθόν, τα μνημεία, ως τεκμήρια του παρελθόντος, η άυλη πολιτιστική μας κληρονομιά. Τον Φεβρουάριο του 2015, όταν εκείνες οι φοβερές πλημμύρες είχαν ως αποτέλεσμα εκατοντάδες κυβικά νερού να κατακρημνίσουν το γεφύρι, το οποίο ήταν τραυματισμένο –αν και είχαν γίνει ήδη κάποιες επεμβάσεις- πάρθηκε η σωστή απόφαση της αποκατάστασής του.

Στο Υπουργείο Πολιτισμού μιλάμε για αποκατάσταση και όχι για ανακατασκευή. Έχω διαβάσει πολλές φορές να λένε ότι ανακατασκευάστηκε το γεφύρι. Το γεφύρι αποκαταστάθηκε. Με αντίστοιχα υλικά, με τα ίδια εν πολλοίς υλικά, και κυρίως με την ίδια τεχνογνωσία, την οποία παρέδωσαν εκείνοι οι πετράδες των μέσων του 19ου αιώνα. Το μνημείο αποκαταστάθηκε με έναν πρότυπο τρόπο, ο οποίος έφερε στο προσκήνιο και το μεγάλο κέρδος για την επιστήμη. Τεχνικές και τεχνολογίες, τις οποίες δεν ήξεραν ούτε οι ειδικοί μελετητές.
Μετά την καταστροφή του, τον Φεβρουάριο του 2015, έγιναν οι μελέτες χάρη σε έναν χορηγό, ο οποίος ενίσχυσε την Περιφέρεια Ηπείρου. Εδώ, θέλω να πω προσωπικά για την τεράστια συμβολή του Περιφερειάρχη Αλέξανδρου Καχριμάνη, ο οποίος πήρε πάνω του τη στιγμή εκείνη πάρα πολλά πράγματα. Το 2018 υπεγράφησαν οι συμβάσεις και τελικά το έργο ολοκληρώνεται στις 4 Δεκεμβρίου 2019, όταν μπήκε ο τελευταίος λίθος, το “κλειδί”. Αυτό το κλειδί, το οποίο απέδειξε ότι όλο το έργο είχε γίνει σωστά. Γιατί μετά από αυτό, αφαιρέθηκαν όλες οι υποστυλώσεις. Το λάθος θα φαινόταν εκείνη τη στιγμή.

Θα ήθελα να πω ότι το βραβείο, αυτή η τιμή που γίνεται στο Υπουργείο Πολιτισμού και στο δικό μου πρόσωπο από την Europa Nostra, είναι μία τιμή και ένα βραβείο, το οποίο αποδίδεται σε όλους τους συντελεστές. Στα δύο Υπουργεία, στο ΕΜΠ, στο ΤΕΕ, στην επιστημονική επιτροπή, η οποία λειτούργησε άψογα, υπό τον Καθηγητή Μανόλη Κορρέ. Τον Μανόλη Κορρέ της Ακρόπολης. Είναι κι αυτό μία απόδειξη ότι ο Κορρές δεν γνωρίζει καλλίτερα από οποιονδήποτε την Ακρόπολη, αλλά έχει τεράστια εμπειρία και τεχνογνωσία, η οποία αναγνωρίζεται συνεχώς και από όλο τον κόσμο. Θέλω να ευχαριστήσω όλους όσους δούλεψαν για το γεφύρι. Όλους όσοι είστε εδώ, σε αυτή την τιμητική εκδήλωση».

Περιφερειάρχης Ηπείρου
Ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέξανδρος Καχριμάνης, στην ομιλία του μεταξύ άλλων είπε: «Αυτό το Γεφύρι το κάναμε όλοι μαζί. Αυτό χρειάζεται η Ελλάδα σήμερα», τόνισε χαρακτηριστικά και ευχαρίστησε όλους που συνέβαλαν στην ολοκλήρωση του έργου.

Δήμαρχος Βορείων Τζουμέρκων
«Δε θα πρέπει να βάλουμε τελεία. Είναι ευκαιρία να προβάλουμε την τέχνη της πέτρας και να σκεφτούμε τη λειτουργία ενός μουσείου, στο οποίο θα αναδεικνύουμε τα πεσμένα κομμάτια και την παράδοση των μαστόρων της περιοχής», σημείωσε στη δική του ομιλία ο δήμαρχος Βορείων Τζουμέρκων Γιάννης Σεντελές, που επεσήμανε το ιδιαίτερο ενδιαφέρον της προηγούμενης κυβέρνησης και έκανε ονομαστικές αναφορές στα κυβερνητικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, που ενδιαφέρθηκαν και έδρασαν για την ολοκλήρωση του έργου της αποκατάστασης.

Δήλωση Όλγας Γεροβασίλη 
Σε δήλωση της πρώην υπουργού και βουλευτή Άρτας Όλγας Γεροβασίλη για τη Γέφυρα της Πλάκας αναφέρονται τα εξής: «Η σημερινή βράβευση της πρότυπης αποκατάστασης της γέφυρας της Πλάκας αποτελεί δικαίωση για όλους όσοι εμπνευστήκαμε, εργαστήκαμε και υλοποιήσαμε αυτό το πρωτοπόρο έργο. Οι επιστήμονες, οι τεχνικοί και οι τεχνίτες, μετέτρεψαν την καταστροφή σε ελπίδα. Τα συντρίμμια σε υλικά της αποκατάστασης.
Από τις πρώτες ώρες της ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας υποσχέθηκε ότι η γέφυρα θα σταθεί και πάλι όρθια. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ διασφάλισε την απαιτούμενη χρηματοδότηση και συνέδραμε αποτελεσματικά στην άρση κάθε εμποδίου.
Τέσσερα χρόνια μετά, αυτή η υπόσχεση υλοποιήθηκε. Σήμερα βραβεύτηκε η έμπρακτη προσήλωση μας στην αποκατάσταση και διατήρηση της ιστορικής μνήμης. H Γέφυρα της Πλάκας στέκεται ξανά όρθια. Είναι ξανά κομμάτι της ζωής μας».

Παρουσίες
Στην τελετή παραβρέθηκαν πολλοί επίσημοι, προσκεκλημένοι και εκλεγμένοι της Ηπείρου. Ανάμεσά τους οι υφυπουργοί Περιβάλλοντος Γιώργος Αμυράς και Αγροτικής Ανάπτυξης Γιώργος Στύλιος, η πρώην υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου, η πρώην Υπουργός και βουλευτής Άρτας Όλγα Γεροβασίλη οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας Μαρία Κεφάλα και Σταύρος Καλογιάννης, του ΣΥΡΙΖΑ Μερόπη Τζούφη και του ΚΙΝΑΛ Χρήστος Γκόκας ο Περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέκος Καχριμάνης, ο Δήμαρχος Κ. Τζουμέρκων Χρήστος Χασιάκος, ο Αντιπεριφερειάρχης Άρτας Βασίλης Ψαθάς, η Θεματική Αντιπεριφερειάρχης Τασούλα Σίμου, ο πρώην γενικός γραμματέας Υποδομών Γιώργος Δέδες, ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων Μάξιμος, καθηγητές του ΕΜΠ, η διοίκηση του ΤΕΕ/ΤΗ κ.ά.
Παρότι είχε προαναγγελθεί, δεν έδωσε τελικά το παρών, ο υπουργός Υποδομών Κώστας Καραμανλής.