Το Κομμένο με το βλέμμα του Στέφανου Παππά

Γράφει η Κατερίνα Σχισμένου

Στο Κομμένο διαπράχθηκε ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα πολέμου. Εκτελέστηκαν 95 παιδιά ηλικία 4 μηνών έως 15 χρονών, 126 γυναίκες από 16 έως 80 χρονών και 96 άντρες από 16 έως 80 χρονών. Σύμφωνα με τον αυτόπτη μάρτυρα Στέφανο Παππά και μετέπειτα γυμνασιάρχη: «Οι πρώτοι προστρέξαντες μετά την ανθρωποσφαγή Γρηγόρης Κολιοκώτσης και Ευστάθιος Κολιοκώτσης, ευρήκαν τις δύο ξαδέρφες των Αθηνά και Θεοδοσία νεκρές από σφαίρες πιστολιού και φανερότατα τα ίχνη του βιασμού. Αλλα παραδείγματα μακαβρίου εγκληματικότητας είναι τα δύο μωρά του μακαρίτη Ευστάθιου Κολιοκώτση ηλικίας 7 μηνών, που ευρέθηκαν νεκρά από ασφυξία, γιατί οι κακούργοι εγέμισαν τα στόματά των με βαμβάκι βρεγμένο με βενζίνη και κατόπιν το άναψαν για να απολαύσουν ένα σαδιστικό πυροτέχνημα. Ευρέθη επίσης ο δεύτερος παππάς του χωριού Ζώης Παππάς σκοτωμένος με μαχαίρι και με εξωρυγμένους τους οφθαλμούς. Ως επισφράγισμα της θηριωδίας των ανωτέρω αναφέρω ένα πρωτάκουστο κακούργημα. Η ετοιμογέννητη Παναγιώτα σύζυγος του Λεωνίδα Τσιμπούκη βρέθηκε νεκρή με την κοιλιά ξεσχισμένη και το έμβρυο νεκρό δίπλα της, όπως βεβαιώνει ο αυτόπτης μάρτυρας Θεόδωρος Σταμάτης…». Στέφανου Παππά: Η σφαγή του Κομμένου.

Τέτοιες εικόνες και περιγραφές είναι δυστυχώς όνειδος για την ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού και μόνο φρίκη μπορεί να προκαλεί μια τέτοια εξιστόρηση. Ο Στέφανος Παππάς όμως δεν περιέγραψε μόνο τη σφαγή του Κομμένου όπως το άφησαν οι Γερμανοί ρημαγμένο και αιματοβαμμένο.Στα διηγήματά του που εκδόθηκαν το 1981, μετά θάνατον, με την επιμέλεια του Πέτρου Πασχάλη, μας παρουσιάζει με το δικό του ανθρωποκεντρικό και γεμάτο αγάπη για τον τόπο του βλέμμα ένα άλλο Κομμένο. Σ΄αυτό που πρέπει και σήμερα ν΄αποδοθεί η δικαιοσύνη που του πρέπει. Με τον Γεροπλάτανο, όπως ξεκινά με το πρώτο του διήγημα,την ιστορία του Τουρκόγιαννου και της λιτανείας, του μαγικού πουλιού και του αλωνίσματος, το ναυάγιο της γάιτας. Αξιόλογες και μοναδικές ιστορίες του χωριού και του ανθρώπου που αγαπούσε τον τόπο του και τον σεβόταν μιας και αυτό το ήθος δεν είναι και πλέον εύκολο να βρεθεί και ν΄αποτυπωθεί σε ανθρώπους που ασχολούνται με τις γραφές και τις καταγραφές. Μόνο η άδολη και βαθιά αγάπη μπορεί να επιβιώσει σε ό,τι κι άν γράφει και εκφράζει κανείς με την ψυχή του, την καρδιά και το νού του. Όμως και τα διηγήματά του είναι βαθιά επηρεασμένα από τον τραγικό απολογισμό του αιματοβαμμενου Αυγούστου, Νύχτα θρήνων,Το σαμποτάζ του Καπετάνιου, Ταξίδι στην Νυρεμβέργη, Η μεγάλη θυσία, Ο Παπαζαφείρης.

Και όπως τελειώνει και το διήγημά του Νύχτα θρήνων, «..Αιωνία τους η μνήμη! Είπε ο παππάς, που έκλειναν οι δυο αυτές λέξεις όλη τη νεκρώσιμη τελετη, κι αρχίσαμε να περνάμε την Περαταριά για το αβάσταχτο μα άγιο καθήκον στους αγαπημένους μας νεκρούς»…