Πώς να πούμε στα παιδιά ότι δεν θα έρθει ο Αϊ Βασίλης;
Γράφει ο Χρήστος Μέγας
Η παράταση της καραντίνας, ως συνέπεια των δραματικών υγειονομικών εξελίξεων, όπως και η κατάθεση του νέου προϋπολογισμού με την διαμορφούμενη σκληρή οικονομική πραγματικότητα, αναμφίβολα αποκαλύπτουν τρομερές ανισορροπίες που έως τώρα συζητούσαν πίσω από κλειστές κουίντες. Και, στο φως της ημέρας πλέον, αποτελούν το «ανάπιασμα», την προεργασία για «έκτακτα πολιτικά σενάρια».
Η κυβέρνηση δεν επέδειξε ασυγχώρητη καθυστέρηση και πρωτοφανή ελαφρότητα μόνο στη διαχείριση της πανδημίας, με το βιαστικό άνοιγμα των συνόρων, την είσοδο επισκεπτών χωρίς τεστ, την έλλειψη λεωφορείων και την μη προετοιμασία του ΕΣΥ. Εντελώς απερίσκεπτα φέρθηκε και ως προς τις οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες της κρίσης.
Παραδέχεται πλέον (προϋπολογισμός), ότι φέτος θα έχουμε ύφεση σε διψήφιο ποσοστό, την επόμενη χρονιά το χρέος θα καταγράψει παγκόσμιο ρεκόρ, το έλλειμμα γίνεται ενδημικό φαινόμενο. Όσα επικοινωνιακά μασάζ και να γίνουν, στην οικονομία έχουμε γυρίσει στο 2009. Η ελλιπής προετοιμασία έναντι της πανδημίας κατέστρεψε θυσίες 10 ετων. Καμία βεβαιότητα δεν ισχύει, η προοπτική εξαφανίζεται, ενώ την ίδια στιγμή πληθαίνουν οι υποχρεώσεις (πληρωμές) για τα επόμενα χρόνια.
1.Το έλλειμμα επανήλθε «δυναμικά» και θα διατηρηθεί και το 2021. Έτσι θα χρειαστούμε χρήματα από το εξωτερικό για να χρηματοδοτήσουμε το επίπεδο(;) ζωής. Όσο δεν χρηματοδοτούμε τον αναπροσανατολισμό της οικονομίας, θα συνεχίζουμε να προμηθευόμαστε τα χρειώδη από την αλλοδαπή. Ταυτόχρονα, οι τόκοι για το δημόσιο χρέος κατευθύνονται στο εξωτερικό (Ευρωπαϊκό Μηχανισμό και ξένα Fund). Μέσα στην καραντίνα εκτινάχθηκαν οι αγορές από το εξωτερικό (e-shopping), άρα έχουμε καταστροφή του ελληνικού εμπορίου και περαιτέρω διεύρυνση του ισοζυγίου. Δηλαδή τεράστια κεφάλαια, τα οποία δεν έχουμε καν, φεύγουν από τη χώρα. Για τη νέα αυτή δημοσιονομική ανισορροπία θα απαιτηθεί (και πάλι) αύξηση της φορολογίας και μείωση των Δημοσίων Δαπανών (ΠΔΕ).
2.Η χώρα επανήλθε στον διαλυτικό αποπληθωρισμό (μείωση τιμών-αποφυγή αγορών). Ο οποίος όμως πυροδοτήθηκε από την μείωση των τιμών στα ξενοδοχεία και τις προσφορές σε γκατζετάκια και ηλεκτρονική αξεσουάρ, όταν την ίδια στιγμή το «καλάθι της νοικοκυράς» ακρίβυνε, τα φρούτα πήγαν στα ύψη, οι φτωχές οικογένειες πλήγηκαν ιδιαίτερα.
3.Οι αγορές εξ αποστάσεως ενισχύουν τις επιχειρήσεις στο εξωτερικό και τα ντόπια (οργανωμένα) πολυκαταστήματα (που ελέγχουν όμως οι ξένες φίρμες…), ενώ ο εμποράκος της γειτονιάς παραμένει κλειστός και μη (ηλεκτρονικά) συνδεδεμένος… Οι συνθήκες στο εμπόριο έχουν ανατραπεί οριστικά.
4.Τα κόκκινα δάνεια επανέρχονται, οι τράπεζες θα καταπιούν νέα κεφάλαια (ανακεφαλαιοποίηση), έρχεται νέα γενιά «προβληματικών» (ξενοδοχεία, αεροπορικές εταιρείες) και η α’ κατοικία παύει να προστατεύεται από 1/1/2021.
5.Ένα μεγάλο κόστος, καθώς και η προσπάθεια ανάκαμψης των επιχειρήσεων, θα μεταφερθεί στους εργαζόμενους με τις απλήρωτες υπερωρίες και την καθήλωση των μισθών.
6.Ο τουρισμός αφενός δεν θα ανακάμψει σημαντικά το 2021 και αφετέρου, ποτέ δεν θα έχει την μορφή που διατηρούσε μέχρι το 2019. Συνάμα οι αγρότες δέχονται ισχυρή πίεση, μια κατηγορία που δεν έτυχε καμίας βοήθειας εν μέσω καραντίνας.
7.Για την χρηματοδότηση του εμβολίου σε παγκόσμια κλίμακα η Ευρωπαϊκή Ένωση (καλώς) θα εισφέρει σημαντικά κεφάλαια. Το οποία όμως θα λείψουν από την αναγκαία, επίσης, ρύθμιση του «χρέους της πανδημίας» (του ποσοστού που αυξήθηκε η έκθεση των κρατών εν μέσω κορονοϊού). Αυτό είναι δραματικό για τον Ευρωπαϊκό Νότο (Ιταλία, Ισπανία) και κυρίως την Ελλάδα με το χρέος στο πρωτοφανές ποσοστό 209% του ΑΕΠ.
8.Λόγω και της κρίσης στην Α.Μεσόγειο (χωρίς να αποκλείεται λόγω κυβερνητικής υποχωρητικότητας επέκτασή της στο Αιγαίο), η χώρα ανέλαβε υποχρεώσεις για τεράστια εξοπλιστικά προγράμματα. Αυτά είναι χρήματα που όχι απλώς δεν έχουμε, αλλά δεν μπορούμε καν να δανειστούμε. Κατά συνέπεια, από κάπου αλλού (υγεία, παιδεία, απασχόληση) αυτά θα λείψουν.
Την ήττα του (δεύτερου και επαναλαμβανόμενου ως φαίνεται) lockdown θα την πληρώσουμε με έναν επώδυνο συμβιβασμό με καθοριστικές επιπτώσεις για την επόμενη γενιά. Ας πούμε σαν την Μικρασιατική καταστροφή, αλλά χωρίς εργατικά χέρια (που τότε ήρθαν από την Σμύρνη ή την Πόλη κ.α.).
Αυτό θα αρχίσει να αποκαλύπτεται τις επόμενες εβδομάδες, όταν δεν θα «έρθει» ο Αϊ Βασίλης (και αυτή την αλήθεια πρέπει να το πούμε στα παιδιά). Την στιγμή που θα υποχωρήσει η σκληρή καραντίνα και… δεν θα κινείται η οικονομία. Ενόσω εναλλακτική του lockdown θα προβάλλει το… λουκέτο.
Αυτές οι συνθήκες εκκολάπτουν, σιγά και επώδυνα, σοβαρές κοινωνικές διεργασίες. Στις κλειστές συσκέψεις στο υπουργείο Οικονομικών εκστομίζουν πλέον ανοιχτά τη λέξη «μνημόνιο» στα σενάρια της επόμενης ημέρας. Τις εξελίξεις αυτές θα επιχειρήσει να ελέγξει με πολιτικές πρωτοβουλίες η κυβέρνηση. Πουλώντας «φύκια» στην προοπτική(;) της χώρας (ανάκαμψη, τουρισμός, κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης κ.α.). Κάποιοι στο Μαξίμου μοιάζει να επιμένουν ότι η καραντίνα και η κρίση που την συνοδεύει δεν άλλαξε την πολιτική οπτική των πολιτών και σχεδιάζουν με βάσει τα (παλαιά) «στρατόπεδα» και τις (εν αποσυνθέσει) παρατάξεις. Αναμένω να εκπλαγούμε όλοι. Αλλά όχι τα παιδιά που δεν βολεύονται πια με μονότονα παραμύθια…