Γράφει η Μηλιώνη Ιππολύτη (*)
Πως ορίζεται η συγχώρεση; Ετυμολογικά: Συν – χωρώ, επομένως δίνω χώρο. Δίνω χώρο στον άλλον, στην διαφορετική άποψη που έχει,στη διαφορετική οπτική γωνία της πραγματικότητας. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι υποχρεώνομαι να αλλάξω την στάση μου απέναντι σε μία κατάσταση.
Η συγχώρεση όμως δεν είναι κάτι απλό! Απαιτεί μεγάλη εσωτερική δύναμη και ψυχικά αποθέματα. Πολλές φορές τα αρνητικά συναισθήματα, όπως ο θυμός, το μίσος, η στεναχώρια εμποδίζουν την καθαρή σκέψη και κρίση διαστρεβλώνοντας έτσι την αλήθεια και δεν αφήνουν το άτομο ελεύθερο.
Η έννοια της συγχώρεσης ξεκίνησε αρχικά από τους τομείς της θεολογίας και της φιλοσοφίας και στη συνέχεια, αποτέλεσε αντικείμενο μελέτης της ψυχολογίας. Από τη μεριά της φιλοσοφίας και της θεολογίας η συγχώρεση αποτελεί μια ενάρετη στάση ζωής ( Emmons & Paloutzian 2003). Από τη μεριά της ψυχολογίας η συγχώρεση αποτελεί έναν τρόπο αντίδρασης που χαρακτηρίζεται ως υγιής, ηθικός και ως μια υψηλού επιπέδου συμπεριφορά που εντάσσεται στα πλαίσια της ατομικής βελτίωσης (Hepp- Dax, 1996). Σύμφωνα με τη θεωρεία της Klein (1940) καλούμαστε να συγχωρέσουμε τη μαμά που δεν είναι πάντα εκεί να ικανοποιήσει άμεσα τις ανάγκες μας γιατί αν δεν την συγχωρέσουμε φοβόμαστε πως θα χάσουμε την αγάπη της.
H συγχώρεση κατέχει κεντρική θέση στη θεωρεία της ενσυνειδητότητας και στις έρευνες της θετικής ψυχολογίας.
Σκέψου: πόσο εύκολα συγχωρείς κάποιον; Γιατί;
Το να συγχωρέσει κάποιος δεν είναι πάντα εύκολο. Προϋποθέτει καλή γνώση του εαυτού μας και προσπάθεια. Επίσης, ανάλογα τις συνθήκες μπορεί να είναι πιο εύκολο ή δύσκολο. Η συγχώρεση είναι επιλογή! Είναι επιλογή να συγχωρέσει κάποιος πρώτα για τη δική του ψυχική υγεία και ηρεμία. Αν αυτή η συγχώρεση προχωρήσει και σε διαπροσωπικό επίπεδο (εξομάλυνση των σχέσεων) είναι σε δεύτερο επίπεδο και χρειάζονται δυο. Στο πως θα αισθάνεται όμως κάποιος (αν θα συγχωρέσει ή όχι) είναι καθαρά δική του επιλογή και προσπάθεια.
Το πρώτο βήμα για τη συγχώρεση είναι η παρατήρηση, η αναγνώριση, και η αποδοχή των αρνητικών συναισθημάτων. Τα αρνητικά συναισθήματα μπορεί να περιλαμβάνουν θλίψη, εγκατάλειψη, αδικία ή θυμό. Το πρώτο βήμα είναι να τα αποδεχτεί. Στην συνέχεια έρχεται η κατανόηση των αρνητικών συναισθημάτων του εαυτού. Η ώριμη έκφραση, η διαχείριση τους και η αποδοχή αυτών συμβάλλει στο να ξεπεραστούν. Η συγχώρεση δεν αποτελεί προϊόν ψυχικής δύναμης του ατόμου, ούτε ένδειξη αλτρουισμού, αλλά πρόκειται για τη συνειδητοποίηση ότι αυτό που έγινε δεν μπορεί να αλλάξει και την προσπάθεια για προστασία του εαυτού. Το άτομο δεν επιτρέπει πλέον στις σκέψεις του και στα συναισθήματά του να κυριεύουν τον ψυχισμό του. Για να μπορέσει όμως να το κάνει αυτό, πρέπει να παρατηρήσει τις σκέψεις του, να τις αποδεχτεί, να συνειδητοποιήσει ότι όλα είναι παροδικά.
Όλα τα παραπάνω βέβαια χρειάζονται χρόνο. Επομένως, το άτομο δεν πρέπει να βιάζεται αλλά να δώσει τον απαιτούμενο χρόνο που χρειάζεται ο ίδιος για να βιώσει καταρχήν τα αρνητικά συναισθήματα, να μπορέσει να τα διαχειριστεί και να μπορέσει να συγχωρέσει.
Η συγχώρεση δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αποδέχεσαι όσα σου είπαν ή έκαναν κάποιοι. Σημαίνει ότι σταματάς να κάνεις αρνητικές σκέψεις και παύεις να εστιάζεις σε ένα γεγονός που σε ενόχλησε και σε έκανε να αισθανθείς άσχημα.
Αποδοχή επομένως της κατάστασης και επιλογή της μη εστίασης στο παρελθόν αλλά στο εδώ και τώρα. Επιλογή στην ψυχική ηρεμία, στην ύπαρξη μιας άλλης οπτικής γωνίας και στην αυτοπεποίθηση ότι μπορείς ν συγχωρέσεις το άτομο, (ίσως όμως όχι την πράξη).
Μπορείτε να βρείτε τον διαλογισμό συγχώρεσης εδώ:
https://www.youtube.com/watch?v=mCDsxKE06IE
Σημειώσεις κ. Γλυκερίας Ρέππα, επιμορφωτικό σεμινάριο: “Mindfulness, Συναισθηματική Νοημοσύνη”
(*) Υoga instructor, επιμορφούμενη Πανεπιστημίου Αιγαίου : Ενσυνειδητότητα/ Mindfulness. Ανάπτυξη και διαχείριση Συναίσθηματων.
https://www.ippoyoga.com/
* Insta: akasha_place
Facebook: akasha place
Στούντιο Γιόγκα,
Περ/κη Οδός Άρτα
Τηλ.6972676341