Το Ηπειρώτικο πανηγύρι - Πλήρης εμπορευματοποίηση

Γράφει ο Χρήστος Τούμπουρος

Αν αρκεστούμε ότι παράδοση είναι τα πανηγύρια, τα κοντοσούβλια και τα κουτάκια μπίρες ας ετοιμαστούμε να αποχαιρετίσουμε την Αλεξάνδρεια που φεύγει! ….
Παράδοση τελικά δεν είναι μόνο το τραγούδι, ο χορός και το τσίπουρο. Είναι τρόπος και στάση, ζωής και σκέψης. Είναι η διατήρηση της φυσικής ομορφιάς και των μνημείων της Ηπειρώτικης τέχνης. Κάτι που οι μέχρι τώρα κρατούντες, φρόντισαν, “τη βοηθεία και φροντιδι” των αστικών ΜΜΕ – εργολάβων, αλλά και του διαδικτύου, να εκφυλίσουν, να αλλοιώσουν και τελικά να την εκμηδενίσουν……

Με λίγα λόγια κοράκια …
Για σιγά όμως. Κάπου ακούω τη φωνή του Παλαμά.
Κάλλιο φυτρώστε, αγριαγκαθιές, και κάλλιο ουρλιάστε, λύκοι,
κάλλιο φουσκώστε, πόταμοι και κάλλιο ανοίχτε τάφοι,
και, δυναμίτη, βρόντηξε και σιγοστάλαξε αίμα,
παρά σε πύργους άρχοντας και σε ναούς το Ψέμα.
Και είναι φωνή, ατόφια ελληνική, γνήσια και ορθή!
Αν είναι να χτίσουμε πύργους ή να λειτουργήσουμε ναούς, θρονιάζοντας εκεί μια ψεύτικη παράδοση, δεν χρειάζεται! Κακό κάνουμε. Κάτι παραπάνω. Είμαστε ιερόσυλοι!
«…φυτρώστε, ουρλιάστε, φουσκώστε…»
Πληθυντικός αριθμός. Πολύ σωστά, γιατί η λαϊκή παράδοση περιλαμβάνει το σύνολο των έργων ή δραστηριοτήτων που εκφράζουν το λαό της και χαρακτηρίζεται από την ανωνυμία και τη συλλογικότητα.
Με εξαίρεση φωτεινές περιπτώσεις, αν τη βρει κανείς αυτή τη συλλογικότητα, «να μού σφυρίξει κλέφτικα».

Η παράδοση «φορτώνεται» από την πρωτεύουσα και μεταφέρεται, όπου δει ή μάλλον όπου «οικονομεί». Και βεβαίως, να τα νταούλια, να οι καραγκούνες, να και τα αμπδήματα που θα έλεγε και η γιαγιά μου. Και έτσι πιστεύουμε ότι υπηρετούμε την παράδοση. Θα έρθουν οι άρχοντες, θα χειροκροτήσουν οι αρχόμενοι, θα εκδοθεί και δελτίο τύπου που θα αναφέρει ότι ο τάδε ή η τάδε παρευρέθη
Και θα πάνε όλοι καλλιά τους.
Είμαστε όλοι μας υπεύθυνοι.
Χρειάζεται ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ. Και η αντίσταση καλό θα είναι να αρχίσει από εμάς τους ίδιους.
Θλίψη μας πιάνει, όταν στα υποτιθέμενα ηπειρώτικα πανηγύρια, και εδώ στην πρωτεύουσα, όταν βλέπεις μια ορχήστρα με ντραμς, ηλεκτρική κιθάρα και αρμόνιο να καθορίζουν δήθεν τα ηπειρώτικα ακούσματα και να μεταλαμπαδεύουν τάχα την ηπειρώτικη παράδοση στην Αττική.

Πώς και με τι θα στήσεις το χοροστάσι και πού θα βρεις το “ηπειρώτικο λιακωτό”; (Με το αρμόνιο;)
Πού θα βρεις τα δασωμένα ζάβατα και πώς και γιατί σαν πέσει το σκοτάδι θα σε χαιρετήσουν τ’ αστέρια με την έκφραση της περήφανης φτώχειας και του γενναίου, πλην όμως αποφασιστικού ηπειρώτικου ανασασμού; (Θα λακίσουν από τους ήχους της ηλεκτρικής κιθάρας).
Πώς θα ευωδιάζεται η ατμόσφαιρα από τη λουλουδιασμένη ιτιά, όπως την «περιγράφει» το κλαρίνο; ( Αποκόβεται από τον τόπο της. Αιτία το ντραμς).
Γιατί πρέπει να το καταλάβουμε…

Μοιροκαμένοι οι Ηπειρώτες, πάντα μοιρολογούν, σε κάθε συναπάντημά τους.
Την ξενιτιά.
Τους αποθανόντας συγγενείς και φίλους.
Πάντα
Συνοδεύουν το παράπονο των νεκρών:
«Καλά τό χουνε τα βουνά, καλόμοιρ’ ειν’ οι κάμποι,που Χάρο δεν παντέχουνε, Χάρο δεν καρτερούνε,το καλοκαίρι πρόβατα και το χειμώνα χιόνια».
Και για να λέμε και αλήθειες
Πάντα το ηπειρώτικο πανηγύρι ξεκινά με το μοιρολόγι. Σ’ αυτό συμφύρονται η ζωή και o θάνατος, το πένθος και η χαρά.
(Μέσα από την ηχητική μυσταγωγία της δωρικής πεντατονικής αρμονίας γιατί, κύριοι των πολιτιστικών Συλλόγων μάς υποχρεώνεται να μοιρολογήσουμε την ΠΑΡΑΔΟΣΗ).
Εμείς, ξέρουμε:
(Στα πρωτοφανέρωτα μνημούρια(!!!), «ανάβουμε τη λαμπάδα μας»)
Μνημόσυνο αληθινό που μετατρέπεται σε ερωτική πράξη, τελετουργία, θρησκευτική επαφή επίπονη κι ασταμάτητη προσπάθεια ανίχνευσης κι αποκάλυψης, μνήμης και προφητείας.

Και γι’ αυτό μπορεί να παρατηρήσει κάποιος ότι σ’ αυτές τις “μνημονικές τελετές”, στα πανηγύρια..παίζει το κλαρίνο «αργά», ύστερα «πιο αργά» και στο τέλος «ακίνητα».
Και ο χορός δίχως φιγούρες εγωλατρίας, αληθινή εκδήλωση ενδιάθετης βούλησης.
Και «βαράει» για τα καλά το συναίσθημα, που εκδηλώνεται με το κλάμα. Κλάμα να δουν τα μάτια σας.
Κλάμα στα πανηγύρια, μόνο οι ηπειρώτες το συνηθίζουν… Είναι, όμως, τόσο εκφραστικό, τόσο λυτρωτικό! Τόσο όμορφο!
Εδώ, όμως, τι να κλάψουμε;
Την κατάντια του ηπειρώτικου πανηγυριού;