Γράφει ο Γιώργος Πριόβολος*
Ένας νέος όρος επιχειρεί να εισβάλει στη δημόσια συζήτηση και να καθιερωθεί ως σήμα πολιτικής διαφοροποίησης.
Ο «δημοκρατικός καπιταλισμός».
Ένας όρος που, παρά τη φαινομενική φρεσκάδα του, δεν αποτελεί ούτε ιδεολογική καινοτομία, ούτε συγκεκριμένη πρόταση με πολιτικό βάθος. Αντίθετα, λειτουργεί περισσότερο ως επικοινωνιακό τέχνασμα, σχεδιασμένο να αποσυνδέσει το υπάρχον φιλελεύθερο και κυρίως νεοφιλελεύθερο πλαίσιο από τη φθορά της κεντροδεξιάς πολιτικής και να το επαναλανσάρει με ένα πιο «ανθρωποκεντρικό» περίβλημα.
Η έννοια του καπιταλισμού δεν είναι νέα, ούτε η έννοια της δημοκρατίας. Ο συνδυασμός τους προϋποθέτει έναν ουσιαστικό διάλογο για την ισορροπία μεταξύ αγοράς και κράτους δικαίου, μεταξύ ελεύθερης οικονομίας και κοινωνικής δικαιοσύνης.
Όμως, αυτός ο διάλογος απουσιάζει. Αντί να προσδιοριστεί τι πραγματικά σημαίνει «δημοκρατικός καπιταλισμός» στη σημερινή συγκυρία,όπου η κοινωνική ανισότητα διευρύνεται, οι εργασιακές σχέσεις απορρυθμίζονται και η πολιτική εξουσία συχνά συγχέεται με την οικονομική δύναμη, χρησιμοποιείται ο όρος σαν ένα επικοινωνιακό σαπούνι.
Να καθαρίσει τις παλιές πολιτικές από τις αρνητικές τους εντυπώσεις, χωρίς να τις αλλάξει.
Η αλήθεια είναι ότι ο «δημοκρατικός καπιταλισμός» δεν συνιστά κάποια ρήξη με τη νεοφιλελεύθερη προσέγγιση. Δεν αμφισβητεί τον ρόλο των αγορών ως ρυθμιστή των κοινωνιών, ούτε προτείνει ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο που να διασφαλίζει αξιοπρεπή εργασία, δημόσια υγεία, παιδεία και πρόνοια για όλους. Δεν έχει σχέση με τη σοσιαλδημοκρατία των παλιότερων δεκαετιών, ούτε με την αριστερή κριτική στον καπιταλισμό. Αντίθετα, μοιάζει με «παλιό κρασί σε νέο ασκό»
Ένα μέσο για να διατηρηθούν οι ίδιες οικονομικές πολιτικές, φορώντας όμως το προσωπείο της ανανέωσης και της δήθεν προοδευτικότητας.
Σε μια εποχή όπου η πολιτική δυσπιστία εντείνεται και οι πολίτες ζητούν ουσία και όχι φανφάρες, η εφεύρεση εννοιών χωρίς περιεχόμενο δεν πείθει.
Ο «δημοκρατικός καπιταλισμός» θα παραμείνει ένας σύντομος επικοινωνιακός λόγος, αν δεν συνοδευτεί από συγκεκριμένες πολιτικές που θα υπηρετούν πράγματι τη δημοκρατία, την κοινωνική συνοχή και την ισότητα ευκαιριών. Όχι στα λόγια, αλλά στις πράξεις.
Και με το θάρρος της γνώμης είναι μια ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΑΠΟΥΝΟ ΦΟΥΣΚΑ…..
*Ο Γιώργος Πριόβολος είναι οικονομολόγος -διδάκτωρ κοινωνικών επιστημών