Τί κρύβει η Βασιλίσσης Όλγας;

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Πολύ λόγος γίνεται πάλι τελευταίως για την μοίρα της λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας στην Αθήνα. Ο Δήμαρχος Αθηναίων κ. Χάρης Δούκας επιχειρεί να εφαρμόσει την προεκλογική του εξαγγελία και να γίνει ήπιας κυκλοφορίας ΙΧ αυτοκινήτων. Αντιθέτως αντιδρά ο τ. δήμαρχος κ. Μπακογιάννης, συνεπικουρούμενος από το Υπουργείο Πολιτισμού και άλλα δύο Υπουργεία, με την αιτιολογία πως στον χώρο βρέθηκαν σημαντικές αρχαιότητες. Πού βρέθηκαν; Στο βόρειο τμήμα της λεωφόρου και κοντά στο άγαλμα του λόρδου Βύρωνος. Το ερώτημα είναι αρχαιότητες υπάρχουν μόνο στο συγκεκριμένο τμήμα της λεωφόρου ή μπορεί να υπάρχουν σε όλο το μήκος της από τη λεωφόρο Αμαλίας έως το Παναθηναϊκό Στάδιο και σε όλο το εύρος της, από το άλσος του Ζαππείου μεγάρου έως τις όχθες του σκεπασμένου Ιλισού; Τί κρύβει κάτω από το έδαφός της η αθηναϊκή λεωφόρος Βασιλίσσης Όλγας και γιατί αποκαλύπτονται αρχαιολογικά ευρήματα μόνο σε μια πολύ μικρή έκτασή της, προς τη μεριά του Ζαππείου;

Η συγκεκριμένη λεωφόρος αποτελείται από τέσσερα μόνο κτίσματα. Με κατεύθυνση από τη λεωφόρο Αμαλίας προς το Παναθηναϊκό Στάδιο αριστερά είναι μόνο το Ζάππειο με τα εντός του χώρου του κτίσματα της «Αίγλης», αναψυκτηρίου και κινηματογράφου και του Γυμναστηρίου «Ι. Φωκιανός», που εποπτεύεται από το Υπουργείο Παιδείας. Στα δεξιά είναι τρία συγκροτήματα κτισμάτων, κατά σειράν του Ομίλου Αντισφαιρίσεως Αθηνών (ΟΑΑ), του Ολυμπιακού Κολυμβητηρίου και του Εθνικού Γυμναστικού Συλλόγου (ΕΓΣ). Τα συγκεκριμένα καταλαμβάνουν όλη την έκταση μεταξύ του χώρου του Ναού του Ολυμπίου Διός και του λόφου του Αρδηττού. Ασφαλώς υπό το έδαφός τους έχουν πολλά και ενδιαφέροντα αρχαία. Αλλά γι’ αυτά ουδείς κάτι λέγει. Αποτελούν κτιριολογικά τοτέμ, για τα οποία (κατά τον ορισμό του τοτέμ) «απαγορεύεται κανείς να τα πειράξει, να τα θίξει, ακόμη και να αναφέρει το όνομά τους».

Η εξήγηση είναι εύκολη. Οι Σύλλογοι είναι παλαιοί με ανθρώπους επιρροής στις διοικήσεις τους. Ο ΕΓΣ ιδρύθηκε το 1893 και έχει προσφέρει πολλά στον ελληνικό αθλητισμό, κυρίως στον στίβο και στην πάλη. Ο κάτοικος της περιοχής παραξενεύτηκε όταν τα κτίριά του, ευρισκόμενα εγγύς του Παναθηναϊκού Σταδίου, αναπτύχθηκαν και σήμερα ενώ τα αγωνιστικά τμήματα είναι σε παρακμή, αναπτύχθηκε χώροι δεξιώσεων: Ένας εξωτερικός χώρος 3.550 τετρ. μέτρων, με χωρητικότητα που φτάνει τα 3.000 άτομα καθιστά, ένας δεύτερος εξωτερικός χώρος 540 τετρ. μέτρων, με δυνατότητα φιλοξενίας 300 καθημένων συνδαιτημόνων, το κλειστό γήπεδο του μπάσκετ, που κάποτε ήταν ανοικτό και κάτω από τη μικρή εξέδρα του φιλοξενούσε τα μπαλέτα της Ραλλούς Μάνου, μπορεί να φιλοξενήσει 500 άτομα στις εξέδρες του και 500 στον αγωνιστικό χώρο…Τέλος διατίθεται και κλειστή αίθουσα (210 τετρ. μέτρων) για εκδηλώσεις με χωρητικότητα έως 130 ατόμων καθημένων και άλλων 180 σε θεατρική διάταξη… Μεταξύ των αθλητών και μετά Προέδρων του ΕΓΣ ήταν και ο αείμνηστος Πρόεδρος Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας, ο οποίος έδωσε μεγάλο αγώνα να παραμείνει ο Σύλλογος στη θέση του, παρά το ότι οι δραστηριότητές του σήμερα είναι τελείως διαφορετικές από το παρελθόν και δεν έχει διακρίσεις στα περισσότερα αθλήματα, που ουσιαστικά δε λειτουργούν.

Ο Όμιλος Αντισφαίρισης Αθηνών στα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, του εκλεγέντος κατά τις αρχαιρεσίες του 2024, περιλαμβάνει και τον κ. Κυριάκο Μητσοτάκη. Πρόκειται για συνωνυμία και συνεπωνυμία, ή πρόκειται για τον πρωθυπουργό, οπότε γίνεται προφανής ο λόγος του Συλλόγου – τοτέμ. Ο ΟΑΑ ιδρύθηκε το 1895 και έχει αναδείξει πρωταθλητές και πρωταθλήτριες Ελλάδος και άλλοτε διέθετε και τα μόνα γήπεδα τένις που υπήρχαν στη χώρα. Εκεί διεξάγονταν και διεθνείς αγώνες, παρά το ότι οι εξέδρες του δέχονται λίγους φιλάθλους και άνισα κατανεμημένους.

Διαθέτει για τα μέλη του εντευκτήριο, εστιατόριο και μπαρ και αυτά ασχολούνται πλέον, πλην του τένις, με το μπριτζ και την τοιχοσφαίριση (σκουός). Παλαιότερα διέθετε και άλλα τμήματα που έχουν αδρανήσει… Και οι δύο Σύλλογοι ιδρύθηκαν τη δεκαετία του 1890, όταν αναβίωσαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες στο δίπλα ευρισκόμενο Παναθηναϊκό Στάδιο και εξυπηρέτησαν τη διεξαγωγή τους. Τότε και οι δύο ήσαν στο άκρο της Αθήνας…Σήμερα έχουν τελείως αλλάξει τα πράγματα.

Ενδιαφέρουσα είναι η περίπτωση του Ολυμπιακού κολυμβητηρίου, που βρίσκεται ανάμεσα στα δύο Σωματεία και ανήκει στην Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή. Αυτό εγκαινιάστηκε τον Ιούλιο του 1940 και έως το 1976 ήταν το μόνο ολυμπιακών διαστάσεων κολυμβητήριο της χώρας, όπου διεξάγονταν και όλοι οι πανελλήνιοι αγώνες κολύμβησης, υδατοσφαίρισης και καταδύσεων, είχε δε και ώρες που δεχόταν και πολίτες, με εισιτήριο. Μετά τις δόξες που γνώρισε από χρόνια έχει εγκαταλειφθεί. Πρόσφατα ο σημερινός δήμαρχος Αθηναίων υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με την Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή. Σύμφωνα με αυτό παραχωρήθηκε η χρήση του κολυμβητηρίου για 25 χρόνια στον Δήμο Αθηναίων και θα επαναλειτουργήσει με ανακατασκευή των υπαρχουσών υποδομών… Και ο τέως και ο νυν Δήμαρχος παρά το ότι είναι υπέρ του μεγάλου αρχαιολογικού περιπάτου από το Παναθηναϊκό Στάδιο έως το Θησείο, βλέπουν και αυτοί ως τοτέμ τις εγκαταστάσεις των ΕΓΣ και ΟΑΑ. Γι΄ αυτό και παρά τις εξαγγελίες τους αποφάσισαν να προκαλέσουν αντίθετα προς την ήπια κυκλοφορία, που επικαλούνται σημαντικό επί πλέον κυκλοφοριακό πρόβλημα στην λεωφόρο Βασιλίσσης Όλγας, με την κίνηση πεζών και οχημάτων που θα προκληθεί με τη λειτουργία και του κολυμβητηρίου…. Να σκεφθεί μόνο κανείς ανθρώπους και οχήματα στη Βασιλίσσης Όλγας για 3.000 άτομα στον ΕΓΣ, για 200 στον ΟΑΑ και άλλα 200 στο Κολυμβητήριο, χωρίς προσιτό και ανάλογου μεγέθους χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων…

Ο μεγάλος αρχαιολογικός περίπατος ήταν όνειρο και πάει περίπατο…. Την επιβίωση των εγκαταστάσεων των υπαρχόντων κτισμάτων αποδέχεται προφανώς η κυβέρνηση, γιατί δεν θέλει να στενοχωρήσει τους διοικούντας τους Συλλόγους. Μόνο τις χιλιάδες των κατοίκων του Παγκρατίου δεν σκέπτονται ο Δήμος και η Κυβέρνηση, που τους έχουν καταστήσει εξαιρετικά δύσκολη την προσπέλαση στο κέντρο.

Τί να γίνει με τους Συλλόγους και το Κολυμβητήριο; Να αφήσουν οι υπεύθυνοί τους τους εγωισμούς και να αποδεχθούν τη μεταφορά των εγκαταστάσεών τους λ.χ. στο Γουδί, όπου είχε προταθεί να κατασκευασθεί το γήπεδο του Παναθηναϊκού. Να κάνουν αυτό που ο Παναθηναϊκός αποφάσισε και έπραξε. Είδε σωστά την αλλαγή των καιρών και δέχθηκε να εγκαταλείψει την ιστορική του έδρα στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας και να μετακινηθεί στο Βοτανικό. Έτσι θα ενοποιηθούν πράγματι οι αρχαιολογικοί χώροι και θα ανοίξει σε κάποια σημεία ο Ιλισός. Με την απόφασή τους αυτή τα μέλη των ιστορικών Συλλόγων θα μείνουν στην Ιστορία, ως ευπατρίδες που συνετέλεσαν να αναδειχθεί ακόμη περισσότερο το μεγαλείο της αρχαίας Αθήνας.-