«Καλλιόπη-Η δούλη των Αθηνών» Σ.Στόκλερ

Γράφει : Ο Κώστας Τραχανάς

Το βιβλίο αυτό είναι εμπνευσμένο από την αρχαία Ελλάδα. Είναι ένα σπουδαίο βιβλίο για την αρχαία Αθήνα και τους ανθρώπους της.
Πρόκειται για την τραγική ιστορία μιας νεαρής Αθηναίας ,της Καλλιόπης ,την εποχή της δημοκρατίας , την εποχή του Περικλή και του Πελοποννησιακού Πολέμου.
Η Καλλιόπη ανήκε σε μια συνηθισμένη Αθηναϊκή οικογένεια του 5ου αιώνα π.Χ.
Πρόκειται για ένα συγκινητικό διδακτικό μυθιστόρημα ,για μια εύληπτη αφήγηση και έναν στοχασμό πάνω στους μαιάνδρους της ανθρώπινης ψυχής.

Πρόκειται για μια ιστορία μυθοπλασίας , μια φαντασία, ένα απολαυστικό ταξίδι στην αρχαία Ελλάδα και κυρίως στην αρχαία Αθήνα.
Πρόκειται για ένα ιστορικό μυθιστόρημα σχετικά με τις αξίες , τους θεσμούς , το δίκαιο, τις πεποιθήσεις, τους νόμους, τον όρκο πίστης στην πατρίδα, την ιδιοκτησία, την τιμή της οικογένειας, την θρησκεία, την πολιτική, την φιλοσοφία, την δικαιοσύνη, τα ήθη και έθιμα , τους ιερούς όρκους, την πατρική εξουσία, τις οικιακές υποχρεώσεις, τους πολίτες, τους μέτοικους, τους δούλους, τον πόλεμο της Αθήνας του 5ου αιώνα π.Χ. , γεμάτο με καθημερινές σκηνές, επεισόδια , συμβάντα και αληθινά ιστορικά γεγονότα και πρόσωπα.

Λες και μια μηχανή του χρόνου μας έχει πάει 2.500 χρόνια πίσω , στους δρόμους της Αθήνας του Περικλή και η οποία μας καταφέρνει να αντιληφθούμε την ατμόσφαιρα της Αθήνας, να δούμε τα μνημεία και τα αγάλματα που στόλιζαν την πόλη, να παρακολουθήσουμε την γιορτή των Παναθηναίων και τους Ολυμπιακούς αγώνες, να μπορέσουμε να ακούσουμε το σούσουρο του πλήθους ,περίπου είκοσι χιλιάδες άνθρωποι εγγεγραμμένους στο άστυ, καθώς κατευθύνεται προς την Πνύκα για να πάρει μέρος στην ύψιστη λειτουργία της Δημοκρατίας ,να παρακολουθήσουμε τις Συνελεύσεις της Εκκλησίας του Δήμου , των πεντακοσίων στη Βουλή και το δικαστήριο της Ηλιαίας, να δούμε τις κωμωδίες και τις τραγωδίες, να αντιληφθούμε τον φόβο των αγροτών από τις επιθέσεις των Σπαρτιατών, να μπορέσουμε να αισθανθούμε τη μυρωδιά του φαγητού που μαγειρευόταν στα αθηναϊκά σπίτια , να δούμε τις γεωργικές ασχολίες των κατοίκων, να παραβρεθούμε στα συμπόσια, να δούμε τα πορνεία της αρχαιότητας ,να αντιληφθούμε την ανδρεία των πολιτών και τον σεβασμό στους προγόνους, να ακούσουμε τα μοιρολόγια , τους επικήδειους και τους πανηγυρικούς, να επισημάνουμε την τέχνη και το κάλλος στην πόλη, να αναγνωρίσουμε τους Δώδεκα προστατευτικούς Θεούς του Ολύμπου, να δούμε την κατάργηση της βεντέτας που αντικαταστάθηκε με την δίκη και την τιμωρία, να κατανοήσουμε τα πάθη, τις ανάγκες και τις απογοητεύσεις των μελών της οικογένειας του Αθηναίου γαιοκτήμονα Γανυμήδη.

Το βιβλίο μιλάει για καθημερινά ζητήματα όπως η δουλεία , τα δικαιώματα διαδοχής και ιδιοκτησίας, τις αυθαιρεσίες της πολιτικής, την πρόσβαση στην ιδιότητα του πολίτη ,την ιδιότητα ως επικλήρου κόρης, την στέρηση δικαιωμάτων των γυναικών, τους δεσμούς αίματος, τις ιεροτελεστίες εξαγνισμού. Μιλάει για τον γάμο, την κηδεία, την λειτουργία της Εκκλησίας του Δήμου , τους λόγους των φιλοσόφων, τα θύματα του λοιμού, την φτώχεια , τον υποσιτισμό, την εργασία, την παραγωγή σιταριών, λαδιού και κρασιού και άλλα πολλά.

Ο γαιοκτήμονας Γανυμήδης ,ελεύθερος πολίτης ,που ζούσε έξω από την πόλη των Αθηνών, παντρεύει την νεαρά κόρη του Καλλιόπη ,με έναν άγνωστό της, με τον αρκετά ηλικιωμένο Κάσσανδρο, που ζει στην Αθήνα. Η Καλλιόπη φεύγει από την οικογένειά της και χάνει και τον παιδικό και αγαπητό της φίλο , τον δούλο του σπιτιού, Θεόδωρο. Εκεί στο σπίτι του Κάσσανδρο το ανέμελο κοριτσάκι η Καλλιόπη , γίνεται γυναίκα. Δέχεται τις αφόρητες πιέσεις και ιδιοτροπίες της πεθεράς της, αλλά τις υπομένει καρτερικά. Προσπαθεί να αποκτήσει παιδί ,αλλά μετά από εννέα χρόνια γάμου, δεν θα αποκτήσουν παιδί. Ο Κάσσανδρος πεθαίνει ξαφνικά και η Καλλιόπη επιστρέφει στο σπίτι των γονιών της, του Γανυμήδη και της Ιφιγένειας. Σκοτώνεται στη μάχη με τους Σπαρτιάτες ο αδελφός της Καλλιόπης , Ηλείος. Η οικογένεια βυθίζεται στο πένθος.

Ήταν πια πάνω από χρόνο που η Καλλιόπη είχε χηρέψει και επιστρέψει στο πατρικό σπίτι. Πλέον δεν θυμόταν καν ότι κάποτε είχε το δικό της σπιτικό , έναν σύζυγο, μια ζωή τόσο διαφορετική από εκείνη με την οικογένειά της. Αγαπούσε πολύ τη ζωή στο σπίτι του πατέρα της.Φοβόταν , όμως, ότι σύντομα ο Γανυμήδης θα της κανόνιζε άλλον γάμο , πάντα με σκοπό την απόκτηση εγγονιού, ο οποίος θα ήταν ο κληρονόμος του Γανυμήδη , για να συνεχίσει να καλλιεργεί και να διαιωνίζει τα κτήματά του. Θα υποχρεωνόταν και πάλι η Καλλιόπη να πάει να μείνει με έναν άγνωστο…
Ο Γανυμήδης χάνει το μεγαλύτερο μέρος της σοδειάς του σιταριού, διότι η κυβέρνηση κατάσχεσε όλο το σιτάρι της Αττικής , για να θρέψει το στρατό. Αυτό ήταν καταστροφή για την οικογένεια του Γανυμήδη , γιατί έπρεπε να εξοφλήσει ένα χρέος ,από ένα δάνειο που είχε πάρει ο Γανυμήδης.

Όταν εμφανίζεται ο πράκτορας του Πασίωνα , του τραπεζίτη ,για να εισπράξει το χρέος του Γανυμήδη , δεν έχει πλέον αυτός να το πληρώσει. Άρα θα έχανε ο Γανυμήδης τα κτήματά του τα οποία είχε δώσει ως εγγύηση. Οπότε ήταν θέμα ολίγων ημερών να έρθουν οι αξιωματούχοι να απαιτήσουν να εγκαταλείψουν την ιδιοκτησία τους.
Η Καλλιόπη αισθάνεται δυνατό σύγκρυο να διατρέχει το κορμί της για αυτό που πρόκειται να συμβεί στην οικογένειά της. Ολόκληρη η ζωή των γονέων της, η χαρά της μητέρας της σε εκείνο το σπίτι, η υπερηφάνεια του πατέρα της για τις καλλιέργειές του, οι ιστορίες και οι κόποι των παππούδων και των προγόνων, η αγωνία του πατέρα να αποκτήσει έναν κληρονόμο για να συνεχίσει να καλλιεργεί και να διαιωνίζει το κτήμα.Γενιές και γενιές της οικογένειάς της , όλα, στα πρόθυρα της εξαφάνισης από προσώπου γης. Η Καλλιόπη ψύχραιμη πλέον παίρνει μια μεγάλη απόφαση.Θα αποποιηθεί την ελευθερία της.

Ενημερώνει τον πατέρα της ότι αυτή θα πάει προς πληρωμή αυτού του χρέους.Θα πωληθεί αυτή ως δούλη ,για να ξεπληρώσει το χρέος της οικογένειάς της!!! Ούτε ο Γανυμήδης , ούτε η Ιφιγένεια , ούτε ο αγαπημένος της δούλος Θεόδωρος (Θέο ) ,θα την αποτρέψουν και θα την εμποδίσουν ,από την απόφασή της.Η Καλλιόπη , αυτή η ωραία κόρη ενός Αθηναίου πολίτη, γαιοκτήμονα και κατοίκου Αττικής , θα πουλιόταν ως δούλα…
Η Καλλιόπη ανεβαίνει στο κάρο του πράκτορα του Πασίωνα και αναχωρεί για την πόλη , αφήνοντας πίσω της την απαρηγόρητη οικογένεια, με βουβά και ανήμπορα δάκρυα , κι ένα αβέβαιο και άχαρο μέλλον να καραδοκεί για όλους.

Η Καλλιόπη θα πουληθεί τελικά ως δούλη στον Αθηναίο άρχοντα Φωκίων , ο οποίος θα καταλάβει ότι αγόρασε μια ξεχωριστή δούλη , μια πανέμορφη γυναίκα , με αξιοσημείωτη ευφυΐα και οξυδέρκεια, όταν αργότερα η Καλλιόπη θα επιλεγεί να παραστείσει την θεά Αθηνά , να παίξει τον ρόλο της Παλλάδας Αθηνάς , στην πομπή των Παναθηναίων…
Θα μπορέσει να τελειώσει αυτή η πίκρα εκείνων των τόσων δύσκολων χρόνων της Καλλιόπης , απελευθερώνοντας την ψυχή της , ξαναγίνοντας Αθηναία πολίτης, φέρνοντας όλες τις απαντήσεις , όλη την αλήθεια και την γαλήνη , μια γαλήνη βαθιά , αληθινή , ολοκληρωτική , απόλυτη και αιώνια;

Ένα εκπληκτικό βιβλίο με το οποίο με το οποίο μπορούμε να συνομιλούμε με οικείους όρους με έναν κόσμο πολύ οικείο και πολύ παράξενο ,τόσο ζωηρό και ποικιλόμορφο όσο και μακρινό, τον κόσμο της Αθήνας του 5ου αιώνα π.Χ.
Μια σπουδαία μελέτη της καθημερινής ζωής στην αρχαία Αθήνα.
Ένα καθηλωτικό ιστορικό μυθιστόρημα, που θα συνταράξει κάθε ευαίσθητο και ευσυνείδητο αναγνώστη. Διαβάστε το.
Η Σίντυ Στόκλερ γεννήθηκε στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας , αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Σάο Πάολο και εργάζεται ως δικηγόρος ενώ παράλληλα ασχολείται και με την συγγραφή εδώ και πολλά χρόνια. Έχει επισκεφθεί πολλές φορές την Ελλάδα και έχει κάνει διαλέξεις στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Εκδόσεις Ωκεανός 2019 σελ. 490