Μέρες…

Του Βαγγέλη Σακέλλιου
Δικηγόρου

……Μια χαρακιά εδώ, μια λέξη εκεί,
φωτογραφίες απαχθέντων χαμογέλων.
Σημάδια που, εν τέλει, θα σβηστούν
στα χρόνια που κυλούν όπως κυλούν τα χρόνια….
Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, Αστικά Ερείπια

Ι) Η φίλη μου η Κατερίνα, κοσμοπολίτισσα, ταξιδεμένη και διψασμένη για ζωή ήταν απόλυτη : «Η Ρώσικη ψυχή είναι πάντα βαθιά. Οδύνη και ωδίνες μια τέλεια ενδοσκόπηση. Δες για παράδειγμα τους ήρωες του Ντοστογιέφσκι. Ή, ακόμα, την πικρή γεύση που οι στιγμές απώλειας χαρίζουν στον Τσέχωφ. Ακόμα και τώρα. Ιδίως τώρα…»
Ήταν σαν να ξανάβλεπα τον «Βυσσινόκηπο» μέσα από τα μάτια και την ψυχή της Λιουμπόφ. Η αίσθηση της απώλειας και η ματαίωση της προσδοκίας σέναν κόσμο που έφευγε, σε μια εποχή που άλλαζε. Και μια ενηλικίωση απότομη. Αναπότρεπτη. Είναι το νεύμα της Άνιας προς το αύριο, το μέλλον που έρχεται. Τα λόγια του Τροφίμοφ, ωδή στον κόσμο που ανατέλλει : «…αν είναι να αλλάξουμε τον κόσμο, πρέπει να κλείσουμε τους λογαριασμούς μας με το παρελθόν, να τελειώνουμε μαζί του. Και δεν υπάρχει εύκολος δρόμος. Θέλει πόνο. Πολύ πόνο. Και θέλει αδιάκοπη, σκληρή δουλειά…»

Αυτή την αίσθηση έχω και τώρα. Αυτή με κυριαρχεί. Ο εγκιβωτισμός της μνήμης μετέωρος, παγιδευμένος στα άδυτα του εαυτού. Μια ενδοχώρα έκθετη, τόπος μυθολογίας, ακήρυχτος πόλεμος λέξεων και σωμάτων.
Ασπρόμαυρη σχεδία του Αγγελόπουλου στον παγωμένο Δούναβη με ανέστιους κυνηγημένους κάτω απ’ το κόκκινο λάβαρο. Εύθραυστα συμφραζόμενα θνήσκουσας σιωπής. Υστερόγραφα ζωής, κι όταν ζούμε κι όταν δεν ζούμε.
«Ύστερα βλέμματα» και φευγαλέες γραφές για ένα θέρος που έφυγε, για γυναίκες που αγαπήσαμε, για γυναίκες που αγαπάμε, για έρωτες που κλάψαμε, για ήττες που μας λύτρωσαν , για ήττες που μας ταπείνωσαν, για τις ενοχές – όχι την ενοχή – της αμαρτίας, για τον κολασμένο παράδεισο του καθενός και της καθεμιάς μας, για τον λυγμό του Άκη Πάνου και την φωνή του Μαχαιρίτσα, για το χαμόγελο της κόρης σου, περιουσία ατίμητη, περιουσία ατελεύτητη. Μέρες…

ΙΙ) «Παπαλουκάς είναι, τι το κοιτάς» ; Ο Φιλήμων είχε εκείνο το χαμόγελο, κάτι σαν αίνιγμα κάτι σαν θρίαμβο. «Δεν το πιστεύεις ; Νάτο, το πιστοποιεί και ο Παπαστάμος και η ίδια η κόρη του, η Ασημίνα» συνέχισε και μού δειξε την χειρόγραφη πιστοποίηση του 1988. Ήταν μικρά σχέδια ακουαρέλες, που ο Παπαλουκάς έφτιαξε στον Άθω κι αφορούσαν μονές, σκήτες, κελιά , όταν έκανε τα πρώτα του βήματα, ήγουν το 1922 μέχρι το 1924. Ο Φιλήμων δεν μου είπε πως έφτασαν στα χέρια του. Φυλαγμένα με προσοχή σε μια δερμάτινη θήκη καμάρωνε που η σκήτη είχε αυτά τα έργα κι ήθελε να μοιραστεί τη χαρά του. Δεν ήταν και λίγο ένα μικρό μοναστήρι, με μόλις επτά καλόγερους, νάχει ολόκληρη σειρά του πρώιμου Παπαλουκά.
Ο Φιλήμων, φίλος από τα έδρανα της Νομικής, συνοδοιπόρος μιας ανήσυχης γενιάς, χρόνια τώρα με δέχεται στην σκήτη του. Από εκεί αγναντεύουμε την Παντοκράτορος και το Αιγαίο. Έγνοια και μεράκι του, ανάμεσα σε ακουλουθίες, μποστάνια και προσευχές, παραμένει η τέχνη. Μποκόρος, Ρόρρης, Ψυχοπαίδης, Τάσσος, Κογεβίνας, Βυζάντιος, Ν.Γ. Πεντζίκης. Κι ακόμα παλιές χειροποίητες εκδόσεις, με στάχωση σε χρώμα πορφυρούν που τις φροντίζει και τις συντηρεί ο ίδιος στην ανακαινισμένη βιβλιοθήκη όπου πρόσφατα άρχισε η ψηφιοποίηση.

Πάντα είχα την απορία γιαυτή την έλξη, γιαυτό το πάθος με την τέχνη. Τι δουλειά έχει ένας καλόγερος να ψάχνεται με καμβάδες, λάδια και νερομπογιές. Ώσπου, κάποτε, πήγα στο κελί των Ιωσαφαίων, είδα τα χρώματα στις αγιογραφίες, ξαναείδα τον Πανσέληνο στο Πρωτάτο και τον Θεοφάνη στην Σταυρονικήτα και δεν ξαναρώτησα.
Ρώτησα, ωστόσο, τον Θόδωρο Παπαγιάννη, στην «Διέξοδο» του Μεσολογγίου, για τις μορφές της «Πομπής» του, αν είναι «θεοί ή δαίμονες», «φαντάσματα του νου ή εφιάλτες». «Όλα μαζί» απάντησε.

Αυτό το «όλα μαζί» είναι το ευφρόσυνο που δωρίζει η «θαλασσογραφία» του Αλταμούρα, το «Ερωτικό» του Μόραλη, η «νύφη» του Ρόρρη, οι «χαρταετοί» του Βασιλείου, ο Διονύσης Φωτόπουλος, ο Λάππας, ο Καπράλος, ο Σπαθάρης, ο Θεόφιλος, ο Δασκαλάκης, ο Σακαγιάν, η Καραγάτση, κι ο Χρήστος Μποκόρος με «τα στοιχειώδη». Μέρες…
ΙΙΙ) Ο «Ίκαρος» παραμένει στην οδό Βουλής, στον αριθμό 4. Πάνω στο μάρμαρο της εισόδου εντοιχίζεται αθόρυβα το όνομα του. Οι προθήκες του, δηλαδή μια μικρή βιτρίνα δίπλα στην βαριά πόρτα, ανανεώνονται και αλλάζουν με αργούς ρυθμούς. Εκεί πρωτοβλέπεις και τα νέα ευφάνταστα εξώφυλλα. Οι πάγκοι είναι λίγοι, μικροί, στενοί και άβολοι. Στο βάθος το δρύινο γραφείο με το παλιό φωτιστικό. Κι από πάνω, σαν έπαθλο, τα δύο Νόμπελ (του).
Τον Μάρτιο του ’19 ο «Ίκαρος» εξέδοσε τις «Μέρες» (1964-1971) του Γιώργου Σεφέρη. Τον τελευταίο τόμο του σεφερικού corpus, δηλαδή μέχρι του χρόνου θανάτου του ποιητή. Την επιμέλεια την είχε, ξανά, η Κατερίνα Κρίκου – Davis, κι από ο,τι φαίνεται η δουλειά της είναι υποδειγματική. Της εμπιστεύτηκαν τα τετράδια και τις εγγραφές του ποιητή οι δικοί του άνθρωποι, η Μάρω και η κόρη της η Άννα Λόντου. Διαβάζοντας τις «Μέρες» νοιώθεις την ανάσα του Σεφέρη. Αφιλτράριστη και κοφτή. Καταλαβαίνεις καλύτερα τον χρόνο που κύλησε από την γενέθλια «Στροφή» του. Ορίζεις πιο εύκολα τα συμφραζόμενα του ποιητικού λόγου μέσα στον χρόνο.

Αυτές οι εγγραφές του ποιητή, όπως και αυτές που προηγήθηκαν, κι όσα ακόμα βρίσκουμε στους τόμους των «Ημερολογίων» του (όλα απ’ τον «Ίκαρο») διεκδικούν , άνισα, τη θέση τους δίπλα στον ποιητικό λόγο. Λόγος που επιμένει και ανθίσταται αφού η ποίηση του Σεφέρη, όπως κι αυτή του Καβάφη, κοινωνείται διαρκώς, ακόμα και σαυτούς τους άνυδρους καιρούς.
Αν όμως επιμένω για τις «Μέρες» είναι γιατί μετά από σαράντα οκτώ ολόκληρα χρόνια από τον θάνατο του ποιητή κάποιοι διαφύλαξαν την μνήμη του. Κάποιοι φρόντισαν το αρχείο του, κάποιοι έσκυψαν στις σημειώσεις του, κάποιοι ρώτησαν για να μάθουν. Των κεκοιμημένων, λοιπόν.

Οι «Μέρες» του Σεφέρη δεν θα γίνουν ποτέ ευπώλητες. Αυτή είναι η μοίρα τους. Η εκδοσή τους, όμως, δείχνει αγάπη, τρυφερότητα, σεβασμό.
Ο «Ίκαρος» δεν μπορούσε να κάνει διαφορετικά!
Κι αν σαυτόν τον γενναιόδωρο μικρο-χώρο του βιβλίου νοιώσει κάποιος, την πρώτη φορά, κάπως άβολα, υπάρχει λύση. Απέναντι ακριβώς είναι το «Αριστοκρατικόν». Με τα καλύτερα σοκολατάκια της Αθήνας. Μέρες…
Ο ΕΡΑΣΤΗΣ για 2η χρονιά στην σκηνή της Έκφρασης!!!
Από τις 4 Οκτώβρη και για εννέα μόνο παραστάσεις κάθε Παρασκευή- Σάββατο και Κυριακή στις 21: 15 στο Θέατρο Έκφραση, η Μίνα Παππά και ο Πέτρος Χριστακόπουλος παίζουν με το κουβάρι του έρωτα και του χρόνου που πλέκει ο Χάρολντ Πίντερ, στον «ΕΡΑΣΤΗ».
Παρουσιάζοντας το λαβύρινθο που κρύβεται κάτω απ’ την επιφάνεια της ρουτίνας, εκεί όπου κρύβονται όλες οι φαντασιώσεις και οι επιθυμίες , οι ήρωες θα παίζουν ρόλους προκειμένου να μπορέσουν να αρθρώσουν τις λέξεις που ντρέπονται και τα αισθήματα που νοιώθουν. Με τον φόβο πως αν χαθούν τα προσωπεία, θα χαθούν όχι μόνο τα αισθήματά τους, αλλά και οι ίδιοι. Μια αντισυμβατική εκδοχή μιας συμβατικής συζυγικής σχέσης. Ένας υπόγειος, “πολιτισμένος” πόλεμος προσωπείων και ρόλων.

Υπόθεση:
Ο Ρίτσαρντ και η Σάρα είναι ένα παντρεμένο ζευγάρι που ζει απομονωμένο σ’ ένα καλόγουστο σπίτι στα προάστια. Ο άνδρας εργάζεται ως οικονομικός σύμβουλος και η γυναίκα φροντίζει να δημιουργεί την ιδανική ατμόσφαιρα του σπιτιού. Επειδή όμως η ερωτική τους ζωή έχει αρχίσει να, μετά από δέκα χρόνια γάμου συλλαμβάνουν έναν πρωτότυπο τρόπο για να την τονώσουν. Αποφασίζουν, από κοινού, να βρει η Σάρα έναν εραστή, τον οποίο να δέχεται στο σπίτι τους, όποτε εκείνη επιθυμεί, την ώρα που ο Ρίτσαρντ θα βρίσκεται στο γραφείο του. Παρόλα αυτά ο άνθρωπος πολύ συχνά, πέφτει στις παγίδες, που ο ίδιος στήνει.

Τα εισιτήρια κοστίζουν 12 ευρώ το κανονικό και 10 ευρώ το μειωμένο (ανέργων, φοιτητικό, μαθητικό, άνω των 65 ετών). Προπώληση στο viva.gr Κρατήσεις στα τηλέφωνα 2651554505 και 6907500710.
Η παράσταση είναι κατάλληλη άνω των 15 ετών.
Συντελεστές:
Τους ρόλους του έργου ερμηνεύουν οι: Μίνα Παππά, Πέτρος Χριστακόπουλος.
Σκηνοθεσία: Κατερίνα Βασιλείου
Σκηνογραφική επιμέλεια- Ενδυματολογία: Γιάννης Κράβαρης
Μουσική: Δημήτρης Μπασδάνης
Φωτογραφία: Νίκος Ρούσσης
Βίντεο Τρέιλερ: Κωστής Εμανουηλίδης
Σχεδιασμός αφίσας : Κώστας Στεφάνου
Ευχαριστούμε θερμά για την πολύτιμη βοήθειά τους , τους χώρους ομορφιάς και περιποίησης Twenty nails (28ης Οκτωβρίου, 49) και FLEUR abel by Konstantinos Farmakis (Aραβαντινού 2)