Μαθήματα από την ιστορία των επιδημιών

Η εκρηκτική υπερπροσφορά πληροφοριών, που παρέχονται στην εποχή μας κυρίως από το διαδίκτυο, έχει οδηγήσει πολλούς ανθρώπους να κατακλύζονται μεν από πληροφορίες, αλλά να αδυνατούν να αποκτήσουν τη γνώση που χρειάζονται, όταν τη χρειάζονται. Και αν ακόμα πολλοί από αυτούς καταφέρουν να αποκτήσουν γνώσεις, θα μεταφρασθούν άραγε αυτές σε σοφία; Ο γιατρός Ν. Μπιλανάκης αποδελτιώνει υπάρχουσες πληροφορίες από την ιστορία της Ιατρικής, φτιάχνοντας κείμενα που βοηθούν στην ορθολογική αντιμετώπιση της τωρινής πανδημίας

Η επιδημία πανώλης στην Ύδρα και ο Καποδίστριας

«Η πανώλη χτύπησε στην Ύδρα στις 17 Απριλίου 1828. Ο Καποδίστριας στην αρχή απέστειλε τον γιατρό Σπυρίδωνα Καλογερόπουλο στο νησί με εντολή να λάβει αυστηρά μέτρα για τον περιορισμό της επιδημίας. Ο Καλογερόπουλος έθεσε σε καραντίνα όσες οικογένειες είχαν μελή που είχαν νοσήσει κ έκλεισε τις εκκλησίες. Όμως, αν κ οι πρόκριτοι της Ύδρας συμμορφώθηκαν με τις υποδείξεις, τα κρούσματα της επιδημίας αυξάνονταν τόσο στην Ύδρα, όσο και στις Σπέτσες και τα γύρω νησιά.

Ο Καποδίστριας τότε έλαβε αυστηρότερα μέτρα βάζοντας την Ύδρα και τις Σπέτσες σε καραντίνα για 40 μέρες με την αυστηρή διαταγή να μην βγαίνει οτιδήποτε από τα νησιά που είχαν πληγεί, είτε προϊόν είτε άνθρωπος. Στις αρχές Μαΐου 1828, μάλιστα, ο ίδιος ο Καποδίστριας επισκέφθηκε την Ύδρα σε μια προσπάθεια να ευαισθητοποιήσει τις Αρχές του νησιού και τους κατοίκους να τηρήσουν τους κανόνες της καραντίνας. Όμως παρά τα περιοριστικά μέτρα που πάρθηκαν, η επιδημία συνέχισε και εξαπλώθηκε και στις Σπέτσες, στον Πόρο, στην Χαλκίδα, στα Μέγαρα, στα Καλάβρυτα και στην Αργολίδα.

Μετά τη διάδοση και στην Πελοπόννησο, ο Καποδίστριας απέστειλε τον αδερφό του Βιάρο στην Ύδρα, ως έκτακτο υγειονομικό επίτροπο με δικτατορικές αρμοδιότητες. Αυτός αμέσως αυστηροποίησε την καραντίνα διορίζοντας επιστάτες επιφορτισμένους με το έργο να επισκέπτονται κάθε μέρα όλα τα σπίτια του νησιού ψάχνοντας για νέα κρούσματα. Αν συναντούσαν ασθενή, όφειλαν να τον περιορίσουν στο σπίτι του. Οι επιστάτες επίσης όφειλαν να εμποδίζουν τον απόπλου όλων των πλοίων εκτός των αλιευτικών. Οι Υδραίοι εξοργίστηκαν με τον αυταρχισμό του Βιάρου ζητώντας να χαλαρώσουν τα μέτρα που είχαν καταστρέψει το εμπόριο του νησιού, αλλά αυτός δεν έδωσε σημασία στις παρακλήσεις τους, υποστηριζόμενος και από τον κυβερνήτη που ήθελε πάση θυσία να εμποδίσει τη διάδοση της νόσου.

Ο Καποδίστριας πάντως έμαθε για την αντιπολιτευτική διάθεση των προκρίτων της Ύδρας και απέστειλε επιστολή στον Βιάρο, ζητώντας του να είναι φιλικότερος με τους ντόπιους, να τους εξηγεί τους λόγους των αυστηρών μέτρων και να τους υπενθυμίσει τις μεγάλες δαπάνες που κάνει η κυβέρνηση υπέρ αυτών σε εποχή απόλυτης αχρηματίας του κράτους. Στο τέλος της επιστολής ο Καποδίστριας επιβεβαίωνε το γεγονός ότι δεν θα επέτρεπε καμία εμπορική δραστηριότητα στα δύο νησιά αν αυτά δεν έμεναν χωρίς κρούσματα επιδημίας για τουλάχιστον 40 ημέρες συνεχόμενες. Θέλοντας να εξαλείψει γρηγορότερα την πανώλη, στις 19 Μαΐου 1828 ο Καποδίστριας επέκτεινε την καραντίνα των νησιών στα παράλια της Αττικής, στην Εύβοια και στον κόλπο του Βόλου. Στο τέλος η πανώλη νικήθηκε. Η πολύμηνη καραντίνα όμως στην οποία τέθηκαν τα περισσότερα νησιά του Σαρωνικού επέφερε και σοβαρές πολιτικές κ οικονομικές επιπτώσεις καθώς εκμηδενίστηκαν οι πρόσοδοί της Ύδρας από το εμπόριο και δημιούργησε σοβαρές δυσαρέσκειες στους κατοίκους τους εναντίον της κυβέρνησης και του Καποδίστρια”.

Πηγή: Ι. Φιληστωρ, 23/6/20, Ιστορικά θέματα, (απο Lifo).