Ο Στολισμός των Επιταφίων στην Άρτα

Και οι «αιρετικοί» της ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΙΣΣΑΣ

Χρόνο με το χρόνο, το έθιμο του Στολισμού των Επιταφίων στην Άρτα, αντί να εξασθενεί δυναμώνει και συνεχίζει να τηρείται από τους πιστούς. Μετά την Ακολουθία των Παθών την Μεγάλη Πέμπτη το βράδυ, ενορίτες των ενοριών της πόλης στολίζουν τους Επιταφίους.

Είναι ένα από τα ήθη και έθιμα της Άρτας που διατηρήθηκαν από γενιά σε γενιά, και που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον των ανθρώπων της πόλης.
Ένα από αυτά είναι ο στολισμός και η περιφορά των επιταφίων τη Μ. Παρασκευή. Την Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ μετά την λειτουργία όλοι οι ναοί της πόλης της Άρτας συγκεντρώνουν τους επιτάφιους στο κέντρο της πόλης και γίνεται η περιφορά τους στον πεζόδρομο της οδού Σκουφά με όλες τις τιμές.

Από το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής, μετά την Αποκαθήλωση του Κυρίου, στις ανοικτές εκκλησίες, προσέρχονται οι πιστοί, με τα λουλούδια για τον παραδοσιακό στολισμό του Επιταφίου. Η παράδοση στην πόλη της Άρτας επιβάλλει όλους τους επιτάφιους των ενοριών να συγκεντρώνονται στην κεντρική πλατεία του Αγίου Δημητρίου και όλοι μαζί οι πιστοί να ακολουθούν την περιφορά τους στους δρόμους της πόλης.
Κάθε χρόνο βέβαια, ο Επιτάφιος της Παναγίας της Παρηγορήτισσας ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους, αφού οι ενορίτες επιλέγουν να στείλουν το δικό τους μήνυμα, συνήθως πολιτικό, μέσω του στολισμού και της περιφοράς του.

Η παράδοση της ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΙΣΣΑΣ
Το Τμήμα Αυτοδιοίκησης Συριζα Άρτας έκανε μια αναφορά κι ένα μίνι αφιέρωμα με τίτλο «ΟΙ ΕΠΙΤΑΦΙΟΙ ΣΤΗΝ ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΙΣΣΑ» σημειώνοντας πως «Η ιστορία των επιταφίων στην Παρηγορήτισσα από τη δεκαετία του ’60 μέχρι σήμερα, απεικόνιζαν πάντα τα κοινωνικά και πολιτικά θέματα που απασχολούσαν την κοινωνία».
Όπως σημειώνεται στο αφιέρωμα, «Τη δεκαετία του ’60 ο επίτροπος του Παντοκράτορα ο αείμνηστος Μίμης Γουνόπουλος, νοίκιαζε 3 ποδήλατα ένα μήνα πριν το Πάσχα, τα οποία χρησιμοποιούσαν νεαροί από την ενορία της εκκλησίας ώστε να πηγαίνουν στον κάμπο και να βρίσκουν λουλούδια.

Τα λουλούδια, κυρίως «ζομπογές» (Ζουμπούλια) και «χιόνια» (Βιβούρνο) που έβρισκαν (ή έκλεβαν συνήθως το βράδυ) τα πήγαιναν στην αείμνηστη Κοματσιούλη Χριστίνα, στα σπιτάκια που υπήρχαν μπροστά από την Παρηγορήτισσα, η οποία τα έβαζε σε ξύλινες σκαφίδες με νερό για να μην μαραθούν. Η ίδια και ο άντρας της Μιχάλης έφτιαχναν και την κόλλα με αλευρόμυλο για να στολιστεί ο επιτάφιος τη Μεγάλη Πέμπτη.
Το θέμα που θα απεικονίζονταν στις 4 πλευρές του επιταφίου το αποφάσιζαν κυρίως οι φοιτητές της ενορίας. Ο επιτάφιος στολιζόταν από κορίτσια και αγόρια της ενορίας φύλλο – φύλλο από τα λουλούδια που είχαν μαζευτεί ήταν μια πολύ απαιτητική λεπτοδουλειά και αυτό ξεχώριζε τον επιτάφιο της εν λόγω ενορίας.

Την επίβλεψη τα τελευταία χρόνια την είχε αναλάβει ο αείμνηστος Ιωάννης Νικολάου (Παλιούρας) καθώς και η οικογένεια του Νικολάου Κοματσιούλη του Μιχάλη, η οποία συνεχίζει την παράδοση των γονιών του.
Τις φωτογραφίες για να κάνουμε αυτό το αφιέρωμα μας τις προσέφεραν απλόχερα ο γιος και τα εγγόνια του Ιωάννη Νικολάου καθώς και ο Νικόλαος Κοματσιούλης του Μιχάλη.
Τους ευχαριστούμε από καρδιάς.

Ευχαριστούμε επίσης τον συντοπίτη μας διακεκριμένο και πολύ σεμνό δημοσιογράφο Άρη Ραβανό για την φωτογραφία που μας έστειλε του επιταφίου με το Δ.Ν.Τ. καθώς και τον Γεώργιο Τομπουλίδη για τις φωτογραφίες που μας απέστειλε του 1967.
Με την ευκαιρία της παρουσίασης των επιταφίων της Παρηγορήτισσας καλούμε και προτρέπουμε όσους συμπολίτες μας έχουν φωτογραφίες από επιτάφιους και άλλων ενοριών να της αναρτήσουν εδώ ή να επικοινωνήσουν μαζί μας ώστε κάποια στιγμή να γίνει ένα άλμπουμ που να απεικονίζει όλο τον πολιτιστικό και Θρησκευτικό πλούτο των επιταφίων της Άρτας, που πιστεύουμε είναι μοναδικοί σε όλη την Ελλάδα, σε τεχνοτροπία και έμπνευση.

«Βυζαντινή Άρτα»
Εν τω μεταξύ, στα πλαίσια των εκδηλώσεων για τη «Βυζαντινή Άρτα» ο γνωστός τραγουδιστής και μουσικός Λάκης Χαλκιάς έδωσε συναυλία στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Στην Πλατεία Εθνικής Αντίστασης ο Λάκης Χαλκιάς μαζί με το μουσικό σύνολο «Ρωμιοσύνη» τραγούδησαν Θεοδωράκη, Χατζηδάκη, Μαρκόπουλο, Ξαρχάκο και άλλους συνθέτες σε μία διαδρομή από τον Επιτάφιο του Σείκιλου μέχρι τον Επιτάφιο του Ρίτσου.
Οι εκδηλώσεις της «Βυζαντινής Άρτας» συνεχίζονται με:

Μεγάλη Παρασκευή 26 Απριλίου
• “Τα πάθη του Χριστού” – Πολιτιστικός Σύλλογος Ροδαυγής και Φορείς του χωριού, χαγιάτι Ι.Ν. Αγίας Παρασκευής Ροδαυγής, ώρα 19.30 μ.μ.
• Περιφορά των Επιταφίων στο κέντρο της πόλης με τη συνοδεία της Φιλαρμονικής του Μ/Φ Συλλόγου «Σκουφάς»

Μεγάλο Σάββατο 27 Απριλίου
• “Αναβίωση εθίμου – σπάσιμο πιάτων και κανατών” στο Ιστορικό Δημαρχείο της πόλης επί της οδού Σκουφά, συνοδεύει η Φιλαρμονική του Μ/Φ Συλλόγου «Σκουφάς», ώρα 10.00 π.μ
• “Ιπτάμενα φλεγόμενα αερόστατα στον ουρανό της πόλης” – Σύλλογος «Φίλοι Ι.Ν. Αγίας Θεοδώρας», αύλειος χώρος Ι.Ν. Αγίας Θεοδώρας, ώρα 23.30 μ.μ.

Κυριακή του Πάσχα 28 Απριλίου
• “Παραδοσιακό καγκελάρι” στην Ροδαυγή – Πολιτιστικός Σύλλογος Ροδαυγής και Φορείς του χωριού, πλατεία Ροδαυγής, ώρα 19.00 μ.μ.
Δευτέρα 29 Απριλίου
• “Παραδοσιακό καγκελάρι” στον Ι.Ν Αγίου Γεωργίου Αμμοτόπου, ώρα 10.00 π.μ.
Τρίτη 30 Απριλίου
• “Παραδοσιακό καγκελάρι” στον Ι.Ν Αγίων Αναργύρων Αμμοτόπου, ώρα 10.00 π.μ.