Συζητήσεις για το πολυνομοσχέδιο της Αυτοδιοίκησης

Ερωτήματα αν διασφαλίζεται η κυβερνησιμότητα των Δήμων

Έντονες συζητήσεις έχουν πυροδοτηθεί στους κόλπους της Αυτοδιοίκησης για το κατά πόσο το πολυνομοσχέδιο αίρει τα προβλήματα που προκάλεσε ο Κλεισθένης και επιτυγχάνει την “κυβερνησιμότητα” των ΟΤΑ, το οποίο έχει τεθεί το βράδυ της Τρίτης σε δημόσια διαβούλευση.

Πέραν του παράδοξου και πρωτοφανούς να αλλάζει ένα σύστημα προτού εφαρμοστεί, προτού δοκιμαστεί στην πράξη για να διαπιστωθούν οι αδυναμίες και τα κακώς κείμενα (διότι ο “Κλεισθένης” θα εφαρμοστεί από την 1η Σεπτεμβρίου με την ανάληψη καθηκόντων των νέων δημοτικών και περιφερειακών Αρχών), η νομοθετική ρύθμιση, μοιάζει να προχωρά πολλά βήματα παραπέρα, σε σημείο που να προκαλεί ερωτημάτικά αν αυτά τα 17 άρθρα διασφαλίζουν τη λειτουργία και λήψη Αποφάσεων στους Δήμους.
Ερωτήματα που εδράζονται στο εάν ο Δήμαρχος θα μπορέσει να εφαρμόσει το Πρόγραμμα για το οποίο τον εξέλεξαν οι πολίτες τη Β’ Κυριακή με πλειοψηφία άνω του 50 % . Σύμφωνα με τον ΑIRETOS.GR ορισμένες από τoυς προβληματισμούς που απασχολούν τους Δήμους τις τελευταίες ημέρες είναι και τα εξής:

– η εισαγωγή στο σύστημα διακυβέρνησης των Δήμων μιας νέας έννοιας, που ονομάζεται “σύμπραξη ”. Τι είναι η “σύμπραξη” ;
Ο νομοθέτης σκέφτηκε πως δύο ή περισσότερες Παρατάξεις θα μπορούν να “συμπράξουν”, υπό την προϋπόθεση ότι μια από αυτές είναι η Παράταξη του Δημάρχου. Αυτό θα μπορεί να γίνει οποτεδήποτε εντός της δημοτικής περιόδου, καταθέτοντας ένα Πρακτικό με τις υπογραφές τουλάχιστον της απόλυτης πλειοψηφίας των μελών τους. Το Πρακτικό μάλιστα δεν θα μπορεί να ανακληθεί. Από την κατάθεση του Πρακτικού και μετά, οι συμπράττουσες Παρατάξεις θα αποτελούν ενιαία Παράταξη, που εισέρχεται σε όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των συμπραττουσών Παρατάξεων και λογίζεται ως “η Παράταξη με την οποία εξελέγη ο Δήμαρχος” για την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων.
– Η εφεύρεση της “σύμπραξης” διασφαλίζει ότι στο Δημοτικό Συμβούλιο θα ψηφίζεται η εισήγηση του Δημάρχου ;

– Κατ’ αρχάς, υπογραμμίζεται ότι η υπογραφή “σύμπραξης” είναι ΥΠΟΘΕΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ. Σε άλλους Δήμους μπορεί να γίνει, σε άλλους να μην γίνει.
– Ακόμα και στις περιπτώσεις που θα υπογραφεί Πρακτικό “σύμπραξης”, επισημαίνεται ότι σύμφωνα με τις παρ.1, 4 6 του αρ.66 του ν.3852/2010, όπως τροποποιήθηκε από το αρ.73 του Κλεισθένη (ν.4555/2018) και δεν αλλάζει με το Ν/Σ, ισχύουν τα εξής : « Οι Δημοτικοί Σύμβουλοι έχουν ΑΠΕΡΙΟΡΙΣΤΟ το δικαίωμα της γνώμης και της ΨΗΦΟΥ ΚΑΤΑ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ. Μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου μπορεί με γραπτή δήλωσή του προς το Προεδρείο να ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΠΟΙΗΘΕΙ από τη Δημοτική Παράταξη, με την οποία έχει εκλεγεί. Μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου που ανεξαρτητοποιήθηκε (…) από την Παράταξή του, μπορεί ΝΑ ΕΝΤΑΧΘΕΙ ΣΕ ΑΛΛΗ »

Ενώ το Πρακτικό “σύμπραξης” τυπικά θα είναι σε ισχύ, όλοι οι Δημοτικοί Σύμβουλοι έχουν δικαίωμα να ψηφίζουν ό,τι θέλουν σε κάθε θέμα, να ανεξαρτητοποιούνται, να προσχωρήσουν σε άλλη Παράταξη. Το Πρακτικό δεν δεσμεύει κανέναν στην ψηφοφορία.
– Δεύτερη παρέμβαση της Κυβέρνησης είναι να δώσει την πλειοψηφία της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής “στην Παράταξη με την οποία εξελέγη ο Δήμαρχος”. Αυτό σημαίνει ότι ο Δήμαρχος θα καταφέρει να εφαρμόσει το Πρόγραμμά του ;
Σύμφωνα με τα άρθρα 8, 9, 10, 11 και 12 του Ν/Σ – και παρά την αντίθετη φημολογία του προηγούμενου διαστήματος – ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ αρμοδιότητες του Δημοτικού Συμβουλίου:

– η ψήφιση του Τεχνικού Προγράμματος
– η ψήφιση του Επιχειρησιακού Προγράμματος
– η ψήφιση του Προγράμματος διαχείρισης και αξιοποίησης της περιουσίας
– η ψηφοφορία για τον ορισμό φόρων, τελών, δικαιωμάτων και εισφορών
– η ψήφιση του Προϋπολογισμού.
Η πλειοψηφία του Δημάρχου λοιπόν στις Επιτροπές είναι άσχετο θέμα, καμία σχέση με την ψήφιση των ανωτέρω “καυτών” θεμάτων στο Δημοτικό Συμβούλιο.
Και για τις πέντε ανωτέρω ψηφοφορίες ορίζεται πως « Αν καμία πρόταση δεν συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του Δημοτικού Συμβουλίου, τότε η ψηφοφορία ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ μεταξύ των δύο πρώτων σε ψήφους προτάσεων και θεωρείται εγκεκριμένη η πρόταση που λάβει ΤΙΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ψήφους επί ΤΩΝ ΠΑΡΟΝΤΩΝ.». Αυτή μπορεί να είναι του Δημάρχου, μπορεί όχι.

ΚΕΔΕ: Καλό αλλά λίγο το νομοσχέδιο
Καλό αλλά λίγο βρήκαν τα μέλη της ΚΕΔΕ το νομοσχέδιο που ετοίμασε το Υπουργείο Εσωτερικών για να εξασφαλίσει την κυβερνησιμότητα των δήμων. Σύμφωνα με την εισήγηση από την επιστημονική επιτροπή της ΚΕΔΕ, θετικό είναι το γεγονός ότι οι πλειοψηφίες των επιτροπών θα ανήκουν στους δημάρχους, δεν διαχωρίζεται όμως ο επιτελικός χαρακτήρας για το Δημοτικό Συμβούλιο και ο εκτελεστικός για τις επιτροπές, και δεν περνάνε αρκετές αρμοδιότητες που θα μπορούσαν, σ΄αυτές.
Το νομοσχέδιο όμως συνεχίζει να δίνει την δυνατότητα στο Δημοτικό Συμβούλιο με τις διατάξεις των άρθρων 72 και 73 να παίρνει αρμοδιότητες από τις επιτροπές ενώ αυτές θα έπρεπε να είναι νομικά προσδιορισμένες.

Επίσης προβληματικές είναι οι διατάξεις που προβλέπουν τη συνοδεία εισήγησης από τις υπηρεσίες για τις εναλλακτικές προτάσεις στα θέματα του Προϋπολογισμού, του Τεχνικού Προγράμματος κλπ που θα καταθέτουν οι παρατάξεις.
Ειδικότερα ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ επισήμανε μεταξύ άλλων:
«Αν και είναι δύσκολο να λυθούν στο σύνολό τους τα τεράστια προβλήματα που προέκυψαν με το νόμο «Κλεισθένη» και την υιοθέτηση του συστήματος της απλής αναλογικής, οι διατάξεις του ν/σ που κατατέθηκαν από τη νέα κυβέρνηση μπορούν να εξασφαλίσουν την κυβερνησιμότητα στην Αυτοδιοίκηση.

Είναι θετικό το γεγονός ότι οι προτάσεις της ΚΕΔΕ στην πλειονότητά τους έγιναν αποδεκτές. Ωστόσο θεωρούμε ότι υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω βελτιώσεων που μπορούν να γίνουν είτε άμεσα, είτε στο κοντινό μέλλον με νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες.
Είναι σημαντικό να επιτευχθεί ο στόχος της μεταρρύθμισης στη λειτουργία του Κράτους και της Αυτοδιοίκησης προκειμένου να εξασφαλιστεί η εθνική ανάπτυξη και να πάει ο τόπος μπροστά».
Μεταξύ των προτάσεων της ΚΕΔΕ που έχουν ήδη γίνει αποδεκτές είναι:
Ο Θεσμός της σύμπραξης Δημοτικών Παρατάξεων που θεωρείται «Παράταξη του Δημάρχου»

Η εξασφάλιση της πλειοψηφίας της «Παράταξης του Δημάρχου» στην Οικονομική Επιτροπή, την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής και στα Διοικητικά Συμβούλια των Νομικών Προσώπων των ΟΤΑ.
Η εκλογή του Προέδρου Συμβουλίου Κοινότητας
Η ψήφιση του τεχνικού προγράμματος συνολικά και όχι κατά έργο

Ιωκειμίδης: “Γονατογράφημα” το νομοσχέδιο
“Γονατογράφημα” χαρακτήρισε το κείμενο του νομοσχεδίου για την κυβερνησιμότητα ο πρόεδρος της ΠΕΔ Αττικής και επικεφαλής της παράταξης «Νέα Αυτοδιοίκηση» στην ΚΕΔΕ κ. Γιώργος Ιωακειμίδης ενώ έθεσε ως βασική ένσταση του τον ελάχιστο χρόνο που αφήνει η διαδικασία της διαβούλευσης στους αιρετούς για να το επεξεργαστούν και να κάνουν τις προτάσεις τους.
«Πρέπει να ερμηνεύσει κανείς ποια είναι η αλήθεια αυτού που γράφει» σημείωσε ο πρόεδρος της ΠΕΔ..
Αυτοί που το έφτιαξαν ήταν άσχετοι και δεν γνωρίζουν στοιχειώδη πράγματα για το Δημοτικό Συμβούλιο είπε χαρακτηριστικά.

Ο κ. Ιωακειμίδης έψεξε τις παρατάξεις του κ. Πατούλη και του κ. Κοιμήση καθώς όπως είπε δεν έδειξαν να ενοχλούνται και να σημειώνουν τον ελάχιστον χρόνο που δίνεται στην διαβούλευση, ούτε την προχειρότητα του κειμένου. «Ένα τέτοιο νομοσχέδιο, είπε, που αφορά το μέλλον της Αυτοδιοίκησης θα πάει στην βουλή με απαράδεκτο κείμενο και σε ελάχιστο χρόνο και υπογράμμισε ότι η διαμαρτυρία γι αυτό θα έπρεπε να είναι ομόφωνη για μια αδιανόητη διαδικασία. Ως προς τις παρατηρήσεις επί των διατάξεων ανέφερε ότι τα άρθρα για τις Συμπράξεις των δημοτικών παρατάξεων δεν προσφέρουν τίποτα απολύτως και αναρωτήθηκε «γιατί να συμπράξουν δύο παρατάξεις, τι θα κερδίσουν;»
Στο θέμα του τρόπο εκλογής των επιτροπών ο κ. Ιωακειμίδης εντόπισε έλλειμμα. «Δεν έχουμε κάνει μια δουλειά σε ποιο ποσοστό επιτυγχάνεται η πλειοψηφία», ανέφερε. «Δηλαδή ενδεχομένως με το 30% και με τις τρεις θέσεις δημάρχου και αντιδημάρχων να επιτυγχάνεται η πλειοψηφία».

Ο πρόεδρος της ΠΕΔ Αττικής σημείωσε ότι δεν μπορεί όλη η κουβέντα να αφορά για το τι θα γίνει από το 20% και κάτω. Κάποιος που δεν έχει πάρει ούτε 20% θα πρέπει να ψάξει να βρει συμπράξεις και είπε χαρακτηριστικά ότι «δεν μπορούμε να διορθώσουμε τα λάθη με μεγαλύτερα λάθη».
Θετική χαρακτήρισε και την μεταφορά των αρμοδιοτήτων στην οικονομική επιτροπή καθώς όπως είπε «τρώγανε χρόνο από το Δημοτικό Συμβούλιο χωρίς λόγο». Αρνητική όμως χαρακτήρισε την διάταξη του άρθου 16 ιβ σύμφωνα με την οποία για πρώτη φορά διακήρυξη και όροι για έργα πάνω από 60.000 ευρώ μεταφέρονται στο Δημοτικό Συμβούλιο.

Λάθος χαρακτήρισε και τη διάταξη σύμφωνα με την οποία δεν μπορούν να παυτούν οι αντιδήμαρχοι σε λιγότερο από 6 μήνες από τον διορισμό τους.
Τέλος ο κ. Ιωακειμίδης εξέφρασε τις αντιρρήσεις του για την υπερβολική πλειοψηφία των 3/5 που δίνει στην παράταξη του δημάρχου στα Δ.Σ. των Νομικών Προσώπων. Την χαρακτήρισε «λεόντειο διαδικασία» και πρότεινε ένα πιο ήπιο τρόπο με το 50%+1