Συζητήσαμε με την Μαρία Παναγοπούλου για το καινούργιο της βιβλίο – «Η πενθερά»από τις εκδόσεις Εκδόσεις Ψυχογιός , μια πολύ ενδιαφέρουσα και πάντοτε επίκαιρη προσέγγιση….
Ποιά είναι η «πενθερά», που αποτελεί και τον τίτλο του τελευταίου σας βιβλίου; Είναι μία ή δύο ή τελικά και περισσότερες οι «πενθερές»;
«Η πενθερά» είναι η γνωστή πεθερά και συγκεκριμένα η μητέρα του συζύγου, δηλαδή η αγορομάνα που βλέπει τον κανακάρη της να χαρίζει την καρδιά του σε μια άλλη γυναίκα. Τη γυναίκα του. Κατά μία εκδοχή η λέξη «πενθερά» προέρχεται από τη σύνθεση των όρων «πένθος» και «έρως» και σημαίνει «τον θάνατο του έρωτα». Μπορεί οι κεντρικές ηρωίδες του βιβλίου μου να είναι μόνο δυο, αλλά οι προσωπικότητές τους εμπεριέχουν στοιχεία από πολλές πεθερές.
Επιλέξατε δύο τύπους πεθεράς που περιστρέφεται και η ιστορία γύρω απ΄ αυτές, η Μανιάτισσα πεθερά και η Πόντια πεθερά, γιατί;
Η επιλογή της Μανιάτισσας και της Πόντιας πεθεράς έγινε γιατί οι δύο από τις γυναίκες που μου εμπιστεύτηκαν τις αληθινές ιστορίες των οικογενειών τους, κατάγονται από τη Μάνη και τον Πόντο. Συγκεκριμένα την ιστορία της Μανιάτισσας πεθεράς την έχω από την πλευρά της νύφης της, ενώ της Πόντιας την άκουσα από την ίδια. Οι δυο πεθερές «κουβαλούν» μέσα τους τις συνήθειες και τις νοοτροπίες των τόπων τους και επηρεάζονται από αυτές. Οι συμπεριφορές τους δεν θα ήταν ίδιες εάν δεν είχαν τη Μάνη και τον Πόντο στο αίμα τους, συνεπώς και οι ιστορίες που είχα στη διάθεσή μου δεν θα είχαν την ίδια εξέλιξη.
Μας περιγράφετε μια καταπληκτική ιστορία που σε πολλά της σημεία αναρωτήθηκα πού αρχίζει ο μύθος και πού τελειώνει η αλήθεια και το αντίθετο. Πόση σχέση έχει ή θα μπορούσε να έχει με την πραγματικότητα;
Όλα τα πρόσωπα που υπάρχουν στο βιβλίο είναι πραγματικά, αλλά δεν σχετίζονται μεταξύ τους. Κάποια δεν γνωρίζονται καν ή έζησαν σε εντελώς διαφορετικές χρονικές περιόδους και εγώ τα ένωσα με τη βοήθεια της μυθοπλασίας. Ακόμη και οι διάλογοι ανάμεσα σε πεθερές-νύφες-συζύγους προέρχονται από διηγήσεις ανθρώπων με τους οποίους μίλησα για να μπορέσω να προσεγγίσω το θέμα μου. Συνεπώς οι ηρωίδες μου, έχουν απόλυτη σχέση με την πραγματικότητα ακόμη και σήμερα. Δυστυχώς…
Δηλαδή πιστεύτε από την εμπειρία σας και ως δημοσιογράφος πως υπάρχουν τέτοιες «πενθερές» και σήμερα;
Τις έχω δει, έχω μιλήσει με τις ίδιες ή με συγγενικά τους πρόσωπα. Ένας από τους άντρες που μου εμπιστεύτηκε ένα δικό του περιστατικό, όταν διάβασε το βιβλίο μού είπε «σε ευχαριστώ που ήσουν επιεικής με τη μητέρα μου αλλά και μαζί μου». Χαίρομαι που κάποιες αναγνώστριες βρίσκουν «υπερβολικά» τα όσα συμβαίνουν στο βιβλίο μου γιατί αυτό σημαίνει πως είναι τυχερές και ζούνε σε έναν κόσμο με καλές πεθερές και νύφες.
Πώς λειτουργεί η σύγχρονη κοινωνία στην επιβίωση τέτοιων στερεοτύπων δυστυχώς ζωντανών;
Η πεθερά είναι ένας θεσμικός ρόλος, συχνά ανεξάρτητος από την προσωπικότητα της γυναίκας που καλείται να τον ενσαρκώσει. Στην εποχή μας συνεχίζει να είναι αρνητικά φορτισμένος με τα στερεότυπα που η κοινωνία έχει διαμορφώσει και αναπαράγει από γενιά σε γενιά. Εκείνο που αλλάζει είναι η εικόνα, αλλά όχι η ουσία. Η «κακιά» πεθερά του χθες που μουρμούριζε στον γιο της «στο βρακί της σε έχει βάλει», έχει πλέον παραχωρήσει τη θέση της στη σύγχρονη «κακιά» πεθερά που ανταγωνίζεται τη νύφη της στο ντύσιμο ή αρνείται να κρατήσει τα εγγόνια της γιατί προτιμάει να πάει για μπιρίμπα. Ευτυχώς, οι φωτεινές εξαιρέσεις είναι πολλές.
Εκδόσεις Ψυχογιός