Οι συγγραφείς αποκαλύπτουν τα μυστικά τους στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη

Χρήστος ΓΙΑΝΝΑΚΟΣ

Πιστεύω πως από νωρίς αυτό που παρακινεί στη γραφή είναι η θέληση να διατυπωθεί μια γνώμη και να διακριθεί μια φωνή. Από εκεί κι έπειτα το ταλέντο μπορεί να ευδοκιμήσει, ώστε με το διάβασμα και τις δοκιμές να εκφραστούν οδύνες κι ηδονές.
Ειδικά η ποίηση, όπως την αντιλαμβάνομαι, με τα χαρακτηριστικά της έρρυθμης, ελλειπτικής και ανοιχτής επικοινωνίας, είναι ένας τρόπος να παραμένω σε εγρήγορση ως προς τη φυσική, πολιτική και πολιτισμική υπόσταση του ανθρώπου. Τηρουμένων των αναλογιών, παρόμοια, μα κατά το είδος τροποποιημένα, ισχύουν για τον πεζό λόγο, μια και η έγνοια για το ποιητικό κείμενο συνυφαίνεται σε όλα μου τα γραπτά. Πιο συγκεκριμένα, ποίηση, πεζογραφήματα, κριτικές και σενάρια απαρτίζουν τον κύκλο της προσωπικής μου γραφής.

Αν η τέχνη αποτελεί μια αναπάρασταση της ανθρώπινης δραστηριότητας -προς τον κόσμο και προς τον εαυτό- τότε η καλλιτεχνική γραφή είναι αυτοσκοπός κι εργαλείο για τον ποιητή και συγγραφέα, που επιθυμεί να δημιουργεί υπακούοντας σε αισθητικές αξίες. Επομένως, η πραγματικότητα με τις δοκιμασίες, τις απολαύσεις και τις απώλειες, που τη συνιστούν, όπως και όλες οι μορφές τέχνης που αρέσκομαι να κοινωνώ -το βιβλίο, η ταινία, το γλυπτό, ο πίνακας, το τραγούδι- είναι οι πηγές της έμπνευσής μου. Συχνά, η στιγμή της εμπνοής είναι όντως ακαριαία, μεταφέρεται σε ένα λεκτικό σχήμα, για να αφεθεί προς ζύμωση, προσθήκες και ανασκευές, μέχρι να καταλήξει σε αποδεκτό κείμενο. Συμμερίζομαι την άποψη πως η ποίηση και το πεζογράφημα δεν γράφονται με προθέσεις, ιδέες και οράματα, μόνο, μα κυριολεκτικά και κυρίως με λέξεις.

Το τελευταίο μου βιβλίο ποίησης είναι ο Πολίτης Έρωτας, που διανέμεται από το 2019 και τις εκδόσεις «Μανδραγόρας». Γράφτηκε μέσα σε περίπου οκτώ χρόνια, περίοδο που χαρακτηρίζει την ολοκλήρωση ενός κύκλου γραφής μου, μια και τα προηγούμενα ποιητικά βιβλία εκδόθηκαν το 2004 και 2011. Το τελευταίο μου πεζογράφημα -με ψευδώνυμο Φάνης Κατσιρέλος- είναι το Ασέμνου, το οποίο εκδόθηκε το 2015 πάλι από τον «Μανδραγόρα».
Στον δημιουργικό τομέα το δυσκολότερο τόλμημα υπήρξε η προσπάθεια σύνθεσης του ποιητικού υλικού, ώστε τα ποιήματα αφενός να διατηρούν τη σχετική τους αυτοτέλεια, αφετέρου, όμως, να εντάσσονται σε ενότητες, ώστε να καταλήξουν σε μια ενιαία αισθητική υπερδομή. Η πρόθεσή μου είναι το έργο να λειτουργεί από το ποίημα ως το σύνολο μέσα από διαβαθμισμένα επίπεδα εντυπώσεων και αισθήσεων. Εύχομαι να είναι απολαυστικό στην ανάγνωση.

Αντίστοιχα, το πεζογράφημα Ασέμνου απαρτίζεται από σπονδυλωτές ιστορίες, οι οποίες συνθέτουν ευρύτερες ενότητες, ως προς το χρόνο, τα βιώματα, και την εξέλιξη της συνείδησης των πρωταγωνιστών. Μια σύνθεση με τέλος που μένει ανοιχτό στην ερμηνεία των αναγνωστριών και αναγνωστών.
Στον πρακτικό τομέα η δυσκολία εμφανίζεται στο πλαίσιο παραγωγής της έκδοσης. Παρά τη ζεστή αρωγή και φροντίδα του εκδοτικού «Μανδραγόρα», με την έλλειψη δημόσιας πολιτικής βιβλίου ως προς τις εκδόσεις, την προώθηση των τίτλων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, την ανεργία ειδικευμένων ανθρώπων στους τομείς της επιμέλειας και της μετάφρασης, δεν είναι παράξενο που τα «ιδίοις αναλώμασιν» τομίδια καταλήγουν να παράγονται για να δωρίζονται, παρά να διαδίδονται με άλλους πρόσφορους τρόπους και να πωλούνται –ως τελειωμένα αντικείμενα τέχνης.

Ευτυχώς, η ανάπλαση και η σύνθεση των παραστάσεων, η προσπάθεια επικοινωνίας, η διερεύνηση των άφθαρτων ζητημάτων για την ύπαρξη και τον κόσμο, οι αναζητήσεις και οι προτάσεις μέσω της καλλιτεχνικής γραφής, η απόλαυση από ένα τελειωμένο έργο, τα αποτυπώματα στην ιστορία της λογοτεχνίας και όλα τούτα μαζί σε μια πορεία για την ευτυχία του δημιουργού και του αναγνώστη αποτελούν, κατά τη γνώμη μου, μια συνοπτική απάντηση στα πρακτικό και θεωρητικό ερώτημα: «γιατί συνεχίζω να γράφω;».
Μπορούν, άλλωστε, τα παραπάνω να είναι ένα απαραίτητο συμπλήρωμα στη ρουτίνα και την ανάγκη του βιοπορισμού, μια και πολύ λίγοι άνθρωποι ζουν μόνο από τα κείμενα που επιθυμούν να γράφουν. Η εργασία μου είναι αυτή του χημικού, κι ενίοτε -λιγότερο απ’ όσο θα επιθυμούσα- αντλούνται εμπνοές από τα επιστημονικά συμφραζόμενα διαδικασιών, χυμών και ουσιών. Για να συστηθώ, λοιπόν, με κάποιες λεπτομέρειες, έστω και στο τέλος, παραθέτω τα εξής στοιχεία:

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ο Χρήστος Γιαννακός γεννήθηκε το 1966 στην Αθήνα. Από τις εκδόσεις «Μανδραγόρας» έχουν κυκλοφορήσει οι ποιητικές συλλογές Εγχειρίδιο Αμηχανίας (2004), Έτοιμος Κόσμος (2011) και Πολίτης Έρωτας (2019) -ενώ με το ψευδώνυμο Φάνης Κατσιρέλος υπέγραψε το πεζογράφημα Ασέμνου (2015). Κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες συμμετέχει σε ανθολογίες ποίησης, ενώ δημοσιεύει κριτικές, ποιήματα και πεζά σε λογοτεχνικά περιοδικά, έντυπα και ηλεκτρονικά, καθώς και στα Πρακτικά του Συμποσίου Ποίησης του Πανεπιστημίου Πατρών. Συμμετείχε στον τόμο 12 μικρά σενάρια (εκδόσεις t-short, Αθήνα, 2011) με το βραβευμένο σενάριο Χέρι με Χέρι, και με ψηφιακό φιλμ στο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Life and Art Theater (Αθήνα, 2011).