Η κυρά της Καρπάθου
της Παναγιώτας Π. Λάμπρη
http://users.sch.gr/panlampri/
Ο τίτλος αναφέρεται σε κάποια διάσημη κυρά; Όχι! Ούτε τ’ όνομά της δεν γνωρίζω, αφού δεν φρόντισα να το μάθω! Όμως, μετά από τυχαία συνάντηση μαζί της σε διακοπές μου στο νησί της, ως κυρά τη λογιάζω! Είναι κι αυτή μια από κείνες τις αφανείς κυρές, με τις οποίες πιάνεις κουβεντούλα και σε συναρπάζουν με την παρουσία και τη σοφία τους.
Έτσι συνέβη και με τούτη, την οποία αντάμωσα στον κοινοτικό φούρνο του χωριού της, το Διαφάνι Καρπάθου, όπου έψηνε σπόρους κριθαριού.
‒ Καλημέρα σας, τι κάνετε;
‒ Καλά, εσείς; Καλωσήρθατε στο νησί μας! Από πού είστε;
‒ Από…
‒ Α! Ήρθατε από πολύ μακριά! Σας ευχαριστούμε!
Όσο ανταλλάσαμε τυπικές κουβέντες, εκείνη συγύριζε το γέννημά της! Τα χέρια της προκοπής, άλλωστε, δεν χρειάζονται χασομέρια! Το ’βγαζε από τον φούρνο και το ’ριχνε σε μια μεγάλη υφασμάτινη σακούλα.
‒ Τι ψήνετε; τη ρώτησα.
‒ Κριθάρι! Θέλω να φτιάξω παξιμάδια!
‒ Τι ακριβώς κάνετε;
Αφού πήρε στη φούχτα της μερικούς σπόρους, απάντησε:
‒ Να, για να γίνουν καλά τα παξιμάδια, πλένω το γέννημα, το στεγνώνω, το ψήνω λίγο, το χτυπάω, για ν’ αποχωριστεί το περίβλημα από τον καρπό, το ανεμίζω και κατόπιν το αλέθω στον μύλο – έχω δικό μου μύλο, συμπλήρωσε με περηφάνια – και μετά ζυμώνω το αλεύρι και κάνω διπλοφουρνιστά παξιμάδια! Είναι πολύ νόστιμα! Εκτός από δικά μου, φτιάχνω και για πούλημα, τα δίνω … ευρώ το κιλό.
‒ Πολλά συγχαρητήρια! Αλλά γιατί έρχεστε στον κοινοτικό φούρνο; Δεν έχετε δικό σας;
‒ Έχω, πώς δεν έχω! Αλλά κοντά στο σπίτι μου, στο πάνω μέρος του χωριού, έχει δέντρα και λίγα μέτρα πιο κει αρχίζει το δάσος! Έτσι, φοβάμαι μη φύγει καμιά σπίθα κι είμαι αιτία να γίνει μεγάλο κακό!
Όση ώρα μιλούσα με την άγνωστη κυρά, η οποία ήταν ντυμένη με την παραδοσιακή ενδυμασία της Καρπάθου, την καμάρωνα για πολλούς λόγους. Όταν, όμως, άκουσα από το στόμα της πως, ενώ έχει φούρνο στο σπίτι της, δεν τον ανάβει, για να κάνει τη δουλειά της, παρά πηγαίνει στον κοινοτικό, μη «κι είναι αιτία να γίνει μεγάλο κακό!», τη θαύμασα πολύ και τούτο, διότι η γυναίκα αυτή, η οποία πιθανόν δεν είχε ακούσει για οικολογία, για κλιματική αλλαγή, για εύθραυστα οικοσυστήματα και άλλα όμοια, είχε πλήρη συνείδηση του τι σημαίνει να γνοιάζεσαι ουσιαστικά το περιβάλλον, μέσα στο οποίο ζεις και αναπνέεις.
Οπωσδήποτε η επιλογή της δηλώνει κι άλλα, αλλά ας μείνω μόνο σ’ αυτή τη διαχρονικά διδακτική επισήμανση, την οποία οφείλουμε να μην ξεχνούμε. Διότι καλά είναι τα λόγια, αλλά οι πράξεις έχουν πάντα μεγαλύτερη αξία στα ανθρώπινα.