Της βίας

της Παναγιώτας Π. Λάμπρη

http://users.sch.gr/panlampri/

Με τον προεκλογικό αγώνα να βρίσκεται σε πλήρη ακμή, από τα δελτία ειδήσεων δεν απουσιάζουν γεγονότα που αφορούν στη βία. Σχεδόν, έχουν γίνει κοινός τόπος και κάθε καινούργια σχετική είδηση μοιάζει να μην ενοχλεί πια, καθώς ο άνθρωπος φαίνεται πως εθίζεται στην ασχήμια, στην κακία, στο μίσος, στο έγκλημα, στη βία και, μάλιστα, σε μεγάλο βαθμό.
Ειδικά, η πρόκληση βίας έχει γίνει δεύτερη φύση κάποιων συνανθρώπων μας, όχι βέβαια επειδή είναι ανάδρομος ο Ερμής ούτε επειδή φταίει το κακό το ριζικό μας. Κάτι βαθύτερο υποβόσκει, το οποίο απ’ ό,τι φαίνεται σταδιακά έπληξε και πλήττει, ως μη όφειλε, τις σύγχρονες κοινωνίες και, φυσικά, τη δική μας.
Εκδήλωση βίαιων συμπεριφορών παρατηρείται στα σπίτια, στα σχολεία, στους δρόμους, πολύ συχνά εις βάρος αδυνάτων, όπως τα παιδιά, οι γυναίκες και οι ηλικιωμένοι. Μάλιστα, εύκολα μπορούμε ν’ ανασύρουμε στη μνήμη μας σχετικά γεγονότα, στα οποία ήμασταν αυτόπτες μάρτυρες ή τα πληροφορηθήκαμε από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Πόσο μάλλον, που τα πρόσφατα, αν δεν οδηγούν στη λήθη τα παλιότερα, τουλάχιστον τα βγάζουν από το προσκήνιο.

Για παράδειγμα, δεν έχουν περάσει πολλές ώρες, αφότου κάποιοι, χωρίς πρόσωπο, επιτέθηκαν με γιαούρτια στον Υπουργό Υγείας, Θάνο Πλεύρη, με αποτέλεσμα να τον τραυματίσουν στο μάτι, και, μάλιστα, παρουσία των μικρών παιδιών του και της συζύγου του. Επίσης, δεν πέρασαν πολλές ώρες, αφότου αποκαλύφθηκε πως κάποιος πατριός βίαζε και εξέδιδε τον ανήλικο γιο της συντρόφου του.
Όπως κατανοεί ο καθένας, οι αναφορές για βίαια γεγονότα θα μπορούσαν να τραβήξουν σε μάκρος. Όμως, τα αναφερθέντα είναι ικανά, για ν’ αγγίξουμε πλευρές του εξεταζόμενου θέματος. Επίσης, για την οικονομία του χρόνου ας δεχθούμε πως στη δημοκρατία ο καθένας είναι ελεύθερος να υιοθετεί και να υποστηρίζει όποιες ιδεολογικές απόψεις τον εκφράζουν, όπως και ότι έχει το δικαίωμα ή, μάλλον, την ελευθερία να διαχειρίζεται τον εαυτό του σύμφωνα με τα θέλω του. Αυτά, πάντα με δεδομένο πως και οι άλλοι έχουν τα ίδια δικαιώματα καθ’ όλα σεβαστά.
Ως εκ τούτου, τον Υπουργό Υγείας ή οποιονδήποτε άλλο πολιτικό, ο καθένας έχει το δικαίωμα να μην τον κάνει παρέα, να μην συμφωνεί με τις επιλογές τους, να εκφράσει δημόσια τις διαφωνίες του, να μην τον ψηφίσει στις εκλογές. Αλλά το να τον συναντά με την οικογένειά του σε μια έξοδο για φαγητό και να του επιτίθεται, με όποιο τρόπο, αυτό αποτελεί κατάχρηση δικαιώματος. Και στην αναφερόμενη περίπτωση, η κατάχρηση είναι μεγαλύτερη, διότι αφορά και σ’ άλλα άτομα, τα οποία καμία σχέση δεν έχουν με την πολιτική, δηλαδή τα παιδιά και τη σύζυγο.
Στο δεύτερο περιστατικό, το οποίο αφορά στον βιασμό και την σεξουαλική εκμετάλλευση ανηλίκου τι να πρωτοπεί κανείς και ποια τιμωρία του δράστη είναι ικανή ν’ απαλείψει τις δια βίου συνέπειες στην ψυχή και στο σώμα του θύματος; Προφανώς, καμία!

Εν προκειμένω, χωρίς να υποτιμώ καθόλου την επίθεση στον πολιτικό, ο οποίος τραυματίστηκε στο μάτι, εκείνο, το οποίο ιδιαίτερα ανησυχεί, είναι το ότι προκειμένου να κάνουν κάποιοι τη δήθεν επανάστασή τους, δεν διστάζουν να τραυματίσουν τον ψυχικό κόσμο παιδιών, τα οποία σε μια ασφαλή γι’ αυτά έξοδο για φαγητό με τους γονείς τους, γνώρισαν, ως μη όφειλε, το πρόσωπο της βίας! Το ξέρω πως κάποιοι φανατικοί περί τα πολιτικά θα καγχάσουν με τα γραφόμενα. Έλα, τώρα, για τον Πλεύρη και τα παιδιά του τόση φασαρία; Ναι, τώρα γι’ αυτούς, και πάντα για όσους βία κάθε μορφής υφίστανται! Και είναι απορίας άξιο, αλλά δεν συμβαίνει για πρώτη φορά, το ότι κάποιοι, οι οποίοι διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους και αυτοπροσδιορίζονται υπερασπιστές των δικαιωμάτων όλων των ανθρώπων και κατά κύριο λόγο των παιδιών, τηρούν σιγή ιχθύος για την αναφερόμενη περίπτωση. Τόση η αμηχανία τους στο να βγουν και να καταδικάσουν, έστω και υποκριτικά το γεγονός!
Ούτε, βέβαια, για τον βιασμό και την εκμετάλλευση του παιδιού -τόσοι γίνονται, να κι ένας ακόμα και τους συνηθίσαμε(!)-, έγινε κάποια διαμαρτυρία, όπως γι’ άλλους μεμονωμένους ανθρώπους πολλές πραγματοποιήθηκαν στο παρελθόν. Να ’ναι που το κάθε βιαζόμενο παιδί δεν έχει κομματικό πρόσημο ή τόσο κυνική η κοινωνία έγινε; Διαλέγουμε και παίρνουμε!

Όμως δεν αρκεί να μιλάμε για δικαιώματα και ελευθερίες, κατά περίπτωση, ούτε να θεωρούμε τη βία, απ’ όπου κι αν προέρχεται και εναντίον οποιουδήποτε ασκείται, καλή ή κακή. Η ΒΙΑ είναι ΒΙΑ! Διότι, αν αυτή τη στάση έχουμε ως πολίτες, μην απορούμε για όσα γύρω μας συμβαίνουν και, κυρίως, να είμαστε βέβαιοι πως κάποια στιγμή η βία θα χτυπήσει και τη δική μας πόρτα, αλλά τότε θα είναι αργά για δάκρυα.
Όσο για όσους χρησιμοποιούν βία, χάριν των απόψεών τους, οι οποίες επιθυμούν να επικρατήσουν για το καλό της κοινωνίας, φοβάμαι πως τους αφορά η απόφανση του συγγραφέα Louis L’ Amour, «Να φυλάγεσαι απ’ αυτούς που δεν διστάζουν να χρησιμοποιούν βία για να υπερασπιστούν τα ιδανικά τους, γιατί πολύ συχνά αυτό που θέλουν είναι η ίδια η βία και όχι η αλήθεια ούτε η ελευθερία».
Τέλος, επειδή τα παιδιά είναι παιδιά του κόσμου όλου, ας τ’ αγαπούμε κι ας έχουμε γρηγορούσα τη συνείδησή μας, όπως και το ποίημά μου «Κακοποίηση» (Ψηφίδες, 2021, σ. 16), υπαγορεύει, γιατί είμαστε μεγάλοι, για να δίνουμε συνεχώς άλλοθι για κάθε αβελτηρία μας που αφορά στα παιδιά:

Όταν κακοποιείται ένα παιδί,
βέλη φαρμακερά
στο σύμπαν αρμενίζουν,
μόνο που σπάνια την καρδιά
του βιαστή του σώματος
και της ψυχής του εντοπίζουν.

Μέγα το σύμπαν
κι οι αποστάσεις μακρινές
τα βέλη αυτά
καίρια για να στοχεύσουν.

Αλλά ο κόσμος μας μικρός
κι εμείς ταξιδευτές του εφήμεροι,
γι’ αυτό πιο γρηγορούσα
η κοιμισμένη μας συνείδηση
για τα παιδάκια πρέπει να ’ναι.

Τι, όταν κακοποιείται ένα παιδί,
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ επί της γης
μοιάζει να μην υπάρχει.