Υποδομές, φύση και ιστορία

Γράφει η Βαγγελιώ Μπρισένιου

Υποψήφια Περιφερειακή Σύμβουλος με το «Κοινό των Ηπειρωτών»

Οι υποδομές είναι, αναντίρρητα, ζωτικής σημασίας για την πρόοδο και την ανάπτυξη ενός τόπου. Γι’ αυτό και πρώτιστη προτεραιότητα κάθε πολιτικού οργανισμού είναι ο προγραμματισμός σοβαρών έργων υποδομής. Τα έργα βιτρίνας, από την άλλη, στα οποία επιδίδονται συνήθως οι τοπικοί άρχοντες, κραυγάζουν πως ο κυρίαρχος σκοπός τους δεν είναι το συμφέρον και η ικανοποίηση των αναγκών της κοινωνίας, αλλά η εξασφάλιση ψήφων για την επανεκλογή τους. Κι αυτό είναι κάτι που το ψιθυρίζουν στις συντροφιές τους καθημερινά οι πολίτες.
Είμαστε παθόντες. Και θύματα της αδιαφορίας και της πολύχρονης αναμονής. Η διευθέτηση της κοίτης του Αράχθου και ταυτοχρόνως η συνολική αξιοποίηση και ανάδειξη της λίμνης Πουρναρίου συνιστούν μια σοβαρή εκκρεμότητα, η οποία γίνεται φραγμός στη γενική απαίτηση για την έξοδο της περιοχής μας από την εσωστρέφεια και τη στασιμότητα. Τα έργα οδοποιίας σε όλο τον νομό, η αναδιάρθρωση των καλλιεργειών στον κάμπο της Άρτας και η τόνωση του πρωτογενούς τομέα παραγωγής πιέζουν να βγουν τα χαρτιά απ’ τα συρτάρια και να συνταχτούν το συντομότερο οι σχετικές μελέτες. Ο χρόνος είναι στην περίπτωση αυτή ο μεγάλος αντίπαλός μας. Πρέπει να τον νικήσουμε και να τον κερδίσουμε.

Η πολυετής θητεία του πολυθεσίτη Αλέξανδρου Καχριμάνη και των εκπροσώπων του στην Περιφερειακή Διοίκηση -και της Άρτας- χαρακτηρίζεται από απουσία σχεδίου για σοβαρές επενδύσεις. Κυριεύονται από μια αλλεργία απέναντι στα έργα μεγάλης πνοής οι άρχοντες τύπου Καχριμάνη. Μοιάζει να αγνοούν παντελώς -ή να μην τους νοιάζει- την αρχή πως τα έργα υποδομών είναι μέρος ενός συστήματος που έχει συλλογικά μεγάλες δυνατότητες για την επίτευξη της περιβαλλοντικής, οικονομικής και κοινωνικής βιωσιμότητας. Δυστυχώς, «οι πολιτικοί λατρεύουν τα σχέδια ματαιοδοξίας», λέει ο καθηγητής Hall.
Αλλά το πρόβλημα δε σταματάει εκεί. Πέραν της απουσίας των έργων για τον εκσυγχρονισμό και τη διευκόλυνση της καθημερινότητάς μας, η παραμέληση της Ιστορίας και του Πολιτισμού της περιοχή μας από την περιφερειακή εξουσία είναι ηχηρή. Η ξεχωριστή θέση που κατέχουν τα μνημεία δύο ιστορικών περιόδων (Αρχαία Αμβρακία και Δεσποτάτο της Ηπείρου) στο Αρτινό τοπίο, στα βιώματα και στη μνήμη των κατοίκων, αποδεικνύει περίτρανα πως είναι πλήρως ενταγμένα στην καθημερινή τους ζωή.
Είναι κοινή η πορεία μνημείων και φύσης στο χρόνο. Και η σύνθεση αυτή δημιουργεί μια ορατή αισθητική, μέσα στην οποία τα στοιχεία αυτά ταυτίζονται και νοούνται σαν μια ενότητα, η οποία αποτελεί εντέλει τη φυσιογνωμία του Αρτινού τοπίου. Όπως και να το δούμε, η Άρτα είναι ο Άραχθος, τα Τζουμέρκα και το Ραδοβίζι, ενωμένα και συμπορευόμενα με την Παρηγορήτισσα, το Κάστρο, τη Δυτική Νεκρόπολη, το Αρχαίο Θέατρο κλπ.
Αυτό το τοπίο υπάρχει ζωντανό ανάμεσά μας, είναι λειτουργικό μέρος της καθημερινότητάς μας. Κινούμαστε μέσα σ’ έναν αρχαιολογικό χώρο. Και αντλούμε από αυτόν πλήθος νοημάτων και αντιπροσωπευτικών εικόνων του παρελθόντος. Αισθανόμαστε κληρονόμοι μιας εκπληκτικής εναλλαγής κτισμάτων και φυσικών ιδιαιτεροτήτων. Και δίνουμε κατά καιρούς αγώνες για την ομοιογένεια της δημόσιας ζωής, η οποία ενισχύεται με την εναρμόνιση των δομών της πόλης και του φυσικού περιβάλλοντος της περιφέρειας. Φύση και ιστορική παράδοση αποτελούν πηγές μνήμης, γι’ αυτό και είναι σε θέση να επηρεάσουν βαθιά τη σχέση τού σύγχρονου ανθρώπου με την ιστορική φυσιογνωμία της περιοχής που ζει.

Πρέπει να επισημανθεί. Είναι λυπηρό που ιστορικά γεγονότα ιδιαίτερης βαρύτητας, όπως η σφαγή του Κομμένου, της Μουσιωτίτσας, των Λιγκιάδων και των άλλων μαρτυρικών τόπων της Ηπείρου, μαζί με το θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων, δεν πέρασαν ακόμα την είσοδο του γραφείου τού Αλέξανδρο Καχριμάνη και δεν μπήκαν στο τραπέζι των διεκδικήσεων. Οι θυσίες των μαρτυρικών τόπων, όπως ιδίως αυτή του Κομμένου, είναι κομμάτι της συλλογικής μνήμης του τόπου μας και εργαλείο αποφυγής της σύγχρονης λήθης. Έτσι επιτυγχάνεται η ένωση της κοινωνίας με την ιστορία του τόπου της και η σύνδεση του παρελθόντος με το παρόν. Τα μνημεία και οι μνημονικοί τόποι είναι αναγκαίο να αντιμετωπίζονται ως ζώσες αφηγηματικές πρακτικές, που τροφοδοτούν τη συλλογική μνήμη και αναδεικνύουν το σύνολο των αναμνήσεων που μοιράζεται η κοινωνία.
Η Περιφέρεια της Ηπείρου χρειάζεται στο τιμόνι της μια νέα Αρχή. Για να ξεκινήσει μια νέα αρχή, ένα νέο ταξίδι στο χρόνο. Με βασικό της σκοπό, μεταξύ των άλλων, την έγνοια της να αναδειχθούν οι τόποι ιστορίας, τα μνημεία, η πολιτιστική κληρονομιά της. Η σύνδεση χώρου και μνήμης αλληλεπιδρά σημαντικά στη διαχείριση του παρελθόντος, στη δόμηση του παρόντος, αλλά και στην νοηματοδότηση του μέλλοντος.