Κουβεντιάζοντας... με την Αικατερίνη Τεμπέλη

Αλφαβητάρι των παθών- Αλχημικοί αλγόριθμοι

Γράφει η Κατερίνα Σχισμένου

1. Με μια νέα ποιητική συλλογή στην αλλαγή του χρόνου και μάλιστα ενός δύσκολου χρόνου. Πόσο σας σημάδεψε αυτή η χρονιά;
-Είναι παράδοξο το τέταρτο βιβλίο μου να είναι ποιητική συλλογή και μάλιστα η πρώτη μου, με την έννοια ότι όσα με γνωρίζουν και ξέρουν πως γράφω από παιδί ποίηση, περίμεναν έτσι να έχω ξεκινήσει αντί εκδίδοντας μυθιστόρημα. Ωστόσο δεν ακολουθώ συνήθως την πεπατημένη και το βρίσκω πολύ διασκεδαστικό να βγαίνω απ’ τα “κουτάκια” στα οποία με ταξινομούν κατά καιρούς. Η συλλογή αυτή πάντως ξεκίνησε να γράφεται το 2017, πριν δηλαδή συμβούν όλ’ αυτά, αλλά ολοκληρώθηκε το 2020 μιας κι η καραντίνα μας έκλεισε για τα καλά στα σπίτια μας. Αυτός ο χρόνος ήταν σαν κάψιμο στο δέρμα κι άφησε το ανεξίτηλο σημάδι του. Το σοκ ήταν μεγάλο, ανατράπηκε κάθε τι δεδομένο στη ζωή μας, οι κοινωνικό-οικονομικές επιπτώσεις είναι τεράστιες κι οι ψυχολογικές ακόμη μεγαλύτερες μιας κι όλα βιώσαμε μικρές ή και μεγάλες απώλειες κατά τη διάρκειά του.

Είμαι βέβαιη πως κανείς μας, παγκόσμια, δεν θα τον ξεχάσει. Το πως, κυρίως, εργαλειοποιήθηκε αυτή η επιδημία για να ενταθεί η καταστολή στη χώρα μας σε πολλά κινηματικά πεδία και παράλληλα ο κοινωνικός έλεγχος με επίφαση τη δημόσια ασφάλεια, είναι κάτι που παρακολουθώ στενά. Νεκροπολιτική γαρ. Ευτυχώς υπήρξαν και υπάρχουν ζωογόνες συλλογικές αντιστάσεις κι έτσι αντί να κρυφτούν οι τρύπες του συστήματος, όπως τα τεράστια κενά στον τομέα της υγείας, δεν αμφιβάλλει πια ο κόσμος για το αδιαμφισβήτητο γεγονός: ο βασιλιάς είναι γυμνός. Και μπορεί αμυντικά να γελάμε με πολλά απ’ όσα διαδραματίζονται (τα άπειρα memes είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα), αλλά “έχουμε την οργή” να επιμένει. Κι αν ψιθυρίζει τώρα, αργά ή γρήγορα θα κραυγάσει.

2. Γιατί το αφιερώνετε «Στους απανταχού αποκλίνοντες»;
-Με τη συχνότητα που “ανακαλύπτονται” ψυχικές διαταραχές, αργά ή γρήγορα όλα μας θα θεωρούμαστε μη-φυσιολογικοί. Όχι πως πιστεύω δα στην κανονικότητα (άλλη μια σαθρή έννοια), αλλά αυτή χρησιμοποιείται σαν όρος για να οριστούν οι λογής αποκλίσεις (κάπως πρέπει να πουλήσουν κι οι φαρμακοβιομηχανίες τα προϊόντα τους) κι έτσι αναγκαστικά τη χρησιμοποιώ. Αυτό που πίστευα και πιστεύω, είναι ότι με βάση οποιοδήποτε “μέτρο”, οποιαδήποτε νόρμα, ο κάθε άνθρωπος μπορεί να θεωρηθεί αποκλίνων. Εξυπηρετεί άλλωστε αυτός ο διαχωρισμός τις εκάστοτε εξουσίες (όπως έχει δείξει η Ιστορία), βγάζει αρχικά εκτός τους κάθε είδους “ενοχλητικούς” και “διαφορετικούς”, κι ενίοτε ακολούθως τους εξουδετερώνει απόλυτα. Άλλοτε πάλι, ευτυχώς όχι. Καθολικά φυσιολογικό πάντως, δεν υπάρχει. Συντάσσομαι λοιπόν μ’ όσα βιώνουν κοινωνικούς και άλλους αποκλεισμούς για οποιοδήποτε χαρακτηριστικό τους, γιατί είναι αυτά που είναι, εντέλει. Ας δώσουμε χώρο σε κάθε άτομο να υπάρξει. Δεν ανήκει άλλωστε σε κανέναν ο κόσμος για να τον οικειοποιείται κι ανάλογα να περιθωριοποιεί όσα θέλει να βγουν έξω απ’ τα “χωράφια” του.

Η ζωή δεν έχει οδηγίες χρήσης. Δεν μπορεί κανένας μας να διεκδικεί το copyright της ορθής συμπεριφοράς και των χρηστών ηθών. Ας έχουμε λοιπόν κριτική στάση απέναντι στις “αυθεντίες” που υψώνουν τείχη, ας αφήσουμε στην άκρη τα στερεότυπα για να μπορέσουμε να γνωρίσουμε με ανοιχτή καρδιά όποια κι όποιον βαδίζει κοντά μας ή ας κάνουμε -γιατί όχι;- μια παράκαμψη για να μπούμε στο άγνωστο μονοπάτι τους. Ας κοιτάξουμε να είμαστε αλληλέγγυοι γι’ αρχή. Κι ίσως κάποτε γίνουμε και καλύτεροι (συν)άνθρωποι.

3. Μια νέα μορφή γραφής και καταγραφής με μια μοναδική ιδέα πράγματι ως αλφαβητάρι και αφιερωμένα σε δικά σας πρόσωπα. Πώς καταλήξατε σ’ αυτή την μορφή γραφής και έκφρασης;
-Να διευκρινίσω καταρχάς ότι, δεν υπάρχει ούτε μία δημοσιοσχετίστικη αφιέρωση σ’ αυτό το βιβλίο. Τα πρόσωπα στα οποία αφιερώνω κάποια ποιήματα λόγω του αρχικού του όνοματός τους είναι δικοί μου άνθρωποι με τους οποίους έχω μοιραστεί σκοτεινές ανησυχίες, φυσικά και απαστράπτουσες ευτυχίες, περίπλοκες ή και απολύτως ακανθώδεις διαδρομές ζωής και μού είναι πολύ σημαντικά. Ήθελα να μοιραστώ λοιπόν μαζί τους κι αυτή τη μικρή χαρά και να τους τιμήσω με τον τρόπο μου. Κανείς άλλωστε δε θα μας θυμάται για τα κρυφά μας αισθήματα και σε τέτοιες εποχές που μας λείπουν οι αγκαλιές των αγαπημένων μας, χρειαζόμουν ένα διαφορετικό τρόπο να εκφραστώ. Πάντα κάτι αλλιώτικο ψάχνω εδώ που τα λέμε κι έτσι κατέληξα και στο να χρησιμοποιήσω κατ’ αυτόν τον τρόπο το αλφάβητο για να ψηλαφίσω και να καταγράψω την πραγματικότητα όπως εγώ την αντιλαμβάνομαι. Η ιδέα μου ήρθε όταν έγραψα το “Σίγμα”, το πρώτο γράμμα κι από τότε ήταν σχεδόν αδύνατον ν’ αλλάξω ύφος και στυλ. Βγήκα απ’ αυτή την τόσο ενδιαφέρουσα βύθιση, μόνο όταν μπήκε κι η τελευταία τελεία της συλλογής. Τώρα, μπορώ ν’ ασχοληθώ και μ’ άλλου είδους ποιήματα, ξέροντας πάντως ότι κάποια στιγμή θα επιστρέψω σ’ αυτό το δρόμο, αν βέβαια πάνε όλα καλά.

4. Η ποίηση μας βοηθά να ζήσουμε , να πεθάνουμε και στο ενδιάμεσο να ονειρευτούμε;
-Η απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα δε μπορεί παρά να είναι προσωπική. Η ποίηση άλλοτε μας βοηθάει να ψυχωθούμε, άλλοτε να προβληματιστούμε, άλλοτε να παλέψουμε για τα σημαντικά της ζωής κι άλλοτε όχι. Εξαρτάται ποια ποιήματα θα διαβάσουμε, πότε και πόσο δεκτικά θα είμαστε για να τα νιώσουμε ως το μεδούλι μας. Συμβαίνει όμως δυστυχώς, η ποίηση να ξεμένει κιόλας από ερωμένες κι εραστές, να ξεπέφτει σ’ αδιάφορα χέρια, να “μεταπωλείται” πολύ φτηνά. Στίχοι ποστάρονται σε πάμπολλα προφίλ καθημερινά, με στόχο μεταξύ άλλων δυστυχώς και την αναβάθμιση του ίματζ των “χρηστών” της, τον εύκολο εντυπωσιασμό κ.ο.κ., και τέτοιες επιπόλαιες αναγνώσεις δεν θεωρώ ότι προσφέρουν και πολλά, κακά τα ψέματα. Αν συνέβαινε κάτι διαφορετικό άλλωστε, θα το ξέραμε, πλην όμως οι πωλήσεις των αντίστοιχων βιβλίων εξακολουθούν να είναι πενιχρές, οπότε… Έχει νόημα επομένως, εκτός από μεμονωμένους στίχους, να διαβάζονται κι ολόκληρα τα ποιήματα, ολόκληρες οι ποιητικές συλλογές. Αξίζει να ενδώσουμε στο ποιητικό σύμπαν του κάθε δημιουργού, αδιάφορο αν είναι γνωστός ή όχι. Προσωπικά διαβάζω το σύνολο του έργου όποιας/ου μ’ ενδιαφέρει, όπως του εξαιρετικού Κ ω σ τ ή Τριανταφύλλου (του οποίου η εικαστική δημιουργία κοσμεί την ποιητική μου συλλογή), αλλά και νέους ποιητές που δεν τους “σπρώχνει” κανένας εκδότης και παλεύουν με τις δικές τους δυνάμεις να κάνουν ό,τι μπορούν. Χαίρομαι όταν μου στέλνουν επίσης να δω ανεξάρτητα περιοδικά (ευτυχώς που υπάρχουν κι αυτά και γλυτώνουν κάποιοι άνθρωποι απ’ την οικονομική αφαίμαξη της έκδοσης), στα οποία δημοσιεύουν ποιήματά τους άγνωστοι άνθρωποι και φυσικά διαβάζω κι αυτοεκδόσεις.

Έχουμε μεγάλη ποιητική παραγωγή ως χώρα κι είναι κρίμα που δεν διαβάζεται ευρέως η ποίηση. Υπάρχουν υπέροχα πλάσματα που γράφουν και ξεχωρίζουν. Ο Ευάγγελος Ρ. Ρουσσάκης είναι ένας τέτοιος νέος ποιητής, παραδείγματος χάριν, ο Κυριάκος Μουτίδης που παρακολουθώ σταθερά κ.α. Έτσι, για να μην είμαι μόνο αυτοαναφορική σ’ αυτή την συνέντευξη ή να μιλήσω για τους φίλους μου που γνωρίζει πια το κοινό, προτείνω καταληκτικά να διαβάσει ο κόσμος κι άλλες ποιήτριες και ποιητές. Ν’ αφήσει την ποίηση να εισβάλλει στη δύσκολη καθημερινότητα, ν’ ανοίξει ένα παράθυρο στην ελπίδα.

Εύχομαι κάθε επιτυχία σε μια άκρως πρωτότυπη και ενδιαφέρουσα ποιητική συλλογή που σίγουρα έχει να πει πολλά σε μας τους αποκλίνοντες…

Ποιά είναι η Αικατερίνη Τεμπέλη.
Η Αικατερίνη Τεμπέλη γεννήθηκε στη Σάμο, αλλά έζησε μερικά απ’ τα πιο ενδιαφέροντα χρόνια της ζωής της στη Θεσσαλονίκη και στο Ηράκλειο, όπου σπούδασε αντίστοιχα Ψυχολογία και Κοινωνική Εργασία.
Στην Αθήνα εκπαιδεύτηκε στην οικογενειακή θεραπεία (Μονάδα Οικογενειακής Θεραπείας-ΨΝΑ) και στην Bραχεία Ψυχοθεραπεία.
Παρακολούθησε παράλληλα μαθήματα υποκριτικής στο «Θέατρο των Αλλαγών» και μονωδίας στο «Ολυμπιακό Ωδείο» Ηρακλείου.
Το 1993 κέρδισε το Α’ Πανελλήνιο βραβείο, σε γραπτό διαγωνισμό της Deutsche Welle, με θέμα το ρατσισμό κι εκπροσώπησε τη χώρα μας στην Κολωνία. Τον επόμενο χρόνο, το 1994, πήρε Διάκριση στον Παγκρήτιο Διαγωνισμό Ποίησης.

Εργάστηκε για πάνω από μια δεκαετία στο ραδιόφωνο (Ράδιο Κρήτη, 9.84, Studio 19, ΕΡΑ Ηρακλείου, 102-ΕΡΤ 3 κ.ά.) ως παραγωγός και παρουσιάστρια ραδιοφωνικών εκπομπών, καθώς και σε γνωστά περιοδικά κι εφημερίδες ως δημοσιογράφος.
Το «Αλφαβητάρι των Παθών- Αλχημικοι αλγόριθμοι» είναι το τέταρτο βιβλίο της (εκδόσεις «Ελευθερουδάκης», 2020) και η πρώτη της ποιητική συλλογή. Προηγήθηκε «Το ποτάμι στον καθρέφτη» (συλλογή διηγημάτων, «Άνεμος εκδοτική», 2015), καθώς και τα μυθιστορήματα «Η σκόνη των άστρων» (2010) και το «Βενετσιάνικο χρυσάφι» (2007) . Και τα δύο εκδόθηκαν απ’ τις εκδόσεις «Μοντέρνοι Καιροί».

Σήμερα ζει στην Αθήνα, ασχολείται με την Ιστορία και το Θέατρο, ενώ συμμετείχε πρόσφατα στην ταινία μικρού μήκους του Γιώργου Τριανταφύλλου «Άγγιξέ με«.
Τις νύχτες γράφει στίχους, που μελοποιούν νέοι καλλιτέχνες όπως ο Παναγιώτης Λιανός, ο Χρήστος Δάβρης κ.α.
Ταξιδεύει πάντα στις ζωές των άλλων.